Obóz przejściowy w Pruszkowie

Do pracy na rzecz III Rzeszy wysłano stąd 150 tys. Polaków, a do obozów koncentracyjnych – aż 70 tys. Pozostałym zabroniono powrotu do Warszawy i skierowano ich do różnych części Generalnego Gubernatorstwa.

Warunki pobytu w Pruszkowie przypominały te w obozach koncentracyjnych. Brakowało wyżywienia, opieki medycznej, lekarstw. Niemcy stosowali represje i terror. Wielu Polaków zginęło podczas egzekucji czy z wycieńczenia. Tymczasem przez dziesiątki lat po wojnie, aż do roku 2021, osobom, które przeszły przez Dulag 121 Pruszków, a nie trafiły potem do obozów koncentracyjnych czy na roboty do Niemiec, odmawiano statusu kombatanta. Dopiero na wniosek prezesa IPN sporządzono ekspertyzę, której autorką jest historyk Maria Zima-Marjańska. Dokument ten ukazał się właśnie nakładem wydawnictwa IPN. Cenna lektura dla wszystkich interesujących się historią

Maria Zima-Marjańska,
„Ekspertyza w sprawie obozu przejściowego
w Pruszkowie (Durchgangslager 121
Pruszków) i jego statusu”,
Instytut Pamięci Narodowej,
Warszawa 2022, 60 s.