Jezusek Palmowy

Mówi się, że tydzień to dużo czasu w polityce. Ci, którzy w poniedziałek zajmują odpowiedzialne stanowiska, mogą w piątek stracić pracę. Tydzień może być również przełomowy w życiu każdego człowieka. Sytuacja początkowa może diametralnie różnić się od końcowej. Trudno też wyobrazić sobie większy kontrast niż ten, który istnieje między początkiem a końcem ostatniego tygodnia życia Jezusa.

W Niedzielę Palmową tłumy witały Jezusa w Jerozolimie z entuzjazmem, ogłaszając błogosławieństwa Boże nad Tym, który przychodzi w imię Pana. Pod koniec tygodnia te same tłumy wołały: „Ukrzyżuj Go”. To dramatyczne napięcie między chwałą a upokorzeniem, między życiem a śmiercią, od wieków inspiruje wiernych, artystów i rzemieślników. Jednym z wyrazów tej inspiracji jest figura Jezusa na osiołku, znana w Polsce jako Jezusek Palmowy. Jest to drewniana figura Chrystusa na osiołku, umieszczona na niskim wózku i prowadzona podczas procesji w Niedzielę Palmową. Wygląda to, jakby osiołek był na kółkach.

Zwyczaj używania figury Jezusa na osiołku podczas procesji sięga średniowiecza. Pierwsze wzmianki o tej tradycji pochodzą z lat 982–992 i znajdują się w żywocie biskupa Ulryka z Augsburga. Najstarsze zachowane figury datowane są na ok. 1200 r. Tradycja ta była kultywowana aż do końca XVIII w., kiedy została zakazana przez władze kościelne. W kilku miejscach przetrwała i jest odnawiana, np. w Szydłowcu. Zwyczaj ten jest również pielęgnowany w kilku niemieckich miastach.

W Polsce zachowały się trzy historyczne, kompletne figury Chrystusa na osiołku. Pierwsza, datowana na lata 1493–1494, znajduje się w Muzeum Narodowym w Poznaniu. Druga, pochodząca z Szydłowca i datowana na lata 1520–1530, jest przechowywana w Muzeum Narodowym w Krakowie. Trzecia znajduje się w klasztorze klarysek w Starym Sączu.

Historia Jezusa, od triumfalnego wjazdu do Jerozolimy po Jego śmierć na krzyżu, przypomina nam, jak szybko może zmienić się los człowieka. Jezusek Palmowy, jako symbol tej przemiany, pozwala wiernym nie tylko wspominać te wydarzenia, ale także zrozumieć ich głębsze znaczenie – zarówno w wymiarze religijnym, jak i ludzkim. To przypomnienie o słabości naszych postanowień i konieczności czuwania, by nie oddalić się od Jezusa, gdy się pojawia krzyż.