W najszczęśliwszych chwilach

Przetrwał w nienaruszonym stanie 75 lat, choć przeszedł z właścicielką nie tylko powstańcze koleje losu, ale i niemiecki obóz jeniecki w Zetihein. Pamiętnik „Aliki”, taki sam oprawiony w ozdobne, sztywne okładki zeszycik, jakiego do sympatycznych wpisów „ku pamięci” używały przez dziesięciolecia kolejne pokolenia dziewcząt (i chłopców, a jakże!), jest wzruszający już przez sam fakt swojego istnienia. A jego zawartość po prostu rzuca na kolana! Czekałam z nim od kilku tygodni, „chowałam” specjalnie na rocznicę kapitulacji powstania warszawskiego, aby przemówił do nas z całą siłą swojego niezwykłego świadectwa i nie pozwolił zapomnieć. Właśnie dzisiaj, kiedy tyle wokół niepotrzebnych słów.

Jego właścicielką jest znana naszym czytelnikom najstarsza autorka tygodnika „Idziemy”, Halina Cieszkowska ps. „Alika”, w czasie powstania łączniczka w plutonie łączności przy dowództwie Obwodu I „Radwan”, w tym roku odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Kiedy świętowałyśmy we dwie tę wspaniałą okazję, zdecydowała się pokazać mi swój skarb – czy raczej zaszczyciła mnie tą decyzją – za co jestem jej bardzo, bardzo wdzięczna.

Zeszycik znalazła w zajętym na powstańczą kwaterę sklepie papierniczym przy ulicy Widok 9 i od razu uruchomiła żołnierską brać do twórczego działania.

„Warszawa bohatersko walczy, jej domy zamieniają się w gruzy, 52 dzień nie wiem dokąd nam sił starczy, twój i mój cel, przetrzymać churagan [tak w oryginale – przyp. bsk] tej burzy” – wpisał 22 września „towarzyszce broni” kapral Kijowiecki.

Skoro dziś, w wieku 98 lat, właścicielka pamiętnika jest zawsze uśmiechnięta i chętna do realizacji wciąż nowych pomysłów na życie, to i wtedy zapewne była żywą iskrą – i trudno było jej odmówić, nawet w huku pocisków i walących się ścian. Nie odmówił jej nawet sam „Radwan”, pułkownik Franciszek Pfeiffer! Jego powściągliwy, ale serdeczny – niemal ojcowski – wpis powinien wejść do kronik powstania!

Przeglądałyśmy z „Aliką” jej dokument kartka po kartce. Oto wpis z 18 września, w kinie Paladium: „W tak oczekiwanym przez nas dniu zapowiadającym bliski koniec – w dniu pierwszego desantu [chodziło o angielskie zrzuty – przyp. bsk] wpisuje się Hanka”.

Wpis z 17 września, ołówkiem, zostawiam na koniec, bo wyjaśnia wszystko: „W najszczęśliwszych chwilach w Wolnej, Niepodległej, Walczącej Polsce, w dniach heroicznej walki w Warszawie sympatycznej siostrze kolegi i towarzyszce broni na pamiątkę wpisuje się »Olgierd«”.

Ta kartka z pamiętnika „Aliki” zapewne będzie kiedyś oprawiona i zawiśnie w Muzeum Powstania Warszawskiego albo w Muzeum Historii Polski, na wieczne przesłanie do kolejnych pokoleń Polaków – od żołnierzy powstania warszawskiego. Że żyli wtedy „w najszczęśliwszych chwilach w Wolnej, Niepodległej, Walczącej Polsce”.

Od kilkunastu lat, wraz z grupą sąsiadów i znajomych, wspominamy 4 października żołnierzy powstania – kiedy przez plac Politechniki, ulicą 6 Sierpnia (dziś Nowowiejską) wychodzili do niemieckiej niewoli. W tym roku podczas tej uroczystości odczytam wpis „Olgierda”. Że żyli wtedy „w najszczęśliwszych chwilach w Wolnej, Niepodległej, Walczącej Polsce”.