Z myślą o przyszłych pokoleniach

Po siedemnastu latach Muzeum Historii Polski funkcjonuje we własnej siedzibie. Co taka instytucja daje nam jako wspólnocie?

Historia decyduje o naszej tożsamości, łączy nas jako Polaków. Po pierwsze więc tego typu muzeum ma funkcję tożsamościową. Ale też pielęgnując pamięć o przeszłości narodu i państwa, robimy to z myślą o przyszłych generacjach; o tym, by uczyły się na doświadczeniach naszych przodków.

Nowoczesne muzeum wpływa także na budowanie dobrego wizerunku naszego kraju. Odwiedzają je turyści zagraniczni. Ponadto może być partnerem dla instytucji zagranicznych. To sprawia, że nasz głos, nasza perspektywa historyczna, będzie znacznie lepiej widoczna niż dotychczas.

Siedzibę MHP będą odwiedzać seniorzy, młodzież, rodziny, dzieci. Jak muzeum chce trafić ze swoim przekazem do tak różnych grup odbiorców?

Mamy ogromne możliwości prowadzenia działalności edukacyjnej i popularyzacyjnej. Mamy audytorium, w którym można organizować konferencje i koncerty, salę kinową, sale edukacyjne oraz grono edukatorów, dysponujących odpowiednimi metodami pracy zarówno z dziećmi, jak i z młodzieżą czy seniorami. Współpracujemy z uniwersytetami trzeciego wieku. Najmłodszym proponujemy np. przedstawienia teatralne z warsztatami, dla starszej młodzieży i rodzin chętnie organizujemy gry edukacyjne. Już zanim powstała siedziba, stosowaliśmy cały wachlarz metod pracy, ale teraz możemy je oferować większej liczbie odbiorców i w znacznie bardziej komfortowych warunkach.

Jeśli chodzi o działalność wystawienniczą, podstawową sprawą jest zbieranie pamiątek i zabytków. Drugi poziom to używanie nowoczesnych narzędzi muzealniczych. Chcemy też obficie korzystać z historii mówionej, indywidualnych wspomnień.

Na razie jednak możemy zobaczyć wystawę czasową. Stała będzie gotowa w 2026 roku…

Dokładnie za dwa i pół roku. Do tego czasu będziemy prezentowali kolejne wystawy czasowe. Ekspozycja stała, którą szykujemy, jest największa w Polsce, ma powierzchnię ponad 7,3 tys. m kw. i jest skomplikowana, więc wymaga to czasu. Nie można było jej montować, dopóki budynek nie był gotowy. Mamy nadzieję, że wystawy czasowe, poczynając od tej inauguracyjnej „Wielkie i małe historie”, stanowią na tyle dużą atrakcję, że przyciągną szeroką publiczność.

Ponadto liczymy na zainteresowanie działaniami edukacyjnymi, kulturalnymi i naukowymi, które prowadzimy. Warto zobaczyć sam gmach muzeum, który jest niezwykle ciekawym obiektem architektonicznym. Ma taras widokowy z – moim zdaniem
– najpiękniejszym widokiem na Warszawę.

Historia bywa narzędziem bieżących sporów. Czy możliwe jest stworzenie instytucji ponad podziałami?

Nie mogę zagwarantować, że nie będzie sporów czy kontrowersji wokół wystaw i wydarzeń. Moje doświadczenie jest jednak takie, że jeśli odchodzi się od bieżących sporów politycznych, można się porozumieć. Współpracowałem z radą muzealną, w której poprzednim składzie byli np. profesorowie Andrzej Nowak i Andrzej Chwalba, Wojciech Roszkowski i Andrzej Friszke. I scenariusz wystawy stałej uzyskał pozytywną opinię. Wciąż jest pewien poziom wspólnego rozumienia historii, na którym można uzgodnić pewne sprawy; spierać się, ale dochodzić do pewnych wspólnych rozwiązań. Mam nadzieję, że muzeum poradzi sobie z tym problemem.

Czy w zamyśle ma to być tzw. muzeum narracyjne, opowiadające historię za pomocą różnych środków, jakich wiele postawało w ostatnich latach?

W dużej mierze nasze muzeum wpisane jest w ten nurt. Jednak w odróżnieniu np. od Muzeum Powstania Warszawskiego czy Polin będziemy mieli dużo więcej eksponatów oryginalnych. Znacznie większy nacisk kładziemy na rozwój naszej kolekcji i m.in. tym się chwalimy na wystawie inauguracyjnej, pokazując ok. 500 zabytków z naszych zbiorów, liczących już ponad 60 tys. eksponatów.

Oczywiście, będziemy używali multimediów, scenografii, oświetlenia, instalacji interaktywnych. Mam nadzieję, że zarówno osoby lubiące muzea narracyjne, jak i zwolennicy muzeów tradycyjnych znajdą u nas coś dla siebie.

MHP dołącza do kilku istniejących już na terenie Cytadeli Warszawskiej. Jakie to ma znaczenie?

To jest unikatowy kompleks muzealny. Obok nas znajdują się również Muzeum Wojska Polskiego, Muzeum Katyńskie i X Pawilon, czyli dawne więzienia carskie. Niedaleko jest Brama Straceń, a więc miejsce pamięci.

Poza tym jest to teren zielony, fajne miejsce spędzania czasu dla warszawiaków i turystów. Przyjemnie jest tu po prostu pospacerować, póki jest ciepło.