Franciszek przyjmie 14 czerwca w Pałacu Apostolskim artystów komików z różnych części świata. Wydarzenie zorganizowane przez Dykasterię ds. Kultury i Edukacji oraz Dykasterię ds. Komunikacji ma na celu nawiązanie więzi między Kościołem katolickim a artystami humoru, celebrowanie piękna ludzkiej różnorodności oraz promowanie przesłania pokoju, miłości i solidarności. Na spotkanie przybędzie ponad stu artystów z Włoch i zagranicy.
"Ożywiają uśmiech dziecka i na chwilę rozświetlają zrozpaczone spojrzenie samotnej osoby; poprzez spektakl i świętowanie zbliżają ludzi do siebie". W ten sposób 16 grudnia 1993 roku św. Jan Paweł II zwrócił się do "ludzi cyrku" podczas audiencji. Jest to jedna z wielu okazji w ciągu ostatnich siedemdziesięciu lat, kiedy wraz z akrobatami i linoskoczkami klauni przybyli do Watykanu z przesłaniem "świętowania i przyjaźni". Nigdy wcześniej jednak papież nie poświęcił specjalnej audiencji "bohaterom dziedziny humoru", jak to będzie miało miejsce w piątek 14 czerwca w Pałacu Apostolskim, kiedy papież spotka się z ponad 100 performerami, komikami i komediantami, głównie z Europy i kontynentu amerykańskiego.
Humor w refleksji nad rzeczywistością
Najpierw w okresie posoborowym Paweł VI, a następnie Benedykt XVI i sam papież Franciszek, poświęcili specjalne audiencje "artystom", ale jest to pierwsze wydarzenie watykańskie - zorganizowane wspólnie przez Dykasterię ds. Kultury i Edukacji oraz Dykasterię ds. Komunikacji – które ma na celu "ustanowienie relacji między Kościołem katolickim a artystami komediowymi". "Franciszek uznaje znaczący wpływ, jaki sztuka komediowa wywiera na świat współczesnej kultury – czytamy w watykańskiej nocie prezentującej wydarzenie. – Dzięki humorystycznemu talentowi i jednoczącej wartości śmiechu dziś oferowane są wyjątkowe refleksje na temat kondycji ludzkiej i sytuacji historycznej. Co więcej, sztuka komedii może przyczynić się do bardziej empatycznego i wspierającego świata".
Papież postrzega zatem humor jako okazję do spotkania, ale przede wszystkim jako klucz do zrozumienia rzeczywistości. To uznanie "hermeneutycznej" zdolności śmiechu w myśli katolickiej nie powinno dziwić. W 2017 roku w artykule opublikowanym w jezuickim czasopiśmie "La Civiltà Cattolica" humor został zdefiniowany jako "nowa inteligencja, która relatywizuje i zmienia to, co chcielibyśmy uznać za absolutne i wzniosłe", a jednocześnie "podkreśla niedopowiedziane, które, nawet jeśli jest zawoalowane, przekracza logikę i stanowi element zaskoczenia". Według autora artykułu, ks. Giampaolo Salviniego, humor pomaga również "demitologizować siebie i innych", kochać świat pomimo jego niedoskonałości, a nawet właśnie z ich powodu.
Cnota świętości
Powtarzające się koncepcje w nauczaniu Franciszka, który, jak powszechnie wiadomo, codziennie odmawia "Modlitwę o dobry humor i pogodę ducha" św. Tomasza Morusa i poświęcił temu tematowi akapit swojej adhortacji apostolskiej "Gaudete et exsultate" z 2018 roku o powołaniu do świętości we współczesnym świecie. "Święty potrafi żyć z radością i poczuciem humoru. Nie tracąc realizmu, oświeca innych pozytywnym i pełnym nadziei duchem" - napisał Franciszek. "Z księdzem, który nie ma poczucia humoru, nie lubi go, coś jest nie tak", powtórzył papież w 2021 roku, spotykając się z księżmi z kościoła św. Ludwika Francuzów w Rzymie. "Naśladujcie tych wielkich kapłanów, którzy śmieją się z innych, z samych siebie, a nawet z własnego cienia: poczucie humoru jest jedną z cech świętości" – powiedział Franciszek. A w tym samym roku, spotykając się z misjonarzami klaretynami w Watykanie, dodał: "Umieć śmiać się we wspólnocie, umieć żartować i śmiać się z żartów opowiadanych przez innych, nie tracić poczucia humoru, to łaska radości, a radość jest wymiarem świętości".
Autoironia, dzięki której latają anioły
O tym, że "żywe poczucie humoru" jest "oznaką inteligencji, ale także wewnętrznej wolności", mówił Benedykt XVI w homilii na pogrzebie czeskiego purpurata kard. Tomáša Špidlíka w 2010 roku. Sam papież Benedykt, w wywiadzie w 2006 roku powiedział, że ważna jest umiejętność dostrzegania także zabawnych stron życia, tego, co w nim radosne, a nie branie wszystkiego śmiertelnie poważnie i zacytował, nie wymieniając z nazwiska, brytyjskiego pisarza Gilberta Keitha Chestertona, dobrze wyjaśniając duchowy potencjał autoironii: "Pewien pisarz powiedział, że aniołowie mogą fruwać, gdyż traktują siebie lekko. Być może i my moglibyśmy trochę wyżej latać, gdybyśmy nie przypisywali sobie zbyt wielkiego znaczenia".
"Franciszek – czytamy w komunikacie prasowym zapowiadający audiencję 14 czerwca - wyraził przekonanie, że humoryści – aktorzy, artyści, rysownicy, pisarze... – mają zdolność tworzenia nowych wizji świata" i że często robią to "z ironią, która jest wspaniałą cnotą".
Międzynarodowa i międzypokoleniowa obsada
W Pałacu Apostolskim papież przyjmie artystów, aktorki i aktorów, autorów, komunikatorów, prezenterów radiowych i "stand-up-komików" z Argentyny, Brazylii, Kolumbii, Meksyku, Timoru Wschodniego, Stanów Zjednoczonych, ale przede wszystkim z Europy. Będą m. in. znana amerykańska aktorka Whoopi Goldberg, wraz z nią znani jej rodacy, tacy jak prezenter telewizyjny Jimmy Fallon oraz komicy Chris Rock i Conan O'Brien. Włochy będą reprezentowane przez 67 artystów, w tym Valerię Graci, Marco Marzoccę, Lino Banfiego i Paolo Migone. Polskę reprezentować będzie ilustratorka, autorka książek, ikonopisarka – Dorota Łoskot-Cichocka.
Przesłanie pokoju i solidarności
Spotkanie papieża ze światowymi komikami, podsumowuje komunikat, ma na celu uczczenie piękna ludzkiej różnorodności i promowanie przesłania pokoju, miłości i solidarności, i zapowiada się jako ważny moment dialogu międzykulturowego oraz dzielenia się radością i nadzieją. To właśnie wezwanie do pokoju i nadziei – "Bądźcie bohaterami, którzy pokonają wojnę!" – zostało wystosowane z Placu św. Piotra niecały miesiąc temu przez innego włoskiego komika, Roberto Benigniego, na zakończenie Światowego Dnia Dziecka. Wydaje się wręcz, że Franciszek chce coraz bardziej odwoływać się do lekkości Ducha jako antidotum na ciężar zła.
