Amerykańskie koszmary

Otworzył imprezę, a później pokazywano go kilkakrotnie w programie. Jan Komasa, polski reżyser o ciekawym dorobku (m.in. „Sala samobójców”, „Miasto 44”) zadebiutował tym dziełem w USA, realizując film o tematyce amerykańskiej, z tamtejszymi aktorami, w tym z gwiazdą hollywoodzką Diane Lane w roli głównej. „Rocznica” trafiła właśnie do Polski i możemy się przekonać, czy Komasa odniósł artystyczny i prestiżowy sukces.

Reżyser chwycił byka za rogi, nakręcił bowiem obraz o ważnych tematach w medialnym, rodzinnym i politycznym życiu amerykańskim. Zaczyna akcję od obrazów pozornie szczęśliwej uroczystości rodzinnej. Podczas przyjęcia z okazji 25-lecia ślubu Ellen i Paula ich syn przedstawia swoją sympatię Liz. Ellen, wykładowczyni na uniwersytecie, rozpoznaje w pięknej dziewczynie swoją studentkę, która niegdyś została wydalona z uczelni za głoszenie radykalnych poglądów. Intuicyjna nieufność Ellen potwierdza się w miarę upływu czasu.

Coroczne uroczystości rodzinne stają się coraz bardziej dramatyczne i destrukcyjne. Goście radykalizują się w poglądach i zaczynają zachowywać się agresywnie. Na jaw wychodzą tajemnice z przeszłości Ellen i Paula. Ma to związek z gęstniejącą atmosferą społeczną. Tymczasem Liz z mężem angażują się w amerykańską politykę, lansując ideologiczny projekt „Zmiana”, oznaczający coś w rodzaju nowej politycznej drogi dla Ameryki, poza istniejącymi strukturami, instytucjami i partiami politycznymi. Okazuje się, ze Liz otworzyła puszkę Pandory i zaczęła tworzyć koszmarny system policyjny (na gruzach systemu liberalnego, modnego na uniwersytetach), inspirowany tradycjami faszystowskimi i komunistycznymi. Odnosimy wrażenie, że na ekranie rozpoczyna się w Stanach Zjednoczonych wojna domowa, która przenosi się na cały świat.

Wygląda na to, że autorzy filmu nie lubią Donalda Trumpa, do pewnego stopnia wroga amerykańskiej lewicy i liberałów. Komasa dokładnie nie sprecyzował jednak ideologii ukazanego w „Rocznicy” przewrotu politycznego ani na czym ma polegać koszmar wojny domowej. Sugeruje tylko nawiązanie do aktualnych wydarzeń w USA, a to stanowczo za mało. Film oparty został głównie na dialogach, od strony formy ma charakter kameralny, a końcowa wizja przypomina grę komputerową. Artystyczny wymiar utworu ma więc charakter kontrowersyjny. Film wchodzi na ekrany 21 listopada.

„Rocznica” (Anniversary). USA, 2025. Reżyseria: Jan Komasa. Wykonawcy: Diane Lane, Kyle Chandler, Zoey Deutch, Phoebe Dynevor, Dylan O’Brien i inni. Dystrybucja: Monolith Films