Obietnica artysty

Ekspozycja „Adam Kossowski (1905–1986). Sztuka i obietnica” stanowi największą na świecie kolekcję dzieł jednego z najwybitniejszych i niestety zapomnianych polskich artystów XX w. W tym roku mija 120. rocznica jego urodzin. Wystawa prezentuje ponad 750 prac artysty – obrazów, rysunków, posadzek, rzeźb ceramicznych i projektów do wnętrz sakralnych, obejmujących różne formy artystyczne: od malarstwa sztalugowego po monumentalne projekty sakralne. Obecny na wernisażu abp Adrian Galbas SAC przypomniał, że twórczość Kossowskiego jest owocem obietnicy, którą artysta złożył Bogu w jednym z najtrudniejszych okresów swojego życia.

Urodzony w Nowym Sączu Adam Kossowski uczył się na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, a potem na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie i Warszawie. Zafascynowany malarstwem ściennym, pracował m.in. przy artystycznej rekonstrukcji stropów i fryzów wawelskich. Głębokiej przemiany doznał wskutek osadzenia przez Sowietów w łagrze nad Peczorą we wrześniu 1939 r. Niewolę przetrwał dzięki wymianie namalowanych przez sobie portretów na pożywienie. Dramatyczne doświadczenie wywarło wpływ na jego życie duchowe, czyniąc go gorliwym katolikiem. Odtąd realistyczne sceny dokumentujące życie w łagrze stały się charakterystycznym elementem jego twórczości.

Przebywając w niewoli, Kossowski złożył obietnicę, że jeśli przeżyje, będzie dziękował za to Bogu swoją pracą. Z więzienia został zwolniony w 1942 r. – i słowa dotrzymał. Dwa lata później jego obraz przedstawiający Weronikę i Jezusa niosącego krzyż zdobył drugą nagrodę w konkursie sztuki sakralnej w Londynie, a on sam został członkiem Związku Artystów Katolickich.

Nową ścieżkę na drodze jego twórczości zapoczątkowało zlecenie, które w 1950 r. otrzymał od o. Malachiasza Lynchowa, przeora zakonu karmelitów w Aylesford. Artysta namalował wówczas cykl obrazów prezentujących historię zakonników. Przez kolejne 20 lat pracy na rzecz klasztoru Kossowski stworzył tu łącznie ponad setkę dzieł, m.in. 15 stacji drogi różańcowej czy kaplice: św. Anny, św. Józefa, św. Szymona Stocka, Świętych Karmelitańskich i Męczenników Angielskich. W całej powojennej twórczości Adama Kossowskiego dominowały zamówienia kościelne, realizowane dla opactw i świątyń. To właśnie one przyniosły artyście największy rozgłos, ugruntowując go na pozycji jednego z najważniejszych twórców nowoczesnej sztuki sakralnej na Wyspach.

Kurator wystawy dr Ewa Korpysz zasługi w powstaniu wystawy o Adamie Kossowskim przypisała pierwszemu dyrektorowi MAW ks. Andrzejowi Przekazińskiemu, który zadbał o to, by po śmierci artysty zdobyć i przechować jego dzieła. – Najciekawszymi realizacjami artysty są jego drogi krzyżowe – zaznaczyła kuratorka, zachęcając do obejrzenia w szczególności tej, której projekt jest częścią aktualnej wystawy. Składa się z naszkicowanych przez artystę scen w niestandardowej, narracyjnej formie, która nie uwzględnienia poszczególnych stacji.

Adam Kossowski zmarł w Londynie w 1986 r. Został pochowany na cmentarzu przyklasztornym w Aylesford. Wystawa składa się z części głównej oraz trzech czasowych aneksów: „Polish Soldier’s Journey”, dostępnego dla zwiedzających od 14 października do 30 listopada, „Obrazy wiary” – od 2 grudnia do 18 stycznia, oraz „Pejzaże z podróży” – od 20 stycznia do 1 marca. Część główną można oglądać w muzeum do 1 marca. MAW jest otwarte dla zwiedzających wt.–pt. w godz. 12.00–18.00 oraz sob.–ndz. w godz. 12.00–16.00. Patronat medialny sprawuje tygodnik „Idziemy”.