Święty Józef i kapłaństwo

Ofiarowanie Pana Jezusa – fragment Ołtarza Mariackiego w Krakowie

Święty Józef nie pochodził z rodu Lewiego ani nie był apostołem. A jednak uczynił znak krzyża nad światem podczas ostatniego objawienia Matki Bożej w Fatimie. Niewątpliwie działo się to z Bożą aprobatą, ale czy ta aprobata została zapowiedziana w Piśmie Świętym?

KRÓL DAWID JAKO KAPŁAN

Król Dawid wywodził się z pokolenia Judy, a zatem nie mógł wykonywać czynności kapłańskich zarezerwowanych dla mężczyzn wywodzących się z rodu Lewiego. Jednak opisy biblijne utożsamiają Dawida z lewitami. Księga Kronik podaje, że podczas przeniesienia Arki Przymierza Dawid znajdował się na czele procesji kapłanów, był ubrany w szaty kapłańskie, składał ofiary całopalne jako kapłan i udzielał kapłańskiego błogosławieństwa (por. 1 Krn 15, 16 – 16, 2). Ten przywódca Izraela postanowił również, że Arka zostanie przywieziona do Jerozolimy, siedziby jego królewskiego dworu, mimo że tego rodzaju decyzja należała wyłącznie do najwyższego kapłana (por. 2 Sm 6, 1-19). Ponadto Pan Jezus przypomina, że Dawid spożył chleb pokładny, który był przeznaczony tylko dla kapłanów (por. Mt 12, 1-8; 1 Sm 21, 7).

Tego rodzaju czynności podjęte przez osobę niewywodzącą się z rodu kapłańskiego skutkowały – według Prawa – surowymi konsekwencjami, a nawet karą śmierci. Mimo to Dawid nie poniósł żadnych konsekwencji za te czynności, a Pan Bóg nie ukarał go za nie. Możemy zatem wnioskować, że Dawid posiadał Boże pozwolenie na niektóre czynności kapłańskie. Mogło ono wynikać ze znaków, które Dawid odczytywał jako aprobatę, że jako namaszczony Boży wybraniec mógł wstawiać się za narodem jako przywódca pełniący funkcję kapłana. Zachowanie Dawida zostało podjęte przez jego potomków, tak że łączenie godności królewskiej z czynnościami kapłańskimi w epoce Starego Przymierza zostało utrwalone w praktyce. Żydzi czytający Stary Testament wiedzieli o tym, a tym bardziej św. Józef, który był z rodu i domu Dawida. Z tej racji, myśląc biblijnie o św. Józefie, powinniśmy dostrzec w nim nie tylko ukrytego króla, ale również ukrytego kapłana. Jest to spostrzeżenie, które zostaje potwierdzone w scenie ofiarowania Pana Jezusa w świątyni (por. Łk 2, 22-24).

KAPŁAŃSTWO PIERWORODNYCH

Spośród ewangelistów św. Łukasz najdobitniej kieruje nasz wzrok ku świątyni jerozolimskiej i jej znaczeniu w ziemskim życiu Chrystusa. Widzimy to już na początku jego Ewangelii, w opisie o kapłanie Zachariaszu i o widzeniu, które otrzymuje w świątyni. Ów ewangelista opisuje też pierwsze przybycie Pana Jezusa do świątyni za przyczyną św. Józefa i jego Niepokalanej Małżonki, którzy Go tam przynoszą. Dzieje się to w ramach rytu oczyszczenia przede wszystkim dla niewiast, które zgodnie z Prawem miały złożyć ofiarę w celu usunięcia nieczystości rytualnej z racji narodzin dziecka. Ze względu na Boską tożsamość nowonarodzonego Dziecięcia żaden oczyszczający obrzęd nie był Matce Bożej potrzebny, ale pragnęła w nim uczestniczyć, aby spełnić wymagania Prawa.

Innym obrzędem – również wymaganym przez Prawo – było „wykupienie” pierworodnego, pidjon haben. O przeprowadzenie tego obrzędu musiał się postarać ojciec dziecka. Należy zaznaczyć, że żaden z powyższych obrzędów nie musiał się odbyć w świątyni, a jednak Małżonkowie wybrali świątynię, co wiązało się też z trudem podróży. Uczynili to ze świadomością godności Dziecięcia, które powinno się znaleźć w najświętszym miejscu dla ówczesnych Żydów.

Obrzęd „wykupienia syna” w mniemaniu wielu z nas odnosi się jedynie do historycznego ocalenia wszystkich pierworodnych synów Hebrajczyków znajdujących się w Egipcie w czasie, gdy pierworodne dzieci Egipcjan zostały uśmiercone przez anioła Bożego (por. Wj 12, 29). Pod tym względem obrzęd „wykupienia syna” miał przypominać Żydom, że pierworodny syn był własnością Pana, a jeżeli miał przejść pod władzę rodziców, to należało go od Pana „wykupić”. Jest to jednak tylko część uzasadnienia żydowskiego obrzędu „wykupienia”.

Ciąg dalszy uzasadnienia – mało nam znany – przynosi starożytna tradycja żydowska, aczkolwiek zakorzeniona w Starym Testamencie. Otóż gdy Mojżesz wszedł na górę Synaj w celu otrzymania przykazań, Izraelici uczynili sobie złotego cielca. Jedynym pokoleniem, które nie uczestniczyło w tym grzechu, było pokolenie Lewiego. Mojżesz oznajmił zatem, że w wyniku grzechu oddawania czci złotemu cielcowi dotychczasowa godność kapłańska posiadana przez każdego syna pierworodnego dobiegła końca. Ta godność od tego momentu została przekazana wyłącznie mężczyznom z rodu Lewiego.