Habemus Papam!!

Kościół katolicki ma nowego papieża: 265. Następcą św. Piotra został kardynał Jorge Mario Bergoglio, dotychczasowy metropolita Buenos Aires, który przybrał imię Franciszek. Kardynałowie wybrali go 13 marca. O wyborze Następcy św. Piotra świat dowiedział się o godz. 19.06, gdy z komina nad Kaplicą Sykstyńską pojawił się biały dym, a następnie zaczęły bić dzwony bazyliki watykańskiej.

Nowy duchowy zwierzchnik ponad miliarda katolików na całym świecie urodził się 17 grudnia 1936 r. w Buenos Aires i z tym miastem był dotychczas związany. Pochodzi z wielodzietnej rodziny imigrantów włoskich. Zanim w wieku 33 lat przyjął święcenia kapłańskie w Towarzystwie Jezusowym, ukończył studia chemiczne na stołecznym uniwersytecie. Kontynuował następnie studia na uczelniach w swoim kraju i w Hiszpanii, a po powrocie do ojczyzny był m.in. prowincjałem jezuitów argentyńskich (1973-1980). Wykładał również na wydziałach teologicznych i w kolegiach jezuickich w Argentynie.

Już wówczas o. Bergoglio dał się poznać jako gorliwy pasterz, otwarty na sprawy współczesnego Kościoła i świata, wierny tradycyjnemu nauczaniu katolickiemu. Jak wielu innych duchownych Ameryki Łacińskiej, zarówno zwykłych księży, jak i biskupów, angażował się w sprawy publiczne i w walkę z nierównościami społecznymi, odrzucał jednak stanowczo polityczne, a tym bardziej marksistowskie ukierunkowanie tych działań. Nigdy nie związał się z teologią wyzwolenia, co więcej – stanowczo jej się sprzeciwiał.

Biskupem pomocniczym archidiecezji stołecznej mianował go Jan Paweł II w 1992 r. 5 lat później został arcybiskupem koadiutorem stolicy, a 28 lutego 1998 r. objął w niej rządy jako jej nowy arcybiskup metropolita. Na konsystorzu 21 lutego 2001 r. został włączony do Kolegium Kardynalskiego.

Jako metropolita stolicy rozwinął i rozszerzył swą działalność na rzecz ubogich i wykluczonych. Opuścił pałac arcybiskupi i zamieszkał w zwykłym domu parafialnym, poruszał się po wielkiej aglomeracji środkami komunikacji miejskiej, często odwiedzał najuboższych w odległych dzielnicach miasta, przy czym nie ograniczał tych działań tylko do spraw materialnych, ale zawsze szedł z sakramentami, odprawiał Msze Święte, słuchał spowiedzi itp.

Jednocześnie umiał wykorzystać swą wysoką pozycję społeczną do upominania się o najbardziej poszkodowanych i do głośnego nazywania najpoważniejszych problemów społecznych i moralnych. Spowodowało to trwały stan napięcia między nim (i resztą biskupów) a rządem. Kardynał Bergoglio był również stanowczym przeciwnikiem wyświęcania kobiet i zniesienia celibatu, zarazem zaś zwolennikiem szeroko rozumianej kolegialności w Kościele. Uważał, że nadmierna klerykalizacja i centralizacja władzy odstrasza świeckich i przyczynia się do słabnięcia wiary.

Po wyborze na papieża postanowił zachować zasadniczo swój wcześniejszy herb oraz zawołanie biskupie „Spojrzał z miłosierdziem i wybrał”. Herb papieski przedstawia się następująco: na niebieskim tle umieszczono symbole godności papieskiej, takie same jak miało to miejsce w przypadku Benedykta XVI (mitra umieszczona między skrzyżowanymi kluczami złotym i srebrnym, związanymi czerwonym sznurem).

Na górze umieszczono symbol zakonu, z którego pochodzi nowy papież – Towarzystwa Jezusowego. Na tle jaśniejącego słońca widnieją litery IHS, czyli monogram Chrystusa. Nad literą H wznosi się krzyż, poniżej niej trzy czarne gwoździe. Na dole znajduje się gwiazda i kwiat nardu. Gwiazda, według starożytnej tradycji heraldycznej, symbolizuje Maryję Pannę, Matkę Chrystusa i Kościoła, podczas gdy kwiat nardu wskazuje św. Józefa, patrona Kościoła powszechnego. W tradycji ikonograficznej krajów języka hiszpańskiego z gałązką nardu w ręku przedstawiany jest św. Józef. W ten sposób papież Franciszek chciał podkreślić swoje nabożeństwo do Matki Bożej i św. Józefa.

Motto papieża Franciszka zaczerpnięte jest z homilii św. Bedy Czcigodnego (Homilia 21; CCL 122, 149-151), który komentując ewangeliczny epizod powołania św. Mateusza, pisze: „Jezus zobaczył celnika, a ponieważ było to spojrzenie zmiłowania i wyboru, rzekł do niego: «Pójdź za Mną»”. Homilia ta ma szczególne znacznie w życiu duchowym obecnego Następcy św. Piotra. W święto św. Mateusza Jorge Mario Bergoglio, w wieku 17 lat, po spowiedzi odczuł, że dotknięte zostało jego serce i doświadczył zstąpienia Bożego miłosierdzia, które wzywało go do podjęcia życia zakonnego, na wzór św. Ignacego Loyoli. Kiedy został biskupem, postanowił, że słowa św. Bedy staną się jego zawołaniem biskupim.

Idziemy nr 12 (393), 24 marca 2013 r.