Warszawa: Synod Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP

Bp Hause podkreślił, że „nie można rozpatrywać naszego świadectwa, nawet świadectwa życia w oderwaniu od Chrystusa! Refleksja etyczna rodzi się z Ewangelii i naśladowania naszego Mistrza i Pana”. Powiedział również, że istotne, by składać świadectwo wspierając się wzajemnie w Kościele, pomagając mniejszym parafiom, czy angażując się w duszpasterstwo młodzieży. Lecz współcześnie Kościołowi i ojczyźnie potrzebne jest jeszcze świadectwo miłości.

Miłość jest znakiem, a wiara powinna być czynna w miłości: „Takie jest nasze świadectwo, ile w nas miłości do drugiego człowieka i do Jezusa”. Dlatego zdaniem zwierzchnika diecezji mazurskiej świadectwo Kościoła to „zaangażowanie w sprawy społeczne, nie w rozgrywki z władzą, ale w to, co nas dotyka i otacza, boli, jak manipulacja, wybiórcze traktowanie historii i rzeczywistości, nieszanowanie mniejszości czyli zła polityka”. Dlatego też, jak podkreślił, diecezja mazurska zdecydowała się na rezolucję w 100-lecie odzyskania niepodległości. Przypomniał, że świadectwo miłości to również dostrzeżenie problemów w Kościele, stawienie czoła trudnościom finansowym niektórych parafii, solidarność, wspieranie się wzajemne, pomoc najsłabszym.

W nabożeństwie uczestniczyli również goście Synodu. Pozdrowienie wygłosiła Prezes Synodu Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w RP, dr Ewa Jóźwiak. Prezes Ewa Jóźwiak zaakcentowała w swoim wystąpieniu rolę, jaką Kościoły ewangelickie w Polsce odegrały w odzyskanie niepodległości. Przypomniała postać duchownego reformowanego ks. Władysława Semandeniego, który był „zdecydowanym obrońcą polskości” i jego żonę Helenę, córkę duchownego luterańskiego, która w swojej czteroklasowej pensji w Kaliszu dbała o wychowanie młodzieży w duchu mądrego patriotyzmu. Dla tych osób, jak zaznaczyła dr Jóźwiak „niepodległość była najpierw tęsknotą, a potem stała się faktem”. Jak wielu ewangelików składali świadectwo swojej wiary angażując się budowanie mostów między ludźmi i odbudowę ojczyzny. Mogą też inspirować Kościoły współcześnie do odważnego zaangażowania w przestrzeni publicznej.

Po nabożeństwie otwarto wiosenną sesją Synodu. Synodałowie minutą ciszy i modlitwą wspomnieli tragicznie zmarłego wieloletniego członka Synodu Kościoła, Jerzego Kłodę z parafii w Ustroniu. Następnie przyjęto ślubowanie nowego członka, którym po wyborze na zwierzchnika diecezji mazurskiej został bp Paweł Hause. W dalszej części obrad wysłuchano i przyjęto dwa sprawozdania za rok 2017: sprawozdanie Rady Synodalnej oraz sprawozdanie Biskupa Kościoła. Pierwszy dzień trzeciej sesji Synodu Kościoła XIV kadencji zakończył się modlitwą, którą poprowadził Krzysztof Różański z Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Białymstoku.

Drugi dzień obrad rozpoczął się modlitwą, którą poprowadził ks. Marcin Pysz, proboszcz parafii w Piszu. Synodałowie wysłuchali i przyjęli sprawozdanie merytoryczne i finansowe Konsystorza za rok 2017. Przyjęto również sprawozdania komisji synodalnych oraz zapoznano się z podsumowaniami z życia diecezji, z prac duszpasterstw środowiskowych i instytucji kościelnych, wysłuchano też informacji o Zgromadzeniu Ogólnym Światowej Federacji Luterańskiej w Windhuk (Namibia) i posłaniu z tego zgromadzenia.

W części popołudniowej ważną kwestią była sprawa regulacji związanych z wprowadzeniem w maju 2018 r. rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych. Pracami nad przygotowaniem zmian w prawie kościelnym zajmowali się prawnicy dr Michał Hucał i Agnieszka Filak.

Podczas obrad Synodu dr Hucał wskazał, że Kościół będzie mógł przetwarzać dane osobowe pod warunkiem, że nadal stosowane będą szczegółowe zasady ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych. Kościół powinien dostosować zasady do rozporządzenia (wprowadzenie nowych regulacji w Zasadniczym Prawie Wewnętrznym i Pragmatyce Służbowej) i będzie musiał poddać się nadzorowi niezależnego organu, który może być jednak organem kościelnym. Jeśli te warunki nie zostałyby spełnione, to Kościół po 25 maja będzie podlegał nieograniczonej kontroli ze strony Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. W drodze głosowania Synod przyjął uchwałę o wprowadzeniu zmian w prawie kościelnym, dostosowaniu go do wymogów rozporządzenia oraz powołaniu Komisji Ochrony Danych Osobowych.

Kolejny dyskutowany temat dotyczył wieku konfirmacji oraz umożliwienia dzieciom przystępowania do Sakramentu Ołtarza (Komunii Świętej). Od października 2017 r. prowadzone były dyskusje w poszczególnych diecezjach oraz podczas konferencji duchownych. Konfirmacja to akt publicznego wyznania wiary i złożenia ślubowania wierności Bogu i Kościołowi przed zgromadzonym zborem. Wypowiedzi na temat odpowiedniego momentu konfirmacji są rozbieżne: optuje się zarówno za pozostawieniem dotychczasowego wieku (14 lat) jak i za nieznacznym przesunięciem na późny okres dorastania czyli 15-16 lat. W przypadku diaspory istotne jest, by przedział był szerszy, gdyż jej specyfika wymaga na przykład tworzenia grupy konfirmacyjnej z kilku roczników. Po dyskusjach na temat wieku zgodnie z planami przyjętymi przez Radę Synodalną ostateczną decyzję postanowiono podjąć na tegorocznym jesiennym synodzie.

Mniej rozbieżności w wypowiedziach przedstawicieli diecezji pojawiło się w dyskusji na temat umożliwienia dzieciom przystępowania do Komunii Świętej przed konfirmacją. W wystąpieniu podczas Synodu dk. Ewa Below, Generalny Wizytator Nauczania Kościelnego przypomniała, że biorąc pod uwagę biblijne oraz zawarte w luterańskich księgach wyznaniowych rozumienie Sakramentu Chrztu Świętego, każdy ochrzczony jest dopuszczony do Sakramentu Komunii Świętej. Komunia Święta jest odnowieniem społeczności z Bogiem i z Chrystusem, ale także wzmocnieniem społeczności z wszystkimi uczestnikami Wieczerzy Pańskiej. Dlatego rodzice powinni mieć możliwość przystępowania do Komunii Świętej wraz ze swoimi dziećmi i decydować o wieku przystąpienia po rozmowie ze swoim duszpasterzem.

Opinię w sprawie wieku konfirmacji i przystępowania do Sakramentu Ołtarza przedstawiła również Komisja ds. teologicznych i pastoralnych Synodu Kościoła. Podkreśliła w niej, że „przystąpienie do Wieczerzy Pańskiej było w teologii reformacyjnej powiązane z konkretnymi wymogami. Po pierwsze, przystępujący musiał należeć do Kościoła chrześcijańskiego, a więc być ochrzczony. Po drugie zgodnie z 1 Kor 11,29 musiał rozróżniać Wieczerzę Pańską od innych posiłków i przyjmować, że przez nią ofiarowany jest dar zbawienia (odpuszczenia grzechów). Zdaniem Komisji, nie istnieją teologiczne przesłanki, które by powodowały, że spełnienie tych wymagań jest tożsame z przejściem nauczania konfirmacyjnego i aktem konfirmacji. Przygotowanie dostosowane do wieku osób je otrzymujących jest możliwe także wcześniej niż przyjmowany wiek konfirmacyjny. Takie przygotowanie wymaga jednak nie tylko skupienia się na treściach przekazywanych dziecku, ale przede wszystkim powinno być skierowane do rodziców, jako tych, którzy mają największy wpływ na sposób pojmowania uroczystości Wieczerzy Pańskiej, w której dziecko będzie mogło uczestniczyć. Należy zaznaczyć, że takie zmiany praktyki dopuszczenia do Wieczerzy Pańskiej nie pociągają za sobą konieczności zmian w obowiązujących przepisach prawa wewnętrznego Kościoła”.

Jednocześnie Komisja zwróciła uwagę, by „w rozumieniu konfirmacji wyakcentować jej rolę jako procesu, który ma prowadzić młodych ewangelików do pogłębionego rozumienia własnego wyznania wiary i do przejęcia świadomej odpowiedzialności za losy Kościoła, którego od Chrztu są członkami. Integralną częścią tego procesu jest nauczanie konfirmacyjne”. Synod na wniosek Rady Synodalnej podjął uchwałę o powołaniu zespołu roboczego ds. konfirmacji, który przedstawi wyniki swoich prac na jesiennej sesji Synodu Kościoła w Łodzi, gdzie planuje się zakończyć debatę w sprawie konfirmacji i podjąć ostateczne decyzje.

W dalszej części obrad przedstawiono informacje dotyczące uroczystości kościelnych zaplanowanych w związku z obchodami 100-lecia niepodległości. Centralne nabożeństwo Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości odbędzie się w Cieszynie w Kościele Jezusowym 28 października 2018 r. Drugi dzień Synodu zakończyła modlitwa wieczorna, którą poprowadził ks. Tomasz Wigłasz z parafii w Białymstoku.

W niedzielę rano odbyły się spotkania w komisjach synodalnych, a o godz. 10.00 synodałowie wzięli udział w nabożeństwie spowiednio-komunijnym. Kazanie wygłosił ks. prof. Bogusław Milerski, Rektor Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, który podkreślił, że „w chrześcijaństwie wzorem "wielkanocnej przemiany" człowieka jest śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa - jego przejście od życia ziemskiego przez Golgotę do życia wiecznego. Przemiana ta stanowi kwintesencję wiary chrześcijańskiej i treść jej dalszego przekazu. Ewangelia to "Dobre Przesłanie", to opowieść o miłości Boga do człowieka, to jego nauczanie, aby uczynić świat lepszym, to - w ostateczności - świadectwo o jego uniżeniu, śmierci i zmartwychwstaniu, aby świat mógł zostać zbawiony”.

W kontekście przekazu i posłania do świata ks. prof. B. Milerski przypomniał zadania Synodu Kościoła. Zaakcentował, że Synod jest czymś więcej niż tylko prawnym organem ustawodawczym, „jest reprezentacją posłanych do świata, których celem jest głoszenie Ewangelii”. Równocześnie zaznaczył, że „z perspektywy ewangelickiej każdy chrześcijanin jest powołany do służby Ewangelii, i to bez względu na płeć, kolor skóry, wykonywany zawód czy wiek”. Rektor ChAT powiedział też, że istnieje wspólny punkt, w którym całe chrześcijaństwo jest zgodne. Jest to „przesłanie o Bogu, który w Jezusie Chrystusie stał się świadectwem przemiany i odrodzenia człowieka i świata”. To przesłanie „jest źródłem nadziei na inne życie i otwiera przed każdym człowiekiem nowe perspektywy”.

Retransmisji nabożeństwa synodalnego będzie można wysłuchać 15 kwietnia, o godz. 8:00 w Drugim Programie Polskiego Radia.

Po nabożeństwie Synod kontynuował pracę. W ostatnim dniu obrad podjęto m.in. uchwałę o dopuszczeniu do użytku liturgicznego Biblii Ekumenicznej to jest nowego tłumaczenia Pisma Świętego, przygotowanego przez Międzywyznaniowy Zespół Tłumaczeniowy Towarzystwa Biblijnego w Polsce. W użytku nadal pozostaje tzw. Biblia Warszawska Towarzystwa Biblijnego w Polsce, wydana w Warszawie w 1975 r. W ten sposób Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP jest pierwszym Kościołem zrzeszonym w Polskiej Radzie Ekumenicznej, który będzie używał w liturgii Biblii Ekumenicznej.