Powrót po latach

To jest naprawdę sensacja na miarę stulecia: namalowany dla katedry wrocławskiej przez Lucasa Cranacha Starszego obraz "Madonna pod jodłami", zaginiony tuż po wojnie i odnaleziony niedawno w zbiorach anonimowego szwajcarskiego kolekcjonera, wrócił do Wrocławia.
Uroczystość przekazania obrazu odbyła się w siedzibie Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W imieniu archidiecezji wrocławskiej bp Andrzej Siemieniewski dziękował za uwieńczone sukcesem działania min. Radosławowi Sikorskiemu i Ambasadorowi Szwajcarii. Po przeprowadzeniu koniecznych prac konserwatorskich dzieło zostanie udostępnione publiczności.

Lucas Cranach Starszy (1473-1553) pozostaje jednym z najwybitniejszych malarzy niemieckiego renesansu. Niezwykłej urody obraz „Madonna pod jodłami” powstał w 1510 r. na zamówienie biskupa wrocławskiego Jana V Turzo i aż do połowy XIX wieku wisiał spokojnie w katedralnej kaplicy św. Jana Ewangelisty. Potem został przeniesiony do skarbca i w XX w. udostępniony do oglądania „za biletami”.

Historia obrazu, jak stwierdził minister Sikorski, zwłaszcza w okresie II wojny światowej i po niej, nadaje się na scenariusz filmu sensacyjnego. Dzieło po zakończeniu wojny zostało poddane pracom konserwatorskim, które Muzeum Archidiecezjalne zleciło swojemu pracownikowi, ks. Siegfriedowi Zimmerowi. Ten zaś postarał się o kopię dzieła. Kiedy zmuszono go jako Niemca do wyjazdu z Wrocławia w 1947 r., podmieniwszy obraz, wywiózł ze sobą oryginał, zaś za oryginał przez pewien czas uchodziła kopia. Do dzisiaj znajduje się ona w ekspozycji Muzeum. Obraz zaś jeździł po Europie, zmieniając właścicieli. Wiedza o jego losach nie zawsze była dostępna. W marcu 2012 r., spełniając wolę dotychczasowego właściciela obrazu, pragnącego zachować anonimowość szwajcarskiego kolekcjonera sztuki, Kościół katolicki w Szwajcarii, który uzyskał prawo do dysponowania obrazem, zdecydował o zwróceniu tego arcydzieła Archikatedrze Wrocławskiej.

Wikariusz generalny diecezji St. Gallen przekazał 18 lipca obraz Cranacha w ambasadzie RP w Bernie prof. Wojciechowi Kowalskiemu, pełnomocnikowi ds. Przemieszczonych i Zagrabionych Dóbr Kultury w MSZ. Prof. Kowalski od lat zajmuje się poszukiwaniem i restytucją zaginionych dzieł sztuki i jest wybitnym znawcą zagadnienia. Formalną stroną sprowadzenia „Madonny pod jodłami” do Polski prof. Wojciech Kowalski zajął się na prośbę ks. prof. Józefa Patera, dyrektora Muzeum Archidiecezjalnego we Wrocławiu. Obraz przyjechał do Wrocławia 27 lipca.

KAI/bsk Idziemy nr 32 (361), 5 sierpnia 2012 r.