50 LAT MINĘŁO
Jakie były początki? Wezbrane wody Narwi i Bugu, w miejscu ich połączenia, regularnie zalewały okolice. Wiosną 1958 r. była wielka powódź. Na rzekach powstały zatory lodowe, które były skutkiem gwałtownego topnienia lodu na Narwi, Bugu i Rządzy. W 9 powiatach ogłoszono stan pogotowia. Wkrótce zostały zalane Popławy w Pułtusku i Rybitew, osada Rybaki, Cupel, Załubice, Komornica, Rynia, Białobrzegi, a także połowa Nowego Dworu Mazowieckiego. Ewakuacja objęła w sumie 2500 osób. Po tych wydarzeniach zrodziła się idea powstania zapory ziemnej, która chroniłaby przed powodzią. Powstał plan budowy stopnia wodnego w Dębem. Początkowo zakładano, że zapora wraz z elektrownią powstanie w 1961 r. Brakowało jednak funduszy, prace przedłużyły się o dwa lata. Realizacje zakończono w 1963 r. i właśnie wtedy napełniano zbiornik zegrzyński.– Dla ówczesnych władz ważne było rozwijanie transportu wodnego. Zrodził się pomysł utworzenia drogi wodnej wschód-zachód rzekami Bug, środkowym odcinkiem Wisły i Notecią. Na Bugu zaplanowano budowę pięciu stopni tworzących kaskadę. Stopień wodny w Dębem na Narwi wybudowany jako pierwszy do dziś pozostał jedynym – uzupełnia Halina Kolibabska.
Projekt realizowano w dwóch etapach. Najpierw wybudowano jaz, elektrownieę, przepławkę dla ryb oraz obiekty pomocnicze. Potem wykonano zaporę ziemną, zapory boczne oraz wały ziemne ciągnące się od miejscowości Łacha poprzez Białobrzegi, Zegrze Południowe, Wieliszew aż do Dębego. Powstało także jedenaście przepompowni odwadniających tereny depresyjne oraz pompownia nawadniająca. Dziś elektrownia wodna na zaporze może dostarczyć ponad 20 MW mocy, co wystarczyłoby do zasilenia miasta wielkości Legionowa.
– Regulacja spowodowała wybudowanie zapór bocznych, wałów ochronnych. Od tej pory powodzie zdarzają się rzadko. Ostatnia większa miała miejsce w 1978 r., ale było to celowe wysadzenie przez saperów wałów, aby tereny łąkowe przejęły wodę. Wały były przebudowywane, wzmacniane – podkreśla Edward Trojanowski.
– W latach 50. inwestycja nie od razu spotkała się z powszechną akceptacją mieszkańców, jednak od momentu powstania zbiornik miał coraz większe grono sympatyków. I tak jest do dzisiaj nie tylko wśród mieszkańców Warszawy – podkreśla Halina Kolibabska. – Stopień wodny w Dębem, w momencie powstawania, był pierwszym w Polsce obiektem tego typu, dlatego przed projektantami stało niemałe wyzwanie, nie mieli możliwości korzystania z żadnego wzorca.
W tym roku mija 50. rocznica powstania Jeziora Zegrzyńskiego.
– Jubileusz organizował Związek Gmin Zalewu Zegrzyńskiego, który skupia siedem gmin położonych wokół zalewu: Legionowo, Nieporęt, Serock, Wieliszew, Dąbrówka, Radzymin. Także poszczególne gminy – Serock, Nieporęt, Wieliszew – uwypukliły aspekt 50-lecia w swojej promocji i w swoim działaniu. Odbyły się cykl imprez i dni poszczególnych gmin, gdzie świętowano jubileusz – podkreśla Trojanowski.
– Związek Gmin Zalewu Zegrzyńskiego podjął działania zmierzające do budowy silnej marki Jeziora Zegrzyńskiego, uzyskując na ten cel dofinansowanie ze środków unijnych w ramach programu PO Ryby 2007-2013. Nasza marka jest budowana na założeniu, że jest to obszar, który od lat pomaga młodym ludziom rozwijać swoje umiejętności sportowe, pokonywać słabości, dorastać – podkreśla Halina Kolibabska.
Może warto więc coraz częściej przyjeżdżać nad Jezioro Zegrzyńskie w myśl słów: „Cudze chwalicie, swego nie znacie”?
Parafia Garnizonowa św. Gabriela Archanioła w Zegrzu:
w niedziele 9.00, 11.00 i 19.00; w dni powszednie 18.00.
Kaplica w Zegrzu Południowym:
niedziela godz. 10.30.
Parafia Niepokalanego Poczęcia NMP w Nieporęcie:
w niedziele 7.30, 09.00, 10.30 (dla dzieci), 12.30 i 17.00; w dni powszednie 7.30 i 17.00.
Parafia b. Karoliny Kózkówny w Białobrzegach:
w niedziele 9.00, 12.00; w dni powszednie 17.00.
Parafia Przemienienia Pańskiego w Wieliszewie:
w niedziele 7.00, 9.30, 12.00 i 17.00; w dni powszednie 17.30 i 18.00.
Parafia św. Anny w Serocku:
w niedziele 9.00, 11.00, 17.00; w dni powszednie 18.00.
 | Ewelina Steczkowska |
.jpg)
Co? Gdzie? Kiedy?
