Czy może być życie lepsze i gorsze? Bardziej i mniej wartościowe? I kto o tym decyduje? Warto się nad tym zastanowić w kontekście przeżywanego 11 lutego Światowego Dnia Chorego. Wartościowanie ludzkiego życia pod względem jego przydatności dla ogółu społeczeństwa nie jest niczym nowym. Istnieje od czasów starożytnych, kiedy to małe dzieci i kaleki były odrzucane czy poddawane selekcji. Dopiero chrześcijaństwo przywróciło godność każdemu człowiekowi, niezależnie od stanu jego zdrowia fizycznego czy psychicznego, a także niezależnie od fazy jego życia. Sam Jezus Chrystus pokazał nam, że każde życie ludzkie jest drogocenne w oczach Boga i że tylko On jest jego władcą – nie drugi człowiek. I choć w różnych okresach naszych dziejów próbowano życie ludzkie ponownie wartościować, to jednak znaleźli się ludzie, chrześcijanie i niechrześcijanie, którzy przypominali z mocą, że każde życie ludzkie jest cenne, gdyż jest darem samego Boga złożonym w nasze ręce.
Jeżeli jest ono postrzegane inaczej, wówczas dochodzi do sytuacji, których obecnie jesteśmy świadkami. Nad wartością życia poczętego, chorego, ułomnego głosuje się w referendach albo z góry ustala, czy warto je podtrzymywać i pielęgnować, czy szkoda na nie czasu i pieniędzy z budżetu. Jeśli zapomnimy o przyrodzonej godności, jaką ma każde życie ludzkie, wówczas nie będą nas razić głosowania nad ustawami finansującymi procedurę in vitro czy dopuszczającymi aborcję ani nabywanie bez recepty pigułek „dzień po”. Ale wtedy na czym będzie opierać się nasze społeczeństwo, nasza cywilizacja? Na chwilowym kaprysie? Na szukaniu własnej wygody? To nie jest żadna podstawa. I jak pokazuje historia, takie „podstawy” wcześniej czy później obrócą się przeciwko nam. „Miarą cywilizacji – miarą uniwersalną, ponadczasową, obejmującą wszystkie kultury – jest jej stosunek do życia. Cywilizacja, która odrzuca bezbronnych, zasługuje na miano barbarzyńskiej. Choćby nawet miała wielkie osiągnięcia gospodarcze, techniczne, artystyczne, naukowe” – mówił św. Jan Paweł II 4 czerwca 1997 r. w Kaliszu.
Do współczesnych wyzwań w ochronie i opiece nad osobami mniej uprzywilejowanymi należy z pewnością życie ludzkie w jego fazie prenatalnej. W ostatnich latach, z roku na rok, aborcja pozostaje główną przyczyną śmierci na świecie. Ostatnie badania podają, że na przykład w Danii niezwykle trudno spotkać dziecko z zespołem Downa, gdyż od kiedy w 2004 r. wprowadzono badania diagnostyczne na wczesnym etapie ciąży dla wszystkich kobiet, te, które otrzymują diagnozę potwierdzającą występowanie u dziecka tego zaburzenia chromosomalnego, w większości decydują się na aborcję. A trzeba jeszcze wziąć pod uwagę, że badania prenatalne nie są niezawodne.
Opiekunowie osób z niepełnosprawnościami przyznają, że to oni są obdarowywani przez swoich podopiecznych, a nie odwrotnie. Osoby niepełnosprawne budzą bowiem w swoich opiekunach całe pokłady miłości, wrażliwości, solidarności, oddania – czyli tego, co najlepsze w człowieku. Dwadzieścia lat temu, 5 stycznia 2004 r., św. Jan Paweł II powiedział do osób z niepełnosprawnością umysłową, że „osoby niepełnosprawne są uprzywilejowanymi świadkami człowieczeństwa”. „Istota ludzka bowiem, niezależnie od warunków, w jakich toczy się jej życie, oraz od zdolności, jakimi może się wykazać, ma wyjątkową godność i szczególną wartość od początku swego istnienia aż po naturalną śmierć”. I to jest właśnie miarą człowieczeństwa naszych społeczeństw.
