Czego i z jakiego powodu należy unikać w diecie, żeby służyło to mocnym kościom?
fot. Freepik
W pierwszej kolejności – fosforanów. Fosfor jest ważnym składnikiem, stanowi połowę masy minerału kostnego. W diecie nie występują jego niedobory, natomiast często jest go w nadmiarze w stosunku do spożywanego wapnia. Taki nadmiar może wystąpić u niemowląt karmionych sztucznie, dzieci spożywających wyłącznie produkty mleczne, nastolatków pijących colę. Stwarza to ryzyko złej mineralizacji kości.
Unikać należy również soli. Zawarty w niej sód przyspiesza wydalanie wapnia. Odwapnienie kości może być efektem stałego tracenia wapnia wraz z moczem u osób lubiących jeść „na słono”. Dzieciom, zwłaszcza małym, nie należy nic solić. Wiele produktów jest niewskazanych u dzieci właśnie ze względu na dużą zawartość sodu, np. konserwowane wędliny, sery żółte i topione, napoje gazowane, chipsy, słone paluszki, bigos, potrawy z puszek, wędzonki, zupy w proszku.
Wrogiem kości są też wszelkie używki, nasilają bowiem wydalanie z ustroju spożywanego wapnia. Rodzice nastolatków powinni się zatroszczyć, aby nie weszły one w nałóg. Chodzi tu m.in. o kawę wypijaną w ilości większej niż dwie filiżanki dziennie. Herbata powyżej czterech szklanek dziennie znacznie zwiększa ryzyko złamań kości przy nawet niewielkich urazach. Alkohol dodatkowo hamuje produkcję nowych komórek kostnych. Piwo nasila wydalanie wapnia. Dym tytoniowy zawiera kadm, który zaburza gospodarkę wapniową. U palących kobiet i dzieci narażonych na bierne palenie kadm negatywnie wpływa na stężenia estrogenów, które działają ochronnie przeciw osteoporozie.
Zdecydowanie szkodzą kościom leki stosowane przewlekle: sterydy (np. w zapaleniu stawów, astmie), leki przeciwpadaczkowe. Zaburzają one mineralizację kości, a także wzrost dziecka. Dzieci, które muszą stale je przyjmować, powinny również zażywać dodatkową dawkę witaminy D3.
Kości jako tkanki bardzo aktywne metabolicznie są wrażliwe na działanie wielu wzajemnie powiązanych hormonów. Każde zaburzenie równowagi hormonalnej organizmu może niekorzystnie wpływać na gęstość mineralną kości. Okresem szczególnie niebezpiecznym jest dojrzewanie, związane z fizjologicznymi zmianami stężeń sterydów płciowych (często połączonych z nieprawidłową dietą: cola, kawa, piwo, chipsy). W tym okresie może dojść do nieodwracalnego obniżenia masy kostnej.
Co? Gdzie? Kiedy?
