29 marca
piątek
Wiktoryna, Helmuta, Eustachego
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Apostoł Narodów w Wiecznym Mieście

Ocena: 4.1
1478

 


GRÓB APOSTOŁA

Przyjaciele św. Pawła mieli przenieść ciało Apostoła do posiadłości rzymskiej matrony, około trzech kilometrów od miejsca egzekucji w stronę Rzymu, i pochować je na niewielkim cmentarzu, przy drodze do Ostii. Cesarz Konstantyn, dla uczczenia wielkiego Apostoła, wybudował tutaj dużą świątynię, bazylikę św. Pawła za Murami, którą upiększyli jego następcy. W ciągu następnych wieków świątynię rozbudowywano, tak że powstała nadzwyczaj okazała budowla, uchodząca za drugą świątynię chrześcijaństwa, po bazylice św. Piotra. Niestety, w nocy 16 lipca 1823 r. zniszczył ją pożar, powstały na skutek nieostrożności pracujących robotników. Szybko przystąpiono do odbudowy świątyni, którą zakończono w 1854 r. Przy okazji prac remontowych przeprowadzono wykopy pod prezbiterium i znaleziono marmurową tablicę z napisem po łacinie Paulo Apostolo mart., czyli „Pawłowi Apostołowi męczennikowi”, pochodzącą z czasów Konstantyna Wielkiego.

 


FRESK MICHAŁA ANIOŁA

Życie św. Pawła, jego nawrócenie i męczeństwo, jak też bardzo bogata i wieloraka działalność były niezwykle doniosłe dla całego chrześcijaństwa. Nic więc dziwnego, że zarówno w przeszłości, jak i później, aż do naszych czasów, inspirowały nie tylko teologów, mistrzów życia duchowego, ale także artystów z różnych dziedzin, szczególnie przedstawicieli malarstwa.

W Rzymie możemy podziwiać dwa szczególne „ślady” tego rodzaju, które stanowią owoc pracy malarzy najwyższej klasy: Michała Anioła i Caravaggia. Pierwszy namalował dużych rozmiarów fresk Nawrócenie św. Pawła w Cappella Paolina, znajdującej się w samym centrum Pałacu Apostolskiego i stąd trudno dostępnej dla zwykłych turystów i pielgrzymów (pomieszczenie znajduje się w sąsiedztwie Kaplicy Sykstyńskiej, ale nie należy do obiektów, które można zobaczyć podczas zwiedzania Muzeów Watykańskich).

Fresk Nawrócenie św. Pawła powstał w latach 1542-1545, w trudnym dla Michała Anioła okresie, naznaczonym przerwami związanymi z problemami zdrowotnymi. Był w tak ciężkim stanie, że się wyspowiadał, przyjął Komunię św. i sporządził testament. We wspomnianym fresku łatwo dostrzegamy dwa odróżniające się plany, oddzielone linią horyzontu. Górna część przedstawia Chrystusa w otoczeniu aniołów, który jedną ręką kieruje światło łaski w stronę Szawła, a drugą wskazuje mu miasto, do którego ma pójść. W dolnej części dzieła obserwujemy porażonego Szawła w otoczeniu żołnierzy, Apostoł z zamkniętymi oczami podtrzymuje się prawą ręką w pozycji półleżącej, a lewą zasłania oczy przed oślepiającym go światłem i jednocześnie, trochę w tajemniczy sposób, ku niemu się zwraca.

 


MALOWIDŁO CARAVAGGIA

Obraz Caravaggia Nawrócenie św. Pawła można podziwiać w kościele Santa Maria del Popolo, w kaplicy znajdującej się po lewej stronie głównego ołtarza (warto dodać, że jest to kościół tytularny kard. Stanisława Dziwisza). Słynny malarz, który najprawdopodobniej znał dzieło Michała Anioła, pokusił się o nieco inną interpretację wielkiego wydarzenia pod Damaszkiem. Umieścił na pierwszym planie leżącego św. Pawła, podnoszącego ramiona w kierunku mocnego strumienia światła, co wyraża – jak się wydaje – jego otwarcie na przyjęcie Chrystusowej łaski. Malarz koncentruje się dokładnie na momencie, w którym św. Paweł się nawraca i przyjmuje Chrystusa jako Boga i swojego Pana. Artysta, opierając się na tekście Dziejów Apostolskich, które mówią jedynie o mocnym świetle i donośnym głosie, nie przedstawia na obrazie Chrystusa, w odróżnieniu od poprzedników, a nawet od własnej pierwszej wersji tego dzieła, co – paradoksalnie – jeszcze dobitniej ukazuje kontekst tajemniczego spotkania z Bogiem, który tylko pozornie jest nieobecny. Łaska Boża dotyka w sposób bezpośredni serca człowieka i – jeśli on na to pozwala – dokonuje się w nim radykalna przemiana wewnętrzna.

Scenie przygląda się z niezwykłym spokojem koń, zajmujący znaczną część obrazu, i opiekujący się nim sługa. Św. Paweł leży na piaszczystej drodze, niemal w popiele, zdany na łaskę swojego sługi i zwierzęcia. To kolejne przesłanie genialnego malarza: kiedyś Szaweł, gdy dosiadał konia, patrzył na ludzi z wysoka, miał władzę i jej używał, a teraz nagle wszystko się zmieniło. Ale właśnie w tej pokornej pozycji, leżąc na ziemi, Szaweł jest gotowy spotkać Boga i stać się Pawłem. Niekiedy żeby patrzeć prawdziwie w górę, trzeba upaść bardzo nisko…

W obydwu dziełach wybitnych malarzy szczególną rolę odgrywa światło, wyraźnie skierowane na Szawła, znak Bożej obecności, Bożego wezwania i Bożej mocy, będącej w stanie przemienić najbardziej zatwardziałych grzeszników i prześladowców Kościoła i uczynić z nich apostołów.

PS. Szerzej piszę o tym w książce „Śladami Apostoła Narodów”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2011.

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:

Autor jest kapłanem diecezji płockiej, filologiem klasycznym i patrologiem, pracownikiem Stolicy Apostolskiej

- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 29 marca

Wielki Piątek
Dla nas Chrystus stał się posłusznym aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej.
Dlatego Bóg wywyższył Go nad wszystko i darował Mu imię ponad wszelkie imię.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 18, 1 – 19, 42
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter