Historia się powtarza

Kiedy Piotr Zaremba postawił ostatnio tezę, że straszenie przez Adama Michnika rosnącym rzekomo nad Wisłą faszyzmem jest zabiegiem wyłącznie politycznym, mającym zmobilizować obóz władzy, dziennikarka „Gazety Wyborczej” Dominika Wielowieyska zaprotestowała. Nie sięgnęła jednak po argumenty, ale po epitety, a nawet... pałkę antysemityzmu. Wygłaszając swój sąd, zwróciła się bezpośrednio do adwersarza: „Redaktorze Piotrze, twoja analiza motywacji Michnika i jego strachu przed faszyzmem i antysemityzmem wydaje mi się tak płaska i prymitywna, że aż mi wstyd”. I dodała: „Jeżeli ktoś tego nie dostrzega [zagrożenia faszyzmem], brakuje mu refleksji nad tym, co się dzieje”. I jeszcze: „Zaremba, używając sformułowania »późne dzieci komunizmu«, wpisuje się w podtekst nieprzyjemnych środowisk antysemickich i radykalnych, które bardzo lubią wyciągać swoim oponentom ideowym czy politycznym na przykład to, co robili ich rodzice, co przybiera obrzydliwą formę. Nie znoszę tego, to obłudne”.

Jakże „klasyczna” odpowiedź! Po tylu latach „Wyborcza” wciąż posługuje się tymi samymi metodami, dyskredytując polemistów na poziomie moralnym. Skoro nie zgadzasz się z nami, skoro nie podzielasz naszych fobii, znaczy jesteś człowiekiem niegodnym, obłudnym, i – choć nie pada to słowo – „nikczemnym”. „Nikczemny” to ulubione słowo Adama Michnika, ulubione więc przez redakcję z Czerskiej. Tak ulubione, że już skompromitowane.

„Wyborcza” zagrożenie prawicą radykalną, nazywaną przez nią niesłusznie „faszystowską”, stale pielęgnuje. I bywa skuteczna. Jak słusznie zauważył Krzysztof Kłopotowski, to właśnie ta gazeta reanimowała ruch narodowy. Próba zablokowania legalnego Marszu Niepodległości przez „GW” z redaktorem Sewerynem Blumsztajnem na czele pod hasłem „Faszyzm nie przejdzie” tak oburzyła Polaków, że w następnym roku impreza niezależnego – i wciąż legalnego – Marszu urosła kilkukrotnie. Przyszli ludzie do tej pory dalecy od narodowców. W rezultacie ruch narodowy jest na ostatniej prostej do powołania własnej partii.

Ciekawa jest definicja faszyzmu w wydaniu redaktora Michnika. Kilkanaście dni temu tak opisywał „zagrożenie”: „Dla tych ludzi nie istnieje kompromis. Spór o in vitro zmienia się w totalną wojnę ideologiczną i religijną”. Gdyby jednak wyciąć z powyższego konkret – a więc „in vitro” i religię – to trzeba pytać, gdzie naprawdę jest najwięcej owej zapiekłości. Ot, choćby opublikowany niedawno na łamach „GW” artykuł Agnieszki Graff „Kto nie lubi feministek”. Znajdujemy w nim takie oto sformułowania: „Reakcja [antyfeministyczna] zalewa nas zewsząd i nigdy się mediom nie nudzi” czy: „Naprawdę groźny jest antyfeminizm w wersji soft, łagodnie zatroskany o losy zwykłych kobiet, liberalny i pozornie zdroworozsądkowy”, „(....) skuteczną odpowiedzią na reakcję może być tylko kobieca solidarność”.

Tępienie umiarkowania i „pozornie zdroworozsądkowego” zatroskania to przecież typowy przejaw braku woli kompromisu i dążenia do „totalnej wojny ideologicznej”, przed czym przestrzegał... sam Michnik. Może więc to redakcja największej gazety w Polsce ma problem z rozumieniem demokracji?

I na koniec jeszcze jedna uwaga: widzenie wszędzie wokół faszyzmu w przypadku środowiska, którego wielu przedstawicieli miało przodków w KPP, PPR i PZPR, jest co najmniej nieprzyzwoite. Bo przecież tych, których szczątki właśnie teraz odnajdujemy na tzw. „Łączce”, mordowano w tamtych czasach jako „reakcjonistów” i „faszystów”. A byli to po prostu polscy patrioci.

Jacek Karnowski Autor jest redaktorem naczelnym tygodnika "Sieci" Idziemy nr 24 (405), 16 czerwca 2013 r.