Powtórka ze zbrodni

„Charakterystycznym elementem prawie każdej okupacji był i jest do dzisiaj wrogi stosunek sił okupacyjnych do narodów podbitych – napisał historyk dr Tomasz Łabuszewski w artykule „Sowiecka Operacja Polska 1944–1945”. Cały numer cenionego periodyku poświęcony jest „zbrodniom spod czerwonej gwiazdy”.

Kwestionowanie legalnych władz, przemoc wobec ludności cywilnej, zabójstwa na ulicach, powszechne grabieże i gwałty na Polkach, nie wyłączając sióstr zakonnych, zorganizowanie grabieży mienia i wywiezienie go w 73 tysiącach wagonów kolejowych (!) do ZSRS pod pretekstem konfiskaty poniemieckich urządzeń i materiałów potrzebnych do prowadzenia wojny, wywóz 500 tysięcy sztuk bydła, akcje w rodzaju Obławy Augustowskiej, nazywanie patriotyzmu faszyzmem, a dążenia do niepodległości – reakcją – to tylko niektóre działania podjęte przez „wyzwolicieli” spod czerwonej gwiazdy. Oczywiście wszystko działo się dla nich bezkarnie. Zdarzało się, że interweniującym po kradzieżach i gwałtach milicjantom sowieccy żołnierze grozili nie tylko rozbrojeniem, ale nawet śmiercią. Zresztą, komunistycznej władzy też wielokrotnie okazywali pogardę. Czasami miało to charakter wręcz kuriozalny, gdy np. sowiecki żołnierz nie chciał oddać bezpiece zajętego przez niego samochodu samego towarzysza premiera Edwarda Osóbki-Morawskiego.

W majowym „Biuletynie IPN” autorzy wiele miejsca poświęcili barbarzyńskim metodom stosowanym przez władze i armię ZSRS. Janusz Wróbel zwrócił uwagę na losy polskich arystokratów (Radziwiłłów, Zamoyskich, Krasickich, Branickich), na których polowało NKWD, Dariusz Węgrzyn wspomina deportacje Górnoślązaków do ZSRS w 1945 r., które odbywały się pod pretekstem chronienia tyłów niemieckiej armii od aktów dywersji. W rzeczywistości chodziło o „dostawę” kilkuset tysięcy robotników przymusowych, których umieszczono w łagrach. O zbrodniach wojennych na Górnym Śląsku pisze też Bogusław Tracz. O obozach i więzieniach sowieckich na ziemiach polskich w latach 1944–1945 pisze Dariusz Iwaneczko. Do ich infrastruktury wykorzystywano także takie miejsca, jak tereny obozów niemieckich na Majdanku czy w Brzezince. Kolejni autorzy w szczegółach opisują obozy pracy w województwie śląsko-dąbrowskim (Daniel Szlachta) czy przestępstwa Armii Czerwonej na Rzeszowszczyźnie (Mirosław Surdej) oraz na Warmii i Mazurach (Waldemar Brenda). W dziale „Komentarze historyczne” przywołano m.in. postać zasłużonego pedagoga Kazimierza Marcinkiewicza z Janowa, który za zorganizowanie obchodów święta 3 maja został zastrzelony 3 maja 1946 r.