List do Kościoła w Filadelfii

Aniołowi Kościoła w Filadelfii napisz:

To mówi Święty, Prawdomówny, Ten, co ma klucz Dawida,

Ten, co otwiera, a nikt nie zamknie, i Ten, co zamyka, a nikt nie otwiera.

Znam twoje czyny.

Oto postawiłem jako dar przed tobą drzwi otwarte, których nikt nie może zamknąć,

bo ty, chociaż masz moc znikomą, zachowałeś moje słowo

i nie zaparłeś się mego imienia.

Oto Ja ci daję [ludzi] z synagogi szatana,

spośród tych, którzy mówią o sobie, że są Żydami, a nie są nimi, lecz kłamią.

Oto sprawię, iż przyjdą i padną na twarz do twych stóp,

a poznają, że Ja cię umiłowałem.

Skoro zachowałeś naukę o mojej cierpliwości, i Ja cię zachowam od próby,

która ma nadejść na cały obszar zamieszkany, by wypróbować mieszkańców ziemi.

Przyjdę niebawem!

Trzymaj, co masz, by nikt twego wieńca nie zabrał!

Zwycięzcę uczynię filarem w świątyni Boga mojego i już nie wyjdzie na zewnątrz.

A na nim imię Boga mojego napiszę i imię miasta Boga mojego,

Nowego Jeruzalem, co z nieba zstępuje od mojego Boga i moje nowe imię.

Kto ma uszy, niechaj posłyszy, co mówi Duch do Kościołów.

Ap 3,7-13
 

Pozostałości starożytnej Filadelfii, położonej około 50 kilometrów na południe od Sardes, w krainie znanej jako Lidia, zachowały się w centrum tureckiego miasta Alaşehir. Starożytny kronikarz odnotował, że w miejscu usytuowanym na ważnym szlaku handlowym nad brzegiem rzeki Kogamus (tur. Alaşehir Čayi) w 481 r. przed Chrystusem zatrzymał się wódz perski Kserkses I podczas wyprawy na Grecję.

Małe Ateny

Miasto założył Attalos II Filadelfos (lata 159-138), król Pergamonu. Grecka nazwa, która znaczy „braterska miłość”, wyraża wdzięczność i lojalność założyciela miasta względem Eumenesa II, jego starszego brata. Mieszkańców, którymi była głównie mówiąca własnym językiem ludność anatolijska, poddano przymusowej hellenizacji, wznosząc świątynie ku czci Artemidy, Dionizosa, Afrodyty i innych greckich bóstw. W 133 r., gdy Attalos III przekazał królestwo Pergamonu we władanie Rzymu, Filadelfia – jak wszystkie okoliczne miasta – weszła w skład Imperium Romanum i nastał okres jej największej świetności. Określano ją jako „Małe Ateny”.

Pomyślność miasta wynikała z zasobnych winnic i wyrobu dobrego wina oraz produkcji rolniczej. Nie zachowały się jednak zabytki z najstarszego czasu, ponieważ w 17 r. naszej ery Filadelfia została zniszczona przez silne trzęsienie ziemi. Wkrótce podniosła się z ruin odbudowana na polecenie cesarza Tyberiusza (lata 14-37) i nazwana Nea-Cezarea. Analogicznie jak w innych miastach rzymskiej prowincji Azji, również tutaj mieszkała wspólnota żydowska. Wprawdzie odnaleziona inskrypcja synagogalna pochodzi z III w., lecz nie ulega wątpliwości, że dzieje społeczności żydowskiej sięgają znacznie wcześniej. Jej przedstawiciele, zapewne podczas podróży do Jerozolimy, być może już w dzień Pięćdziesiątnicy, o której mowa w drugim rozdziale Dziejów Apostolskich, zetknęli się z wiarą w Jezusa Chrystusa. Ich położenie było bardzo trudne, a pod koniec I w., w rezultacie radykalnej przebudowy judaizmu, zostali wykluczeni z synagogi.