Z autokefalicznym Prawosławnym Kościołem Ukrainy identyfikuje się obecnie 42 proc. Ukraińców, a z Ukraińską Prawosławną Cerkwią Patriarchatu Moskiewskiego zaledwie 5,6 proc.
Informuje o tym Ukraińskie Centrum Badań Ekonomicznych i Politycznych im. Ołeksandra Razumkowa. Od czasu rosyjskiej agresji gwałtownie spada procent wyznawców prawosławia moskiewskiego, a szybko wzrasta liczba wiernych Prawosławnego Kościoła Ukrainy, powstałego w 2019 r. na skutek zjednoczenia niezależnych od Rosji Kościołów prawosławnych na Ukrainie.
O ile w 2021 r. czyli przed zbrojnym atakiem Rosji na Ukrainę – wedle Centrum Razumkowa – do Ukraińskiej Prawosławnej Cerkwii Patriarchatu Moskiewskiego swą przynależność deklarowało 13,6 proc. obywateli Ukrainy, to na koniec 2023 r. – 5, 6 proc. Jest to więc spadek o połowę. Natomiast jeśli chodzi o niezależny od Rosji Prawosławny Kościół Ukrainy, to w 2021 r. przynależność do niego deklarowało 20 proc. mieszkańców Ukrainy, a dziś czyni to 42 proc. Jest to wzrost ponad dwukrotny.
Wśród samych prawosławnych na Ukrainie 69,4 proc. deklaruje związek z Prawosławnym Kościołem Ukrainy, 9,2 proc. z Ukraińską Prawosławną Cerkwią Patriarchatu Moskiewskiego, a jako „po prostu prawosławni" (czyli nie związani z konkretnym Kościołem) określa siebie 20,7 proc. Ukraińców.
Większość Ukraińców (55,5 proc.) jest zdania, że należy zakazać działalności Ukraińskiej Cerkwi Patriarchatu Moskiewskiego na Ukrainie. Wynika to z przekonania o ścisłym powiązaniu tego Kościoła z Rosyjską Cerkwią Prawosławną, której rolę w wojnie rosyjsko-ukraińskiej ocenia większość obywateli Ukrainy wyjątkowo negatywnie. Tym samym 65 proc. respondentów uważa, że Rosyjska Cerkiew Prawosławna i patriarcha Cyryl moskiewski zachęcają i wspierają wojnę Rosji przeciwko Ukrainie.
Jeśli chodzi o panoramę religijną całego społeczeństwa, to – jak informuje Centrum Razumkowa – na koniec 2023 r. z prawosławiem identyfikuje się 61 proc. Ukraińców, 42 proc. Ukraińców z Prawosławnym Kościołem Ukrainy, a 5,6 proc. z Ukraińską Prawosławną Cerkwią Patriarchatu Moskiewskiego, natomiast 12,6 proc. określa się jako „po prostu prawosławni”. Z kolei 11 proc. Ukraińców identyfikuje się z Kościołem greckokatolickim; 1,2 proc. z Kościołem rzymskokatolickim, a przynależność do Kościołów protestanckich deklaruje 1,4 proc.
0,1 proc. Ukraińców deklaruje przynależność do judaizmu i tyle samo do islamu.
