Czechy obchodzą Dzień św. Wacława, Święto Państwowości Czeskiej

Narodowej Pielgrzymce św. Wacława, a także procesji z relikwiami świętego, towarzyszyły drastyczne środki sanitarne związane z epidemią SARS-CoV-2. Na plac w centrum Starej Boleslavi, na którym arcybiskup praski i prymas Czech kardynał Dominik Duka odprawił mszę świętą, mogło wejść tylko 500 osób. Część pielgrzymów zgromadziła się w bocznych uliczkach miasta. Wiele osób korzystało z płynów do dezynfekcji i miało założone maseczki.

Duka przypomniał, że w związku z ograniczeniami związanymi z koronawirusem do Czech nie przyjechali przedstawiciele biskupów europejskich, a także kardynał Marc Ouellet z watykańskiej Kongregacji ds. Biskupów. Prymas Czech dziękował wszystkim obecnym i wyraził solidarność z chorymi i cierpiącymi, a także z lekarzami, pielęgniarkami, policjantami, żołnierzami i strażakami.

Zaapelował do przedstawicieli korpusu dyplomatycznego, aby zabiegali u swoich rządów o pokój w Górskim Karabachu.

Pandemia wpłynęła także na program tradycyjnie towarzyszący Narodowej Pielgrzymce. Odwołano pokaz ogni sztucznych i festyn w Starej Boleslavi, która jest najstarszym czeskim miejscem pielgrzymkowym związanym z kultem św. Wacława.

Książę był wnukiem pierwszego chrześcijańskiego władcy Czech i jego małżonki św. Ludmiły. Niezwykle pobożny, był m.in. pod wrażeniem kultu św. Wita. W Pradze zbudował kościół, który stał się katedrą i z czasem najważniejszą świątynią w Czechach.

Został zamordowany 28 września 935 r. przez młodszego brata Bolesława, którego córka Dobrawa została żoną władcy Polski Mieszka I. Relikwie św. Wacława znajdują się w Pradze w katedrze św. Wita.

++++++

Z okazji obchodzonego 28 września Dnia Czeskiej Państwowości po raz dziesiąty przyznano Medale Senatu. Takim Srebrnym Medalem Senatu parlamentu Republiki Czeskiej został uhonorowany biskup pomocniczy archidiecezji praskiej Václav Malý. Odznaczenie jest wyrazem uznania dla biskupa za jego „nieugięty opór przeciwko komunizmowi, za wieloletnie wspieranie praw człowieka oraz starania i troskę o pokój i demokrację”.

Medal wręczył biskupowi już 25 września przewodniczący drugiej izby parlamentu Czech, Miloš Vystrčil w siedzibie Senatu, w pałacu Waldsteina na praskiej Malej Stranie. Wcześniej w pałacowym ogrodzie bp Malý odprawił Mszę św. i poświęcił pomieszczenia Senatu. Wraz z biskupem odznaczone zostały też 24 inne osoby, wśród nich znana śpiewaczka Magdalena Kožená (mezzosopran).

Biskup pomocniczy archidiecezji praskiej Václav Malý 21 września skończył 70 lat. W latach 1969–1976 studiował w seminarium duchownym w Litomierzycach. Święcenia kapłańskie przyjął 26 czerwca 1976. W 1977 podpisał Kartę 77. Już jako nastolatek zetknął się z księżmi, którzy wyszli z więzień komunistycznych i angażowali się w Praską Wiosnę. Jak wspominał w jednym z wywiadów w 2018 roku, „to był owocny czas”, także w życiu kulturalnym, kiedy to w Pradze powstawały nowe teatry i czasopisma. Byłem zafascynowany, wiele czytałem”.

Stłumienie Praskiej Wiosny i wejście wojsk Układu Warszawskiego w sierpniu 1968 stanowiły szok dla wówczas 18-letniego Malego. „Wcześniej były już pewne sygnały, że coś się może wydarzyć. Nikt jednak nie oczekiwał brutalnego wkroczenia wojsk w tej formie”, wspominał. Potem, w 1989 roku, nastąpiły czystki w samej Partii Komunistycznej, ale także w społeczeństwie i Kościele.

Wydarzenia tamtego okresu spowodowały, że postanowił zostać księdzem. „Po Praskiej Wiośnie widziałem, jak bardzo zmienili się ludzie i jak stali się ostrożni”, wspomina obecny biskup pomocniczy w Pradze. To spowodowało, że chciał pokazać, iż „warto wyznawać Ewangelię.”

W lutym 1977, w rok po przyjęciu święceń kapłańskich, ks. Malý podpisał Kartę 77. Sygnatariusze tej Karty Praw Człowieka domagali się sprawiedliwości i wolności w Czechosłowacji. W konsekwencji miał zakaz posługi kapłańskiej, był prześladowany przez tajną policję, a w 1979 roku spędził siedem miesięcy w więzieniu oskarżony o „działalność dywersyjną wobec Republiki”.

W latach 1980-1986 ks. Malý pracował jako palacz w hotelu, jednocześnie był w latach 1981-1982 rzecznikiem Karty 77. Posługę duszpasterską sprawował potajemnie „w prywatnych mieszkaniach, a latem w małych grupach w lesie” odprawiał Msze św. prowadził spotkania biblijne i wykłady, udzielał sakramentów i pisał w podziemiu. Lata w opozycji były dla niego „bardzo cenne”, gdyż mógł „prowadzić dialog z ludźmi różnych światopoglądów”.

Do 1989 Karta 77 wydała 572 dokumenty na różne tematy: dotyczące praw człowieka, mniejszości, ekologii, kultury i historii. Bp Malý nazywa je „szkołą demokracji”, w której ludziom o różnych poglądach udało się osiągać jedność. Jednak w zastraszonym społeczeństwie ruch pozostawał w znacznym stopniu w izolacji. Do przełomu 1989 roku Karta 77 liczyła tylko 1883 członków.

Ks. Malý był jedną ze znanych postaci w „aksamitnej rewolucji” jesienią 1989. U boku pisarza i późniejszego prezydenta Czech Vaclava Havla (1936-2011) pełnił wiodącą rolę podczas wielkich demonstracji przeciwko reżimowi komunistycznemu organizowanych na Placu Wacława w Pradze. Później, mimo wielkiej popularności, ks. Malý wyłączył się z polityki, jak przyznawał „wielkiej miłości jego życia”, bo oficjalnie już mógł podjąć swoją działalność duszpasterską. W grudniu 1996 papież Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym w Pradze.

Ale polityczne zaangażowanie bp. Malego przejawia się i w jego posłudze biskupiej. Przy każdej okazji przypomina swoim rodakom, że funkcjonujące społeczeństwo obywatelskie może powstać tylko dzięki współpracy wszystkich. Tej atmosfery współpracy nie mogą narzucić nawet najlepsze prawa, to muszą wytworzyć sami ludzie. Wolność to trudna rzecz, powtarza praski biskup. „Wielu ludzi sądzi, że wolność ogranicza się do ich życia osobistego”, ale człowiek wyzwolony musi najpierw uczynić wysiłek, bo wolność to misja na całe życie”, tłumaczy hierarcha.