Jak wychowywać do wiary?

Hasłem XII Tygodnia Wychowania są słowa z Ewangelii św. Jana: „Ja jestem drogą i prawdą, i życiem” (J 14,6). Jak je odczytać w kontekście wychowania dzieci i młodzieży?

Droga oznacza towarzyszenie w dorastaniu oraz dojrzewaniu dzieci i młodzieży, które nie narzuca powołania życiowego, ale pozwala je we właściwy sposób odczytać zgodnie z wolą Bożą. Prawda jest zagadnieniem mało eksponowanym w dzisiejszych czasach wobec narzucanego relatywizmu, ale jest szczególnie istotna w życiu młodego człowieka, ponieważ określa sens i cel egzystencji. Każdy z nas w wąskim zakresie poznaje prawdę, ale to nie oznacza, że nie możemy jej młodzieży ukazywać szerzej – ku niej zdążamy przez dobrą sztukę, literaturę, naukę. Życie z kolei wiąże się z ostatecznym losem każdego z nas; jako katecheci wychowujemy młodych ludzi nie tylko do życia doczesnego, wyposażając w wiedzę i umiejętności, ale mamy też na uwadze wymiar nadprzyrodzony.

Czyli katecheta powinien być świadkiem wiary?

Poznawanie prawdy wiąże się nierozerwalnie ze świadectwem. Dobry wychowawca to człowiek, który pokazuje, że to, co głosi, jest dla niego ważne, nie uczy jedynie po to, żeby wypełnić program oświatowy. Oczywiście dotyczy to nie tylko katechetów, ale także rodziców, których zachowanie dzieci obserwują na co dzień. Jeżeli tata lub mama chce przekazać określone postawy wychowawcze, a życiem temu przeczy, to zawsze działa antywychowawczo.

Jak św. Józef Bilczewski, patron tegorocznego tygodnia wychowania, może zainspirować katechetów i uczniów?

Wybór św. Józefa Bilczewskiego jest zrozumiały w kontekście jego setnej rocznicy śmierci, którą będziemy obchodzić w marcu przyszłego roku. Była to postać nietuzinkowa, rektor Uniwersytetu Lwowskiego, a później przez 23 lata arcybiskup metropolita lwowski obrządku łacińskiego. Żarliwy patriota, jeden z tych pasterzy, który przygotowali nas na odzyskanie niepodległości. Warto przypomnieć, że abp Bilczewski w okresie zaborów jako pierwszy uzyskał pozwolenie Stolicy Apostolskiej na ustanowienie w archidiecezji lwowskiej 3 maja wspomnienia liturgicznego Matki Bożej Królowej Korony Polskiej. Wiele czasu poświęcił sprawie wychowania chrześcijańskiego dzieci i młodzieży, do której pisał listy pasterskie. Katecheci i uczniowie mogą się od niego uczyć postawy patriotycznej opartej na żywej wierze.

A kto dziś jest przede wszystkim odpowiedzialny za wychowanie dzieci i młodzieży do wiary – rodzice czy katecheci?

Nie chciałbym zrzucać na kogoś wyłącznej odpowiedzialności – jedni i drudzy, tylko w innym zakresie. Pierwszymi wychowawcami w wierze są rodzice. Natomiast katecheci mają za zadanie wspomagać proces wychowawczy w ramach zasady pomocniczości. Rodzice mają prawo oczekiwać od katechetów kompetentnej i konkretnej pomocy w zaangażowaniu dzieci w życie duchowe. Formy pomocy mogą być wielorakie: kółka zainteresowań w szkole nastawione na Biblię, liturgię; wspólnoty modlitewne w parafiach; przede wszystkim udział w szerokiej ofercie duszpasterskiej Kościoła w Polsce, jak służba liturgiczna, oaza, KSM.

Jak rodzice mogą pomóc swoim dzieciom, by miały prawdziwą relację z Bogiem, a nie traktowały wiary jako zbioru narzuconych im reguł i zwyczajów?

Potrzebna jest głęboka modlitwa. Często warto przypominać rodzicom, że dziecko może jeszcze nie wszystko rozumie, ale widzi ich modlitwę. Postawa religijna to pierwsza i podstawowa katecheza. Dopiero później wypływają z niej słowa o Panu Bogu, które młody człowiek będzie z czasem lepiej rozumiał. Przywołam świadectwo św. Jana Pawła II, na którym ogromne wrażenie zrobił widok modlącego się na kolanach ojca. Innym razem jego tato zobaczył, że mały Karol nie zawsze uważnie i ze skupieniem służy przy ołtarzu. Zalecił mu modlitwę do św. Józefa, aby był dobrym ministrantem, co wpłynęło na jego dalsze losy.

Młodzi używają innego językakomunikacji niż starsi. Jak rozmawiać z nimi o wierze?

Potrzeba język młodych ludzi odkryć, ale nie po to, żeby pozostać w getcie młodzieży. Poznać i korzystać ze środków komunikacyjnych, jakimi się posługuje Tik-Tok, Facebook, aby zaprosić do rzeczywisteji braterskiej wspólnoty w parafi i. Problem polega na tym, że język krótkich komunikatów w mediach społecznościowych jest językiem spłaszczonym, a powinno nam zależeć na pogłębieniu doświadczenia religijnego młodych ludzi. Ważne jest, by nauczyć młodzież języka wiary, nie chodzi przy tym o samo wyuczenie teologicznych zagadnień, ale kerygmatu, który jest właściwy do przepowiadania Chrystusa Zmartwychwstałego.

Z jakich materiałów przygotowanych na tydzień wychowania mogą skorzystać katecheci?

Na stronie www.tydzienwychowania.pl można znaleźć materiały duszpasterskie na każdy dzień tygodnia wychowania od 11 do 18 września. Zachęcam duszpasterzy do skorzystania z znajdującej się tam konferencji ks. Marka Studenskiego, którą można przetworzyć na konferencję czy homilię dla rodziców. Są propozycje katechez uczniów dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych, aby inspirować młodzież do wzrastania w wierze.