19 marca
wtorek
Józefa, Bogdana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Walka o Westerplatte

Ocena: 4.8
1843

Legendarna placówka Września ’39 jest w opłakanym stanie. Po stronie gdańskiego samorządu nie ma woli, by ten stan zmienić.

fot. ks. Henryk Zieliński/Idziemy

Na Westerplatte można dostać się jednym z rejsowych statków i odpływających – od marca do listopada – z Gdańska co godzinę; do tego dojdzie teraz „rejs muzealny”. Można też jechać autobusem miejskim, choć poza sezonem – od 20 czerwca do 1 września – kursuje tam tylko jedna linia 106. Na miejscu zobaczymy tylko część obiektów, bo pozostałe znajdują się poza wytyczoną ścieżką. To pomnik Bohaterów Westerplatte, Wartownia nr 1 z urządzonym tu muzeum na poziomie domu kultury z czasów PRL i ruiny Koszar, których zwiedzanie wiąże się z narażeniem życia. Budynek koszar ze zwieszającymi się fragmentami betonowych ścian w każdej chwili grozi katastrofą. Nie dotrze się do innych historycznych obiektów: pozostałości Placówki Fort z reliktami niemieckiego założenia z 1911 r., pozostałości Wartowni nr 3, zrekonstruowanych obwałowań magazynów amunicyjnych, ruiny nowych Koszar oraz Elektrowni i Wartowni nr 4.

Poraża zaniedbana infrastruktura. Fotoreportaż z Westerplatte Andrzeja Potockiego, dziennikarza „Sieci” ukazał przed kilku tygodniami zdjęcia niczym z meliny pijackiej. Wszędzie sterty śmieci, pety, puszki, butelki po winie i piwie. Dopiero po zapowiedzi wizyty ministra Piotra Glińskiego władze Gdańska usunęły te „rekwizyty”. Ubiegłoroczny jubileusz stulecia odzyskania niepodległości i przypadająca w tym roku 80. rocznica wybuchu II wojny światowej okazały za mało ważnymi wydarzeniami dla władz miasta, by zadbać o Westerplatte.

– Mój dziadek był oficerem marynarki wojennej. Bardzo często bywam na Westerplatte. Ze zgrozą obserwowałem tam wciąż tę samą, niezmieniającą się od lat, ekspozycję w Wartowni nr 1. Prezydent Aleksandra Dulkiewicz nie pomogła w tej sprawie, natomiast zakazywała poszukiwań archeologicznych, które na Westerplatte przeprowadzało Muzeum II Wojny Światowej – mówi dziennikarz Piotr Semka, rodowity gdańszczanin.

– Do Westerplatte można było poprawić komunikację przy okazji rekonstrukcji linii kolejowej skierowanej do Stadionu Amber, wystarczyło poprowadzić odnogę kolejową, która dowoziłaby turystów z Dworca Głównego – zauważa.


 

OTWARCIE: "ZANIEDBANIE"

Poprzedni prezydent Gdańska Paweł Adamowicz przyznał otwarcie w 2005 r., że podczas kilkuletniego urzędowania nie zadbał o Westerplatte. Skończyło się wtedy na jego publicznych przeprosinach.

– Sytuacja od 20 lat jest patologiczna. Miasto storpedowało próby stworzenia w 2006 r. muzeum na Westerplatte – mówi Piotr Semka – a za czasów ministra kultury Kazimierza Ujazdowskiego [rząd PiS – przyp. red.] powołany został zespół, który miał to zrobić. Projekt zawierał interesujące rozwiązania, np. odbudowę stacji kolejowej, toru, który dochodził do stacyjki, muru, willi oficerskiej, układu okopów, części koszar. Ponad półtoraroczna praca i ciekawe projekty trafiły do kosza. Zespół został przez PO przy akceptacji władz Gdańska zlikwidowany.

 

Westerplatte przed wojną należało do Polski: 14 marca 1924 r. Rada Ligi Narodów podjęła uchwałę o przekazaniu półwyspu Polsce od 1926 r., z przeznaczeniem na miejsce przeładunku, magazynowania i ekspedycji materiałów wojskowych. Oddział Wojska Polskiego pod dowództwem por. Stefana Koniecznego przybył tam 18 stycznia 1926 r. na trałowcu ORP „Mewa”. Wojskowa Składnica Tranzytowa była eksklawą Rzeczypospolitej Polskiej na półwyspie Westerplatte w latach 1926-1939.

 

Andrzej Potocki, od 15 lat mieszkaniec Gdańska, przypomina o wcześniejszej propozycji zagospodarowania Westerplatte. – W 2003 r. Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte złożyło pierwszy projekt. Przygotowali go pasjonaci, społecznicy, którzy organizowali imprezy patriotyczne i rekonstrukcje. Nikt się tym nie zainteresował. Najbardziej poruszającym przykładem jest postawa władz Gdańska wobec obrońców Westerplatte – wylicza dziennikarz – pogrzeb ostatniego z żyjących bohaterów, mjr. Ignacego Skowrona, kawalera Orderu Virtuti Militarii, odbywał się 8 sierpnia 2012 r., w rodzinnych stronach na kielecczyźnie. Na uroczystościach z wojskowym ceremoniałem, z udziałem władz państwowych, nie było nikogo z przedstawicieli władz Gdańska.


 

OFENSYWA PO-KO

Ministerstwo dziedzictwa i kultury narodowej zintensyfikowało teraz prace nad uporządkowaniem miejsc pamięci na Westerplatte.

– Badania archeologiczne prowadzone w latach 2016-2019 były pierwszymi tak dużymi pracami archeologicznymi w historii półwyspu – mówi dr Karol Nawrocki, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. – Pozwoliły na dokładne zlokalizowanie oraz udokumentowanie stanu zachowania reliktów szeregu budynków, oczyszczenie terenu z materiałów wybuchowych, zlokalizowanie nieujętych w relacjach i dokumentach miejsc, z których obrońcy Polskiej Składnicy ostrzeliwali nacierających Niemców – objaśnia.

Wiosną 2018 r. dyrekcja Muzeum II Wojny Światowej przedstawiła koncepcję zagospodarowania na nowo terenu. Projekt Muzeum Westerplatte przewiduje m.in. odbudowę kilku obiektów, które służyły Wojskowej Składnicy Tranzytowej. W budżecie państwa zaplanowano 150 mln zł na ten cel.

 

Mimo starań strony rządowej władze Gdańska nie zgodziły się odsprzedać gruntu. Zdecydowały, że Westerplatte stanie się jednym z dziesięciu oddziałów Muzeum Gdańskiego. Wiceminister kultury Jarosław Sellin powiedział przed rokiem naszemu tygodnikowi, że strona rządowa ma wystarczająco dużo metod prawnych, by zrealizować plany. W rezultacie 12 lipca senat przegłosował specustawę, która zakłada usprawnienie budowy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 r. w Gdańsku. Z początkiem sierpnia powinna trafić do podpisu na biurko prezydenta Andrzeja Dudy.

Władze Gdańska nie odpuszczają i upolityczniają spór. „Westerplatte broni się jeszcze” – historycznym przesłaniem z czasów obrony Westerplatte we wrześniu 1939 r. prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz i koalicja PO-KO torpedowały plany ministerstwa kultury. Prezydent Dulkiewicz przed głosowaniem specustawy w sejmie i senacie postawiła weto: „Jeśli ustawa będzie przyjęta, władze Gdańska nie przystąpią do rozmów ze stroną rządową w sprawie zagospodarowania Westerplatte”.

Przygotowania do ubiegłorocznych uroczystości 1 września na Westerplatte były dość mocnym sygnałem dla rządu, że trzeba się zabrać za uporządkowanie statusu Westerplatte. Prezydent Adamowicz bowiem zapowiedział wówczas, że obchody odbędą się z udziałem harcerzy i… bez udziału Wojska Polskiego.

 

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:

Dziennikarka, absolwentka SGGW i UW. Współpracowała z "Tygodnikiem Solidarność". W redakcji "Idziemy" od początku, czyli od 2005 r. Wyróżniona przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich w 2013 i 2014 r.

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 19 marca

Wtorek - V Tydzień Wielkiego Postu
Szczęśliwi, którzy mieszkają w domu Twoim, Panie,
nieustannie wielbiąc Ciebie.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): Mt 1,16.18-21.24a
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

Nowenna do św. Rafki

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter