Męczennicy Warmińscy - termin beatyfikacji wciąż odległy

W gronie Męczenników Warmińskich znajdują się:

OFIARY NAZIZMU HITLEROWSKIEGO

Księża

1. Ks. Bronisław Sochaczewski
Ur. 15 maja 1886 r. w Brusach k. Chojnic. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1913 r. Wikariusz w Świętej Lipce i w Lamkowie. Od 1931 r. był proboszczem w Krasnej Łące. Za popieranie ludności polskiej i głoszone kazania prześladowany przez gestapo i wysiedlony z Prus wschodnich. Podczas kampanii wrześniowej był kapelanem Wojska Polskiego w Gdyni. Został aresztowany przez gestapo i osadzony w obozach koncentracyjnych w Stutthofie, Sachsenhausen oraz Oranienburgu, gdzie został zamordowany 13 maja 1940 r.

2. Ks. Ernest Karbaum
Ur. 4 lutego 1891 r. w Mingajnach. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1917 r. Pracował w sierocińcu dla chłopców w Gdańsku-Starych Szkotach, a od 1931 r. jako proboszcz w Niedźwiedzicy. Wystarał się u władz niemieckich o pozwolenie na odprawianie Mszy św. dla polskich robotników przymusowych. W grudniu 1940 r. osadzony w niemieckim obozie koncentracyjnym w Stutthofie i zamordowany 18 grudnia 1940 r. Ciało spalono w krematorium.

3. Ks. Paweł Katscherowski
Ur. 7 października 1891 r, w Wejherowie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1918 r. Pełnił urząd wikariusza w Ostródzie i Kwidzynie. Od 1933 r. był proboszczem w Butrynach, gdzie bronił Polaków. Za głoszenie kazań do polskich jeńców wojennych został skatowany przez hitlerowców. Zmarł 29 października 1939 r. w szpitalu w Olsztynie.

4. Ks. Leo Olszewski
Ur. 14 kwietnia 1894 r. w Królewcu. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1919 r. Pełnił urząd wikariusza w Żegotach, administratora w Tylży, proboszczem w Wischwill i Głaznotach. Od 1936 r. był proboszczem parafii w Biderweitschen, a od 1938 r.w Tylży. Krytykował nazizm. Za duszpasterstwo wśród Polaków i rozpowszechnianie wiadomości o gwałtach żołnierzy niemieckich w Rosji uwięziony w 1941 r.i osadzony w obozie koncentracyjnym w Dachau, gdzie zginął 11 sierpnia 1942 r.

5. Ks. Stanisław Zuske
Ur. 23 września 1903 r. w Pierzchnie k. Śremu. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1932 r. Pracował jako wikariusz i prefekt gimnazjum męskiego w Krotoszynie, a od 1938 r.jako prefekt Gimnazjum Polskiego w Kwidzynie. Został aresztowany przez gestapo 25 sierpnia 1939 r., a następnie osadzony w obozach koncentracyjnych w Stutthofie, Sachsenhausen i Dachau. Zginął 12 sierpnia 1942 r. w komorze gazowej w Hartheim k. Linzu w Austrii.

6. Ks. Albert Rogaczewski
Ur. 23 kwietnia 1888 r. w Dąbrówce Malborskiej. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1914 r. Pełnił urząd wikariusza w Kętrzynie i Prawdziskach k. Ełku. Za czynny udział w akcji plebiscytowej został zmuszony do opuszczenia Prus Wschodnich. W 1927 r. inkardynował się do diecezji chełmińskiej, a następnie wyjechał do Francji, gdzie opiekował się polską emigracją. Brał udział we francuskim ruchu oporu. Aresztowany przez gestapo w 1943 r. był więziony w Lyonie, Mont-Luc oraz w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie, gdzie zmarł 16 marca 1944 r.

Świeccy

1. Ryszard Knosała
Ur. 21 lutego 1907 r. w Żelaznej k. Opola, żonaty. Był nauczycielem w polskich szkołach katolickich na Warmii. Aresztowany przez gestapo we wrześniu 1939 r. i osadzony w 1940 r. w niemieckim obozie koncentracyjnym w Dachau. Jako tłumacz i kierownik poczty obozowej sprowadzał dla więźniów paczki szwajcarskiego Czerwonego Krzyża. Mając prawo poruszania się po obozie, przemycał lekarstwa i żywność. Uratował od śmierci wielu współwięźniów. Poddany doświadczeniom medycznym na tyfus, zmarł 6 lutego 1945 r.

2. Alfons Żurawski
Ur. w Kajnach w 1914 r. Za ratowanie od śmierci głodowej jeńców wojennych został uwięziony w Królewcu, przewieziony do Berlina, gdzie został skazany na karę śmierci, którą wykonano 6 października 1942 r.

3. Jan Gruba
Ur. w 1920 r., kawaler. Podczas drugiej wojny światowej przebywał na przymusowych robotach w Ramsowie. Pracował w gospodarstwie rolnym, którego właściciel był na wojnie. Żona właściciela za odmowę współżycia z nią, fałszywie oskarżyła Jana wobec gestapo o gwałt na jej dziecku. Bez sądu, został powieszony przez gestapo na drzewie przy drodze z Ramsowa do Wipsowa. Umarł jako męczennik cnoty czystości.

OFIARY KOMUNIZMU

Księża:

1.Ks. Josef Steinki
Ur. 19 grudnia 1889 r. w Głotowie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1916 r. Pełnił urząd wikariusza w Reszlu i w Królewcu, od 1924 r. był wieloletnim dyrektorem diecezjalnej Caritas. W 1941 r. skazany na trzy i pół roku więzienia za rozpowszechnianie wiadomości o rozstrzelaniu przez Niemców kanoników w Pelplinie. Od 1944 r. był kapelanem w Szpitalu Mariackim w Olsztynie, gdzie po wkroczeniu sowietów stanął w obronie sióstr i pielęgniarek. Pobity do nieprzytomności zmarł w więzieniu sowieckim w Olsztynie 16 lutego 1945 r.

2.Ks. Albert Prothmann
Ur. 15 czerwca 1876 r. w Gajkach k. Pieniężna. Świecenia kapłańskie otrzymał w 1904 r. Pełnił urząd wikariusza w Świątkach, Głotowie, Lutrach i Bieniewie. Od 1919 r. był proboszczem parafii w Prositach. Zamordowany przez żołnierzy radzieckich 4 lutego 1945 r. w Prositach.

2. Ks. Arthur Linka
Ur. 2 maja 1887 r. w Olsztynie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1912 r. Pełnił urząd wikariusza w Kalwie, Starym Targu i Biskupcu Reszelskim. Od 1929 r. był proboszczem parafii w Jonkowie. Zastrzelony przez żołnierza radzieckiego 26 stycznia 1945 r. w Jonkowie.

3. Ks. Arthur Schulz
Ur. 11 września 1897 r. w Londynie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1923 r. Sprawował opiekę duszpasterską w Radostowie, Ornecie, Olecku i Bisztynku. Został zastrzelony przez żołnierzy radzieckich 30 stycznia 1945 r. w Bisztynku.

4. Ks. Bernhard Klement
Ur. 17 października 1988 r. w Butrynach. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1915 r. Pełnił urząd wikariusza w Klebarku Wielkim i w parafii św. Jakuba w Olsztynie. Od 1920 r. był proboszczem parafii św. Józefa w Olsztynie. Został zastrzelony przez żołnierzy radzieckich 22 stycznia 1945 r. na plebanii parafii św. Józefa w Olsztynie.

5. Ks. Bruno Bludau
Ur. 9 września 1890 r. w Miejskiej Woli k. Mingajn. Pełnił urząd wikariusza w Jezioranach, Długoborze, Królewcu. Od 1931 r. był proboszczem parafii w Plutach. Wywieziony w 1945 r. do obozu pracy na Uralu, gdzie zmarł 5 maja 1945 r.

6. Ks. Bruno Gross
Ur. 6 stycznia 1900 r. w Plutach. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1924 r., kanonik warmiński i doktor prawa kanonicznego. Opiekę duszpasterską sprawował w Kwiecewie, Kwidzynie i Barczewie. Od 1931 r. pracował w kurii biskupiej we Fromborku. W 1945 r. został wywieziony do łagrów radzieckich. Podejmował tam próby posługi kapłańskiej za co był karany. Zmarł z wyczerpania w czerwcu 1946 r. w obozie pracy w Czeboksarach nad Wołgą.

7. Ks. Bruno Siegel
Ur. 6 listopada 1889 r. w Brodnicy. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1913 r. Pełnił urząd wikariusza w Radostowie, Mrągowie i Dobrym Mieście. Od 1931 r. był proboszczem parafii w Miłakowie i kapelanem garnizonu w Morągu. Został zastrzelony przez żołnierzy radzieckich 30 stycznia 1945 r. w Miłakowie.

8. Ks. Bruno Weichsel
Ur. 11 października 1903 r. w Pieniężnie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1927 r. Pełnił urząd wikariusza w Krekolach, Bieniewie, Malborku, Fromborku, następnie był sekretarzem i skarbnikiem Kurii Biskupiej. Od 1944 r. pełnił urząd administratora parafii w Zalewie, gdzie 23 stycznia 1945 r. w tamtejszej kaplicy został zakatowany kolbami i zastrzelony przez żołnierzy radzieckich.

9. Ks. Ferdinand Podlech
Ur. 22 lutego 1878 r. w Cerkiewniku. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1904 r. Pełnił urząd wikariusza w Lutrach, Lubieszewie, Tujcu, Wilczkowie i Jezioranach. Od 1919 r. był proboszczem parafii w Kraszewie. Nękany przez władze nazistowskie z powodu pracy duszpasterskiej wśród młodzieży. W 1945 r. chronił parafian przed żołnierzami sowieckimi. Wywieziony w 1945 r. do radzieckich łagrów, zmarł w 1946 r. w kopalni odkrywkowej wapnia na Syberii.

10. Ks. Franz Ludwig
Ur. 29 kwietnia 1896 r. w Ornecie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1922 r. Pełnił urząd wikariusza w Tolkowcu i Pieniężnie, a od 1937 r. był proboszczem parafii w Sątopach. Za pracę z młodzieżą i organizowanie zebrań stowarzyszeń władze niemieckie wytoczyły mu proces. Został zastrzelony przez żołnierza radzieckiego 29 stycznia 1945 r. w Sątopach.

11. Ks. Franz Zagermann
Ur. 28 lipca 1882 r. w Zawierzu k. Braniewa. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1907 r. Pełnił urząd wikariusza w Plutach, Nowej Cerkwi, Dobrym Mieście, Świątkach, Lubieszewie i Malborku. Od 1928 r. był proboszczem parafii w Unikowie. Od 1940 r. odprawiał nabożeństwa dla polskich robotników przymusowych. Został zastrzelony przez żołnierzy radzieckich 26 lutego 1945 r. w Unikowie.

12. Ks. Georg Heide SVD
Ur. 22 sierpnia 1885 r. w Wołownie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1909 r., werbista. Pracował w Gimnazjum Misyjnym w St. Wendel. Pełnił urząd rektora w domach misyjnych w Pieniężnie i Nysie. Po zamknięciu domów misyjnych przez narodowych socjalistów pełnił urząd wikariusza w Braniewie i Bieniewie oraz administratora parafii w Klonie. Zimą 1945 r. został zabrany przez Sowietów do pracy w lesie w Gąbinie. Z powodu wycieńczenia pozwolono mu wrócić do Klonu, gdzie zmarł 8 lipca 1945 r.

13. Ks. Gerhard Witt
Ur. 3 lipca 1912 r. w Reszlu. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1937 r. Pełnił urząd wikariusza w Leginach i Lidzbarku Warmińskim. Duszpastersko opiekował się Polakami. Jego mieszkanie było kilkakrotnie przeszukiwane przez gestapo z powodu zaangażowania w duszpasterstwo młodzieży i głoszonych kazań. W 1937 r. władze niemieckie wytoczyły mu proces sądowy. Po wkroczeniu Armii Czerwonej znalazł się w obozie pracy przymusowej. Zmarł w radzieckim więzieniu w Elblągu 19 maja 1945 r.

14. Ks. Gottfried Fuchs SVD
Ur. 4 września 1892 r. w Leverkusen-Schlehbush. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1915 r., werbista. Uczył w szkole misyjnej w Pieniężnie. Po wieloletniej pracy dydaktycznej dotknęły go represje ze strony władz nazistowskich. W 1941 r. po zamknięciu szkoły przez narodowych socjalistów pełnił urząd wikariusza w Sztumie. W nocy z 28/29 stycznia 1945 r. został zastrzelony przez żołnierzy radzieckich na plebanii w Sztumie.

15. Ks. Hubert Gross
Ur. 31 stycznia 1908 r. w Malborku. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1932 r. Sprawował opiekę duszpasterską w Ignalinie, Fromborku, Ludwigsort, Mamonowie i Królewcu. Za odczytanie listu pasterskiego biskupa warmińskiego M. Kallera, skazany przez sąd w Królewcu w 1937 r. na 8 miesięcy więzienia w Braniewie. Został zastrzelony przez żołnierza radzieckiego 19 stycznia 1947 r. w Królewcu.

16. Ks. Joachim Ziemetzki
Ur. 4 września 1886 r. w Gietrzwałdzie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1919 r. Pełnił urząd wikariusza w Jonkowie, kuratusa parafii w Prawdziskach i komendariusza parafii w Klonie od 1931 r., gdzie był inwigilowany przez gestapo za tworzenie szkoły polskiej. Od 1938 r. był proboszczem parafii w Barczewku, gdzie 26 stycznia 1945 r. został zastrzelony przez żołnierzy radzieckich.

17. Ks. Johannes Frank SVD
Ur. 9 listopada 1900 r. w Niederscheidweiler k. Trier. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1927 r., werbista. Uczył matematyki w szkole misyjnej w Pieniężnie. W 1941 r. po zamknięciu szkoły przez narodowych socjalistów sprawował opiekę duszpasterską w Nysie, Głubczycach, Orzyszu i Opaleńcu. W 1945 r. został wywieziony w głąb Związku Radzieckiego. Zginął w obozie pracy koło Stalino (Donieck).

18. Ks. Johannes Lindenblatt
Ur. 23 kwietnia 1882 r. w Tolnikach k. Reszla. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1905 r. Opiekę duszpasterską sprawował w Kłębowie, Królewcu, Kętrzynie, Srokowie i Barcianach. Przed wojną był przesłuchiwany i śledzony przez gestapo z powodu głoszonych kazań. Został zastrzelony przez żołnierza radzieckiego 27 stycznia 1945 r. w Kętrzynie.

19. Ks. Johannes Marquardt
Ur. 18 lipca 1888 r. w Kłajpedzie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1913 r. Pełnił urząd wikariusza w Kolnie, Sątopach i Lidzbarku Warmińskim. Od 1929 r. był proboszczem parafii w Paluzach. Został zastrzelony przez żołnierzy 29 stycznia 1945 r. w Paluzach.

20. Ks. Albert Prothmann
Ur. 15 czerwca 1876 r. w Gajkach k. Pieniężna. Świecenia kapłańskie otrzymał w 1904 r. Pełnił urząd wikariusza w Świątkach, Głotowie, Lutrach i Bieniewie. Od 1919 r. był proboszczem parafii w Prositach. Zamordowany przez żołnierzy radzieckich 4 lutego 1945 r. w Prositach.

21. Ks. Karl Langwald
Ur. 14 grudnia 1886 r. w Barczewku. Pełnił urząd wikariusza w Dzierzgoniu, Wrzesinie, Purdzie Wielkiej, Klebarku Wielkim, Klonie i Olecku. Za opiekę nad polskimi robotnikami sezonowymi był prześladowany przez gestapo. Działacz społeczno-oświatowy na Warmii. Członek Związku Polaków w Niemczech. Od 1935 r. był proboszczem parafii w Kochanówce. Wywieziono go w 1945 r. do łagrów radzieckich. Zginął w maju 1945 r. w obozie pracy koło Czelabińska na Syberii.

22. Ks. Otto Langkau
Ur. 31 października 1871 r. w Podlejkach. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1896 r.. Pełnił urząd wikariusza w Sztumie, Bisztynku i Biskupcu Reszelskim. Od 1901 r. był proboszczem parafii w Lesinach Wielkich, a od 1913 r. w Bartągu. Został zastrzelony przez żołnierza radzieckiego 22 stycznia 1945 r. na plebanii w Bartągu.

23. Ks. Paweł Chmielewski
Ur. 2 stycznia 1889 r. w Unieszewie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1915 r. Pełnił urząd wikariusza w Biesowie, a od 1928 r. urząd proboszcza w Klebarku Wielkim. Opiekował się ludnością polską, wspierał szkolnictwo. Mimo ucieczki wielu parafian przed zbliżającą się Armią Czerwoną, zdecydował się pozostać. Został zastrzelony 22 stycznia 1945 r. przez żołnierza radzieckiego na plebanii w Klebarku Wielkim.

24. Ks. Paul Huhn
Ur. 23 października 1906 r. w Jezioranach. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1933 r. Pełnił urząd wikariusza w Iławie, Elblągu i Gąbinie, a następnie proboszcza w Tylży od 1942 r. i w Tolkmicku od 1944 r. Został zastrzelony przez żołnierza radzieckiego 26 lutego 1945 r. w Rychnowach k. Pogrodzia.

25. Ks. Paul Schwartz
Ur. 3 marca 1878 r. w Lidzbarku Warmińskim. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1903 r. Pełnił urząd wikariusza w Kolnie i Elblągu. Od 1921 r. był proboszczem w Bażynach, a od 1928 r. w Żegotach. Został zastrzelony przez żołnierzy radzieckich 12 lutego 1945 r. w Świętajnie k. Jezioran.

26. Ks. Urlich Schikowski
Ur. 04 sierpnia 1907 r. w Biskupcu. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1932 r., doktorat z filozofii w Rzymie. Pełnił urząd wikariusza w parafiach: Stary Targ i Schloeberg k. Tylży. Prześladowany przez gestapo za działalność duszpasterską. Od 1939 r. pracował w szpitalu św. Elżbiety w Królewcu, od 1942 r. był proboszczem w Chruścielu. Został zastrzelony przez żołnierza radzieckiego 27 stycznia 1945 r. w Chruścielu.

27. Ks. Wilhelm Brehm
Ur. 13 kwietnia 1907 r. w Kwidzynie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1930 r. Opiekę duszpasterską sprawował w Długoborze, Chruścielu i Olsztynie. Pełnił urząd prefekta szkół średnich w Elblągu. W 1939 r. po likwidacji nauki religii w szkołach został przeniesiony do Biskupca Reszelskiego, gdzie zginął w styczniu 1945 r. z rąk żołnierzy radzieckich.

28. Ks. Władysław Świtalski
Ur. 27 czerwca 1875 r. w Kąkolu k. Leszna. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1899 r., kanonik warmiński, doktor filozofii, doktor honoris causa Wydziału Teologicznego w Bonn. Pracował najpierw jako wikariusz w Olsztynie, następnie jako profesor i rektor Akademii w Braniewie. Zastrzelony przez żołnierza radzieckiego we Fromborku 9 lutego 1945 r.

Siostra zakonna:

1. s. Marianna (Teodora) Witkowska CSE
Ur. 23 marca 1889 r. w Kośminie. Elżbietanka. Pracowała w parafiach w Podstolinie, Nidzicy i Dzierzgoniu. Została zastrzelona przez żołnierza radzieckiego w Dzierzgoniu 28 stycznia 1945 r., broniąc cnoty czystości młodszej współsiostry Amabilis.

Świeccy:

1. Cecilia Grabosch
Ur. 10 stycznia 1915 r. w Uniszewie. Matka dwojga dzieci. Została zastrzelona przez radzieckiego żołnierza w obronie czystości małżeńskiej 22 stycznia 1945 r. w swoim domu w Wójtowie.

2. Anna Fieberg
Ur. 23 kwietnia 1893 r. w Dobrym Mieście. Panna. Opiekowała się gospodarstwem domowym brata ks. Pawła Fieberga w Ornecie. Została zamordowana przez żołnierzy radzieckich w obronie cnoty czystości 16 lutego 1945 r.

3. Maria Fischer
Ur. 27 maja 1895 r. w Bornitach k. Braniewa w rodzinie rolniczej. Panna. Wraz z rodzicami przeprowadziła się do Ornety, gdzie zajmowała się hafciarstwem. Została zamordowana przez żołnierzy radzieckich w obronie cnoty czystości 16 lutego 1945 r.

4. Margaretha Wiewiorra
Ur. 15 października 1928 r. w Stanclewie w rodzinie rolniczej. Panna. Została zastrzelona przez żołnierzy radzieckich w obronie czystości 9 marca 1945 r. w Stanclewie.

5. Gertruda Klimek
Ur. 1922 r. w Wójtowie. Panna. Została zastrzelona przez żołnierzy radzieckich w obronie czystości 30 stycznia 1945 r. w swoim domu w Wójtowie.

6. Agnes Drabińska
Ur. 2 lutego 1922 r. w Wójtowie w rodzinie rolniczej. Panna. W nocy 23/24 stycznia 1945 r. została zastrzelona przez żołnierzy radzieckich w obronie cnoty czystości.

7. Angelica Berger
Ur. 7 kwietnia 1926 r. w Wilczkowie w rodzinie rolniczej. Panna. Została brutalnie zmaltretowana i zgwałcona przez żołnierzy radzieckich, w wyniku czego zmarła 24 stycznia 1945 r.

8. Hedwig Schnarbach
Ur. 16 lipca 1923 r. w Kaplitynach w rodzinie rolniczej. Panna. Została zastrzelona przez żołnierzy radzieckich w obronie cnoty czystości 23 stycznia 1945 r. w swoim domu w Kaplitynach.

Katolicka Agencja Informacyjna
ISSN 1426-1413; Data wydania: 28 sierpnia 2019
Wydawca: KAI; Red. naczelny: Marcin Przeciszewski