Do wyborów prezydenckich mniej niż rok, nic więc dziwnego, że kandydaci zaczynają sygnalizować swoje ambicje. Dotyczy to zarówno polityków o wyrobionej pozycji, jak i osób spoza głównego nurtu, które dostrzegają, że otwiera się okienko rzadkich możliwości. Tę ścieżkę przetarli Paweł Kukiz czy Szymon Hołownia. Gra będzie jednak ostra, będą także ofiary.
Po dwóch kadencjach odchodzi Andrzej Duda, więc prawa strona musi poszukać nowego kandydata. Nie wydaje się, by w tej kwestii sprawy posunęły się do przodu. Spośród polityków czołówki PiS z realnymi szansami można wskazać Mariusza Błaszczaka, Beatę Szydło i Mateusza Morawieckiego. Dziś najbliżej nominacji jest były premier, w badaniach zdobywający ok. 25 proc. głosów. To gwarantuje drugą turę – i ciężką pracę w kampanii.
Czy to jednak wystarczy? PiS gra o życie, musiałoby więc wygrać wybory prezydenckie. Dlatego wciąż nie umarł pomysł znalezienia „drugiego Andrzeja Dudy”, a więc kogoś mniej znanego, kto przekona do siebie wyborców i wykreuje wielką falę społecznej energii. Taki kandydat mógłby zdystansować się od niektórych działań rządów Zjednoczonej Prawicy, choćby w czasie pandemii, co ułatwiłoby zabiegi o wyborców innych partii, w tym Konfederacji.
Kogoś takiego jednak na razie nie widać. Do tej roli przymierzany był Tobiasz Bocheński, ale ledwie przyzwoity wynik w wyborach na prezydenta Warszawy osłabił jego notowania. Wątpliwe, czy wybory prezydenckie w 2025 r. można wygrać samym wizerunkiem – raczej trzeba się oprzeć na jasnej wizji, odwołującej się do wartości.
Po stronie rządowej nowym elementem jest deklaracja Donalda Tuska, że nie będzie kandydował. Czy to stanowisko ostateczne? Premier zmieniał już zdanie w sprawach podobnej wagi. Poza Tuskiem w grę wchodzi Rafał Trzaskowski, prezydent stolicy. Wydaje się jednak, że jego pozycja osłabła. Popełnia błędy, takie jak okólnik nakazujący zdjęcie krzyży w urzędach i instytucjach miejskich. Sens tego ruchu pozostaje tajemnicą. Na głosy lewicy i tak przecież może liczyć, uderzenie w krzyż zostanie zaś dobrze zapamiętane przez opinię katolicką.
Jedyne sensowne wytłumaczenie zakłada, że Trzaskowski… musiał to zrobić. Zaciągnięte długi, szeroko rozumiane, trzeba spłacać, niezależnie od kalendarza wyborczego. Należy jeszcze wspomnieć o Szymonie Hołowni, który zbudował swoją partię w oparciu o wynik w wyborach prezydenckich. Marszałek Sejmu musi walczyć, jeśli nie chce utonąć, ale jego szanse wyraźnie maleją.
Wyraźnie zauważalna jest kandydatura Doroty Gawryluk, znanej i lubianej dziennikarki Polsatu. W pierwszych sondażach poparcie dla niej zadeklarowało ponad 8 proc. badanych, co jest wynikiem bardzo dobrym. Z pewnością ważne jest także silne zaplecze instytucjonalne i medialne, które mogłoby wesprzeć tę kandydaturę. Czy jednak może to być gra o coś więcej niż dobry wynik w pierwszej turze? Tylko wówczas, gdy któraś z największych partii wskaże kandydata wyjątkowo słabego.
Kandydaturę zgłosił także Marcin Mastalerek, szef gabinetu prezydenta Dudy. „Byłbym gotowy, ale czy podejmę decyzję o starcie, nie wiem” – mówił ostatnio. Dodał, że „są tacy, którzy go do tego namawiają”. To ruch zaskakujący, wskazujący na ogromne ambicje. Czy te jednak wystarczą? Mastalerek na poparcie głównego nurtu PiS raczej nie ma co liczyć, a samodzielnie, nawet z poparciem Andrzeja Dudy, nie przełamie siły maszyny politycznej, jaką jest partia. Ta kandydatura może jednak być zapowiedzią poważnych turbulencji po prawej stronie. Być może chodzi o budowę nowej siły politycznej, jakiegoś „PiS light”. Czas po klęsce sprzyja tego typu pokusom. Inna sprawa, że w przeszłości tego typu inicjatywy kończyły się klęską.
Tak czy owak, wchodzimy w bardzo ciekawy politycznie rok. Rok, który może Polsce dać nadzieję na zmianę.
Co? Gdzie? Kiedy?
