Intencje mszalne

Jakie zmiany wprowadza watykański dekret ws. dyscypliny intencji mszalnych?

Nowość dotyczy Mszy św. zbiorowych – dotychczas dozwolone było ich odprawianie najwyżej dwa razy w tygodniu, a teraz nie ma określonej częstotliwości. Ponadto wedle dokumentu Mos iugiter sprzed ponad 30 lat ksiądz odprawiający Mszę św. zbiorową mógł przyjąć dla siebie „jałmużnę w wysokości określonej w danej diecezji”. To się zmieniło – teraz może przyjąć ofiarę za jedną intencję. W praktyce oznacza to, że jeśli jest np. dziesięć intencji i różnej wysokości złożone ofiary, to należy podzielić ich sumę przez liczbę intencji. Tę kwotę można przyjąć, a pozostałą część przekazać na cele wyznaczone przez ordynariusza diecezji, czyli np. na inne parafie w potrzebie, w swojej diecezji lub innej, albo na misje.

Czy księża mają również oddawać tzw. stypendium, czyli ofiarę od wiernych, w przypadku odprawiania kilku Mszy św. dziennie?

Tak było już dotychczas. Z zasady kapłan odprawia jedną Mszę św. dziennie. Jeśli odprawia drugą, gdy jest taka prawdziwa potrzeba lub za zgodą biskupa, a nawet trzecią w niedzielę i święta nakazane, to zatrzymuje sobie ofiarę tylko za jedną z nich, a pozostałe ofiary powinny być odprowadzone na cele wyznaczone przez biskupa. To także zostało przypomniane.

Msze św. zbiorowe są szczególnym przypadkiem – wtedy jeden kapłan celebruje w wielu intencjach. Dekret stanowi, że wszyscy ofiarodawcy muszą wyrazić wyraźną – nie domniemaną – zgodę na włączenie ich intencji do Mszy św. zbiorowej.

Jakie normy obowiązują w zakresie przyjmowania ofiar za intencje mszalne?

Podstawowe zasady to sprawiedliwość wobec ofiarodawcy oraz unikanie choćby pozoru „komercjalizacji” rzeczy świętych, czyli mentalności „po ile Msza”. Zresztą cały czas obowiązywało prawo – zapisane w kodeksie prawa kanonicznego z 1983 r. – że kapłanowi nie wolno domagać się niczego więcej poza ofiarą. Natomiast może przyjąć ofiarę. Jest to zwyczaj istniejący od dawna, który uczy wiernych dbałości o potrzeby wspólnoty i utrzymanie swoich pasterzy. Nie można jednak tego mylić z zapłatą.

Wezwanie zawarte w dekrecie, by – szczególnie osobom ubogim – odprawiać Mszę św. bez ofiary, również nie jest nowością. Tak już było i w prawie, i w praktyce.

Dekret zachęca też do „przekazywania nadwyżek” do krajów misyjnych. Jak to wygląda w praktyce?

Jeśli w danym miejscu jest zbyt wiele intencji, można je przekazywać – wraz z ofiarami – innym kapłanom, w swojej diecezji lub poza nią albo w krajach misyjnych. W Polsce zdarza się, że np. na południu jest wiele intencji, a w północnych diecezjach ich brakuje – księża mają problem z utrzymaniem parafii i siebie. Wtedy jedni przekazują drugim intencje, co jest wyrazem solidarności kapłańskiej. Tak się dzieje np. w przypadku składania wielu intencji przy okazji pogrzebów – taki zwyczaj jest na południu Polski. Jeśli ofiarodawcy wyrażą zgodę, te Msze św. są odprawiane w innych parafiach. Jesteśmy jednym Kościołem, więc wspieramy się nawzajem.

Dokument mówi o praktykach „poważnie niegodziwych”. O jakie sytuacje chodzi?

Jeśli już jest zamówiona intencja na daną Mszę św., a ktoś prosi o dodanie jeszcze jednej, można o niej wspomnieć np. w modlitwie powszechnej. Jednak nie wolno tego traktować jako drugiej intencji Mszy św., a już karygodne byłoby przyjmowanie w takim przypadku ofiary.

Czy watykański dekret przynosi znaczące zmiany?

W tym dekrecie nie ma żadnej rewolucji. Mam wrażenie, że jakikolwiek dokument pojawia się za pontyfikatu papieża Franciszka, w niektórych mediach jest przedstawiany jako zwrot o 180 stopni. Tymczasem ten dekret odwołuje się do już istniejących norm, nie zmienia żadnego z dotychczasowych kanonów prawa kanonicznego. Ma na celu uporządkowanie i uszczegółowienie pewnych spraw – uwzględnia głosy, które napływały do Watykanu ze strony biskupów i wiernych. Są pewne nowości, o których mówiliśmy, ale to nie rewolucja. Już dekret Mos iugiter z 1991 r. regulował kwestie Mszy św. zbiorowych. Po tym czasie pojawiła się potrzeba doprecyzowania niektórych kwestii. Dokument Dykasterii ds. Duchowieństwa pokazuje natomiast, jak wielką ochroną i troską Kościół otacza tajemnicę Eucharystii.