Kompetencje szkoły, kompetencje Kościoła
Nadzór nad nauczaniem religii w szkole pełnią zarówno wizytatorzy kościelni z kurii diecezjalnej, jak i wizytatorzy z kuratorium oświaty. Wizytacje kościelne kontrolują treść nauczania i jej metodykę oraz zgodność z programem, a także sprawdzają organizację lekcji religii. Natomiast wizytacje z kuratorium lub przeprowadzane przez dyrektora szkoły odnoszą się jedynie do metodyki nauczania oraz zgodności z programem a nie do treści katechetycznych.
W praktyce oznacza to, że katecheta podlega dwóm zwierzchnikom: dyrektorowi szkoły i biskupowi w sprawach treści nauczania i wychowania religijnego. Wprawdzie dyrektor nie może zatrudnić nauczyciela religii bez zgody biskupa, ale w sytuacji ewentualnego wykroczenia wobec Kodeksu Pracy czy Karty Nauczyciela dyrektor szkoły ma prawo udzielić katechecie upomnienia, nagany czy też zwolnić go z pracy, a jemu przysługuje wówczas odniesienie się do Sądu Pracy.
Biskup natomiast może wycofać katechecie misję kanoniczną do nauczania religii, gdyby ten uczył niezgodnie z doktryną Kościoła lub jego życie moralne nie byłoby spójne z zasadami głoszonymi przez Kościół, np. gdyby rozwiódł się, a następnie żył w drugim związku niesakramentalnym.
Programy nauczania religii i podręczniki zatwierdza strona kościelna. Te, które są przewidziane do użytku w całej Polsce, zatwierdzane są przez przewodniczącego Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski (obecnie jest nim bp Wojciech Osial z Łowicza), podczas gdy programy i podręczniki dla jednej diecezji oraz autorskie dla kilku szkół zatwierdza biskup diecezji, w której będą one wykorzystywane.
Religia, etyka, nic - będą zmiany
Obecnie w Polsce lekcje religii, podobnie jak etyka, wychowanie do życia w rodzinie oraz języki mniejszości narodowych czy etnicznych należą do grupy przedmiotów fakultatywnych. Nauczanie tych przedmiotów staje się jednak obowiązkowe, jeśli taką wolę wyrażą rodzice ucznia lub sam uczeń, o ile jest pełnoletni.
Od przyszłego roku szkolnego Ministerstwo Edukacji i Nauki chce znieść możliwość nieuczęszczania na żaden z obydwu przedmiotów. - Szkoła musi mieć funkcję wychowawczą, a jeśli tak, to skoro ktoś nie chce chodzić na religię - jego sprawa, ale musi chodzić na etykę. Do tego modelu musimy powrócić - zapowiadał w czerwcu ub. roku minister Przemysław Czarnek.
Tymczasem odsetek uczniów, którzy nie wybrali ani religii, ani etyki jest znaczący. W Warszawie taką opcję wybrało w ubiegłym roku szkolnym 19 uczniów liceów i techników, w Łodzi ten drugi odsetek wyniósł nawet 70%. W innych dużych miastach sytuacja jest podobna.
Resort edukacji będzie wprowadzał zmiany w tym zakresie stopniowo, gdyż obecnie brakuje przede wszystkim nauczycieli etyki. Wejście w życie obowiązku chodzenia na religię lub etykę rozpocznie się w przyszłym roku szkolnym, czyli 1 września 2023 r.
Od 1 września 2023 obejmie on uczniów klas IV szkół podstawowych i I klasy szkół ponadpodstawowych wszystkich typów. Od 1 września 2024 - uczniów klas IV-V szkół podstawowych i I-II klas szkół ponadpodstawowych. Od 1 września 2025 - uczniów klas IV-VI szkół podstawowych i I-III klas szkół ponadpodstawowych. Od 1 września 2026 - uczniów klas IV-VII szkół podstawowych i I-IV klas szkół ponadpodstawowych. Wreszcie od 1 września 2027 - uczniów klas IV-VIII szkół podstawowych i wszystkich klas szkół ponadpodstawowych.
Z danych Systemu Informacji Oświatowej wynika, że w polskich szkołach uczy ok. 40 tys. katechetów i niespełna 4 tys. nauczycieli etyki. W SIO nie gromadzi się natomiast danych o przedmiotach, których uczą się uczniowie. Dotyczy to także religii i etyki. Przybliżoną frekwencję podaje strona kościelna. - Dane średnie odnośnie frekwencji dla całego kraju są następujące: przedszkola – 83, licea ogólnokształcące – 63, szkoły branżowe I stopnia – 69 - informował w maju br. KAI bp Wojciech Osial, przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego KEP.
Łukasz Kasper, awo, strefaedukacji.pl / Warszawa
Zobacz też:
Katecheza szkolna normą w niemal całej Europie (analiza KAI)
.jpg)
Co? Gdzie? Kiedy?
