Wypisywanie się uczniów z religii to wyzwanie cz.2

Z roku na rok spada też liczba katechetów, starsi odchodzą na emeryturę, młodszych nie przybywa tylu, aby wyrównać ubytki kadrowe. Episkopat monitoruje tę kwestię?

Oczywiście widzimy problem z brakami kadrowymi. Duża część katechetów, którzy podjęli pracę w szkole na początku lat 90., przechodzi dziś na emeryturę. Nie ma wielu ich następców. Jest też ogólny problem z brakiem nauczycieli do innych przedmiotów. Tę kwestię pozostawiam innym rozważaniom. Odnośnie do lekcji religii chcę zauważyć, że jest ona często przedstawiana w złym świetle. Trzeba głośno mówić, że lekcja religii jest przedmiotem wpisanym w system szkolny i ma zabezpieczanie prawne. Katechetycznej pracy w szkole nie zabraknie. Ponadto jest to piękna misja głoszenia Chrystusa. Musimy się troszczyć o to, aby pozyskiwać nowych nauczycieli religii. Zachęcajmy innych do wyboru studiów dających przygotowanie do pracy katechetycznej. Mogą to być osoby dopiero zaczynające pracę, jak i nauczyciele, którzy wybiorą drugi kierunek w ramach studiów podyplomowych.

Ministerstwo Edukacji i Nauki nie zdołało wprowadzić zapowiadanego obowiązku uczęszczania albo na religię, albo na etykę. Powodem był prawdopodobnie brak odpowiedniej liczby nauczycieli etyki. Taki obowiązek powinien jednak kiedyś zostać wprowadzony?

Obecnie mamy zapis, że uczeń może uczęszczać na lekcje religii lub etyki albo z nich po prostu zrezygnować. Słuszne są działania, aby uczeń uczestniczył w lekcjach albo etyki albo religii, bądź, jeśli by chciał, w obu tych zajęciach. Te dwa przedmioty są potrzebne, gdyż stanowią ogromne wsparcie w wychowaniu ogólnym człowieka. Każdy uczeń powinien mieć wychowanie do wartości.

Odpowiedzialna w Episkopacie za sprawy katechezy Komisja Wychowania Katolickiego, którą Ksiądz Biskup kieruje, informuje o pracach nad nowym Polskim Dyrektorium Katechetycznym. Dlaczego potrzebna jest nowa wersja tego dokumentu?

Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski rzeczywiście podjęła pracę nad redakcją nowego Dyrektorium katechetycznego w Polsce, które będzie nakreślało kierunki rozwoju katechezy na najbliższe lata. Nowy dokument jest bardzo potrzebny, gdyż intensywne przemiany kulturowe i religijne rodzą liczne wyzwania pod adresem katechezy. Obecne Dyrektorium katechetyczne ma już ponad 20 lat i siłą rzeczy nie jest w stanie sprostać wszystkim oczekiwaniom.

Jakie nowe treści znajdą się w tym dokumencie?

Zapewne trzeba uwzględnić kierunki odnowy wytyczone przez Dyrektorium katechetyczne dla Kościoła powszechnego, ale i doczytać nasze lokalne wyzwania. Łącząc te dwie perspektywy, trzeba mocno wpisać katechezę w proces ewangelizacji. Nie chodzi tutaj o nawracanie, ale dużo bardziej o głoszenie prawdy Jezusa Chrystusa. To oznacza, że treścią całej katechezy musi stać się kerygmat. Katecheta musi mieć nieustannie przed oczami orędzie zbawienia Chrystusa i do niego zawsze się odnosić.

Trzeba zauważyć znaczenie katechezy parafialnej, szczególnie formację dzieci i młodzieży w ramach przygotowania do sakramentów Pierwszej Komunii Świętej i bierzmowania. Musi być mocno zaakcentowana potrzeba katechezy dorosłych. Wreszcie Dyrektorium watykańskie stawia mocny akcent na samej osobie katechety. Misję katechety Dyrektorium omawia zaraz po opisaniu natury katechezy. To jest bardzo wymowne. Osoba katechety jest pierwszorzędna. Potrzeba zwrócić uwagę na solidną formację podstawową i permanentną katechetów.

Dwa lata temu papież Franciszek wprowadził nową posługę katechisty, czyli osoby świeckiej odpowiedzialnej w parafii za ewangelizację osób dorosłych. Jak bardzo takich katechistów potrzeba w Kościele w Polsce i czym konkretnie mają się zajmować?

To nowa rzeczywistość, która powoli zaczyna wchodzić w nasze polskie środowisko. Katechistami będą osoby świeckie, a miejscem pracy będzie parafia. Papież Franciszek, ustanawiając urząd katechety, mocno akcentuje wyzwania ewangelizacyjne naszych czasów. Katecheci będą głosić Ewangelię dla wzbudzenia i ożywienia wiary u współczesnego człowieka. Jak wiemy, ludzi potrzebujących nawrócenia, borykających się z kryzysami wiary, jest dzisiaj bardzo dużo. Ale katechiści będą pełnić i inne funkcje. Stolica Apostolska dała wytyczne, ale dopowiada, że Kościoły lokalne mają pewną wolność w określeniu zadań. Pracujemy nad opracowaniem dokumentu, który będzie konkretyzował posługę katechisty w naszym polskim środowisku.

Podsumowując, jakie największe wyzwania widzi Ksiądz Biskup w związku z wychowaniem katolickim w Polsce?

Wiele z tych wyzwań wybrzmiało już wcześniej. Dopowiem, że potrzeba nam klimatu otwartości, kultury, dialogu, spokoju. Niedawno zakończony Tydzień Wychowania mówił nam w swoim przesłaniu o potrzebie budowania wspólnoty w procesie wychowania i nauczania.

Dużą podpowiedzią jest dla nas Synod Kościoła, którego etap rzymski zacznie się za kilka dni. Synod daje nam temat: „Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo i misja”. Nasz Kościół jest wspólnotą, gdzie jest miejsce dla każdego. Katecheza jest możliwa tam, gdzie istnieje wspólnota, wzajemne relacje, dialog. Konieczna jest postawa słuchania. Jak samo hasło Tygodnia Wychowania mówi, najpierw jest słuchanie! Trzeba być otwartym na każdego, na jego problemy i przekonania. Dopiero w otwartości możliwa jest ewangelizacja i głoszenie Jezusa Chrystusa, w którym przecież mamy być jedno.