Warszawa: prochy prezydentów RP na uchodźstwie spoczęły w Świątyni Opatrzności Bożej (aktualizacja)

W sobotę ok. godz. 13 na warszawskim lotnisku wojskowym wylądował rządowy samolot ze szczątkami prezydentów RP Władysława Raczkiewicza, Augusta Zaleskiego i Stanisław Ostrowskiego. Na płycie lotniska trumny zostały przywitane przez Pułk Reprezentacyjny Wojska Polskiego, przedstawiciele władz i duchowieństwa.

O godz. 14 kondukt żałobny wyruszył do Świątyni Opatrzności Bożej na Wilanowie. Godzinę później rozpoczęła się msza święta żałobna, której przewodniczył abp Stanisław Gądecki, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski. Homilię wygłosił metropolita warszawski kardynał Kazimierz Nycz.

O godz. 16.45 w Mauzoleum Prezydentów RP nastąpiło złożenie trumien do sarkofagów, poprzedzone salwą honorową. Biły też dzwony kościołów całej metropolii warszawskiej.

Tuż po zakończeniu uroczystości pogrzebowych dla zwiedzających została otwarta Izba Pamięci prezentująca dorobek kontynuatorów II RP na uchodźstwie. Ekspozycja została przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej. „Izba pamięci służy przypomnieniu postaci prezydentów RP na uchodźstwie, czasów, w którym przyszło im działać oraz wyzwań, jakim usiłowali sprostać” – powiedziała podczas wtorkowej konferencji prasowej w Centrum Opatrzności Bożej Elżbieta Duda, zastępca dyrektora Biura Edukacji Narodowej w IPN.

W gablotach przedstawiających postaci prezydentów na uchodźstwie można było zobaczyć oryginalne fotografie i dokumenty z okresu pełnienia funkcji głowy państwa, a także z okresu ich wcześniejszej działalności. Wśród prezentowanych artefaktów znalazły się m.in. pamiątki związane z ostatnim prezydentem II RP Ignacym Mościckim, paszport i legitymacja oficera służby zdrowia z 1944 r. Stanisława Ostrowskiego, pieczęć prezydenta Kazimierza Sabbata oraz ryngraf ofiarowany 4 września 2004 r. Ryszardowi Kaczorowskiemu z okazji 85. rocznicy urodzin. Szczególne miejsce zajmie kopia proporca prezydenckiego, który powiewał nad Zamkiem Królewskim od 1926 do 1939 r., a we wrześniu 1939 r. został ewakuowany wraz z władzami RP. Na multimedialnym ekranie prezentowany będzie film poświęcony wszystkim prezydentom na uchodźstwie.

Urząd prezydentów RP w latach 1939-90 sprawowali kolejno: Władysław Raczkiewicz, August Zaleski, Stanisław Ostrowski, Edward Raczyński, Kazimierz Sabbat i Ryszard Kaczorowski. Do Polski zostaną sprowadzone szczątki trzech pierwszych prezydentów, którzy spoczywali dotychczas na Cmentarzu Lotników Polskich w Newark w Wielkiej Brytanii. Do 1993 r. na cmentarzu w Newark spoczywał również premier Władysław Sikorski. Spoczną w nowo powstałym Mauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie w Świątyni Opatrzności Bożej. W Mauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie zostanie również pochowany Ryszard Kaczorowski z małżonką, którzy dziś spoczywają w Panteonie Wielkich Polaków w Świątyni Opatrzności Bożej. W Mauzoleum znajdą się również dwa cenotafy, symbolicznie upamiętniające prezydentów Edwarda Raczyńskiego, zmarłego w 1993 r. i pochowanego w rodzinnym majątku w Rogalinie, oraz Kazimierza Sabbata, który zgodnie z wolą rodziny, spoczywa na cmentarzu Gunnersbury w Londynie.

Uroczystości w Świątyni Opatrzności Bożej są zwieńczeniem pożegnania prezydentów spoczywających w brytyjskim Newark, które odbyły się 6 listopada. Na tamtejszym cmentarzu, największej nekropolii polskich lotników, w Wielkiej Brytanii, spoczywało trzech pierwszych prezydentów RP na uchodźstwie. 3 listopada zostali ekshumowani, ale na cmentarzu w Newark pozostaną ich symboliczne mogiły. Jak podkreślił we wtorek Wojciech Labuda, pełnomocnik prezesa Rady Ministrów ds. ochrony miejsc pamięci, pogrzeb w Świątyni Opatrzności Bożej będzie także zwieńczeniem obchodów stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości. „Wieńczymy je pochówkiem trzech prezydentów na uchodźstwie. Stulecie niepodległości to pół wieku Polski poza Polską, Polski na uchodźstwie i dzisiaj prezydencie tej Polski wracają do kraju” – podkreślił.