Rozmowy ze św. Augustynem

Tom rozpoczynający cykl najważniejszych książek o. Salija zatytułowany jest „Święty Augustyn”. Jednak, może wbrew oczekiwaniom niektórych, nie jest to opracowanie biografii, myśli, teologii lub wpływu na chrześcijaństwo tego wielkiego Doktora Kościoła. Pomysł jest zaskakujący, a jednocześnie genialny w swojej prostocie. Polski dominikanin, znając doskonale dzieła Augustyna, prowadzi z nim rozmowę, poruszając różnorodne tematy i zagadnienia. Zadaje pytania, a odpowiedziami są teksty źródłowe Doktora Kościoła. W ten sposób otrzymujemy wspaniałe kompendium wiedzy teologicznej – niejako z pierwszej ręki – wprost od św. Augustyna. Swoimi pytaniami o. Salij prowadzi nas przez poszczególne różnorodne religijne tematy. Ta wspaniała teologiczna rozmowa dotyczy bowiem najważniejszych zagadnień chrześcijańskiego wyznania wiary – Boga i człowieka, zła i grzechu, Chrystusa i Ducha Świętego, wiary i sakramentów. Wszystko osadzone w pismach Augustyna z przypisami odnoszącymi czytelnika do dzieł źródłowych. Cenne są jednak nie tylko pomysł i forma, dzięki której książkę czyta się bardzo płynnie, ale przede wszystkim głębia treści.

W zebranych przez o. Salija rozważaniach odnajdziemy zarówno pełny sensus catholicus, jak i sensus Ecclesiae, ponieważ dzięki „dialogowi z Augustynem” można nauczyć się wiary, zrozumieć Boże wezwanie, uzmysłowić sobie misję i znaczenie Kościoła Chrystusowego. Dlatego zaletą i darem stworzonej o. Salija rozmowy jest to, że czytelnik zagmatwany w współczesne dylematy, spory i problemy może odnaleźć swoisty prześwit – drogę do ewangelicznego światła, które pomaga rozjaśnić ciemności rozumu, a niekiedy i mroki serca dotkniętego nieszczęściem i grzechem. Ojciec Salij wraz ze swymi mistrzami uczy nas myśleć biblijnie i dogmatycznie, z wnętrza wiary autentycznej i niecofającej się przed radykalizmem. Salij wie bowiem – i jego najnowsza książka to pokazuje – że wiarę należy traktować śmiertelnie poważnie, bo ona jest duchowo życiodajna, jest sprawnością duchową, mocą której rozpoczyna się w nas życie wieczne. Ona, i tylko ona, może skłonić nas do posłuszeństwa temu, co dla samego rozumu nieoczywiste.

W pierwszym tomie „Dzieł wybranych” obok rozmów o kluczowych dla chrześcijaństwa tematach znajdziemy także wiele rozważań obejmujących szeroko pojętą duchowość (o pokucie, pokorze, godności płci, dobrach materialnych). Całość książki wieńczą trzy teksty o. Salija poświęcone teologii św. Augustyna, a dotyczące wolności, niedzieli jako dnia Ducha Świętego oraz, co ciekawe – ważnej acz kontrowersyjnej sprawy – konkubiny świętego. Wiele osób wie zapewne, że przed swoim nawróceniem Augustyn miał konkubinę, a z nią nieślubne dziecko. Czy jest to fakt historyczny, jak należy odnosić się do tej trudnej sprawy, jaki miało to wpływ na teologiczne nauczenie Doktora Kościoła? Wszystkie te pytania odnajdziemy w książce.

Dla uczestniczących w życiu religijnym książka znanego dominikanina będzie doskonałym przypomnieniem i ugruntowaniem tego, do czego przez wiele lat przyzwyczaił nas o. prof. Salij. On zawsze pomagał tym, którzy „szukali drogi” pośród różnorodnych trudnych pytań, zagadnień i problemów teologicznych. W książkach, które przez lata przygotowywał, podawał przecież odpowiedzi na skomplikowane i ważne pytania z dziedziny wiary, Pisma Świętego, filozofii. Młodsi czytelnicy, odkrywający wiarę, a może nawet zmagający się z jej trudnościami, odkryją niewątpliwie prostotę języka i piękno teologii jako mądrości na wskroś ewangelicznej. Zobaczą, że o. Salij ze swobodą i konsekwencją uczy religijnego i moralnego myślenia. Może zrozumieją, że dogmaty katolicyzmu są ujęciem w ludzkim języku pięknej prawdy Bożej, a nie bezdusznymi kanonami prawa. Dodatkową zaletą książki jest jej wstęp, napisany przez ks. prof. Jerzego Szymika. Pokazuje nie tylko duchową i naukową drogę o. Salija, ale przede wszystkim głęboki wymiar jego teologicznej i biblijnej myśli. Ucząc się wiary od Augustyna, z niecierpliwością czekać będziemy na kolejne tomy „Dzieł wybranych”.