Paradoks wapnia

Oznaczenie poziomu witaminy D koniecznie należy wykonać u chorych z krzywicą, osteoporozą, osteomalacją, bólami mięśni i stawów. Na obniżenie wpływa niedoczynność przytarczyc, przewlekłe leczenie sterydami i lekami przeciwpadaczkowymi, przewlekłe choroby nerek czy wątroby, diety eliminacyjne, niedożywienie i otyłość, choroby autoimmunologiczne, nowotworowe i alergiczne. Tacy chorzy muszą mieć oznaczony poziom nie tylko witaminy D, ale także wapnia. Wapnia dlatego, że witamina D wpływa na regulację gospodarki wapniowej, a tym samym na stan kości.

Wpływ na gospodarkę wapniową dotyczy także naczyń. Istnieje tzw. paradoks wapnia: wapń, zamiast dostawać się do kości i je wzmacniać, gromadzi się w ścianie naczyń krwionośnych. W badaniach ściany naczyń występują ich zwapnienia przypominające mineralizację kości! Stwierdzono, że przyczyną może być niedobór witaminy K2. To ona prawdopodobnie odpowiada za prawidłową dystrybucję wapnia. Odpowiada aktywując białka MGP, których zadanie polega na przenoszeniu wapnia w prawidłowe miejsce. Okazuje się, że dzięki witaminie K2 zwapnienie ściany naczynia może być odwracalne.

Witamina K znana jest od dawna jako mająca wpływ na krzepnięcie krwi. Wyizolowano dwie jej postaci. Witamina K1 (filochinon) znajduje się w zielonych warzywach liściastych, jak kapusta, jarmuż, szpinak, brukselka, Witamina K2 (menachiny) jest w związkach syntezowanych przez bakterie fermentacyjne i produkty pochodzenia zwierzęcego; występuje w serach, jajkach, jogurtach oraz w mięsie. Pierwsza odpowiada za białka wpływające na układ krzepnięcia znajdujący się w wątrobie, druga – za pozawątrobową syntezę białka odpowiedzialnego za prawidłową dystrybucję wapnia w organizmie (właśnie MGP).

Niedobór witaminy K występuje u pacjentów leczonych niektórymi lekami przeciwkrzepliwymi, ale także statynami i niektórymi antybiotykami. Pacjenci z zespołem złego wchłaniania oraz z chorobami wątroby i nerek mogą mieć obniżony poziom tej witaminy. Zatem można przyjmować witaminę D oraz preparaty wapnia i zamiast dobrze uwapnionych kości mieć znaczne zwapnienia w naczyniach i osteoporozę. Przyczyną jest niedobór witaminy K2.

U osób leczonych witaminą D wydaje się więc konieczne uzupełnianie poziomu witaminy K2. Istnieją jej dwie postacie: MK-4 i MK-7; ta druga może być podawana jeden raz dziennie.

Witamina K, podobnie jak witamina D, jest rozpuszczalna w tłuszczach, dlatego należy ją przyjmować w czasie posiłku zawierającego tłuszcz.

Pacjenci leczeni przeciwkrzepliwie preparatami zmniejszającymi krzepnięcie krwi, takimi jak: warfaryna, acenocumarol, sintrom czy syncumar, czyli tzw. antagonistami witaminy K, nie mogą bez porozumienia z lekarzem przyjmować witaminy K2, mimo że jest ona dostępna bez recepty.

Idziemy nr 50 (584), 11 grudnia 2016 r.