"To był zasadniczy wyłom w komunistycznym systemie"

W Szczecinie odbyły się w czwartek obchody zarówno 38. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych, powstania NSZZ "Solidarność" jak również strajków z sierpnia 1988 r. Prezydent Andrzej Duda określił w liście Szczecin jako miasto "niepokorne" wobec komunistycznej władzy.

List do uczestników obchodów od prezydenta RP Andrzeja Dudy podczas pierwszej części obchodów wydarzeń sierpniowych przy Zarządzie Morskich Portów Szczecin i Świnoujście odczytała szefowa Kancelarii Prezydenta Halina Szymańska.

Prezydent podkreślił w liście, że Sierpień ’80 jest "odbiciem polskiego ducha i tożsamości". "Sierpień ’80 jako zwycięska rewolucja serc i sumień jest rozwinięciem najlepszych polskich tradycji" – napisał Andrzej Duda.

Prezydent zaznaczył, że Szczecin należy do "najważniejszych miejsc", gdzie kształtowała się w tym czasie "historia naszej ojczyzny". "To miasto było jednym z najbardziej niepokornych wobec komunistycznej władzy i najciężej doświadczonych" – dodał.

Przypomniał o ofiarach protestów grudnia 1970 r., które nie powstrzymały szczecinian przed ponawianiem protestów, stały się natomiast "patriotycznym i moralnym zobowiązaniem". To sprawiło – podkreślił prezydent – "że głos strajkujących miał wielką wagę".

"To tutaj, w Szczecinie, zostało podpisane pierwsze z Porozumień Sierpniowych, stanowiących zasadniczy wyłom w komunistycznym systemie. To tu narodziło się jedno z głównych źródeł NSZZ +Solidarność+" – zaznaczył w liście Andrzej Duda. Nawiązał także do strajków z 1988 r. oceniając, że miały one "ogromne znaczenie dla fundamentalnych przemian w Polsce".

"Polska jest winna ogromną wdzięczność szczecińskim bohaterom tamtego czasu jako ważnym współtwórcom dziejowego zwycięstwa" – napisał prezydent.

Wojewoda Tomasz Hinc odczytał przesłanie premiera Mateusza Morawieckiego. "Trzeba było mieć odwagę, by przed 38 i 30 laty przeciwstawić się złu, które niesie komunizm" – rozpoczął swój list szef rządu. Zaznaczył, że sierpniowe strajki na Wybrzeżu otworzyły Polakom "bramę do wolności", a "kluczem do jej otworzenia" był postulat powstania i legalizacji w 1980 r. związków zawodowych.

Nawiązując do strajku z 1988 r. w porcie premier przypomniał, że był on najdłuższą akcją strajkową (w PRL), trwającą 18 dni. "Oporu strajkujących nie złamało wówczas odizolowanie portu przez oddziały ZOMO i okręty wojenne" – napisał premier.

Uczestnik strajku w porcie, Jerzy Wojtowicz powiedział, że protest w 1988 r. był "osamotniony". Dodał, że były osoby, które podczas strajku bały się; "nie ma co ukrywać, było strasznie" – powiedział Wojtowicz. "18 dni przetrwać pod presją, że w każdej chwili mogą wpaść (służby) i może dojść do rozlewu krwi – ludzie byli troszkę psychicznie podłamani".

W Gdańsku uroczysta Msza św. z okazji 38. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych i powstania NSZZ "Solidarność" będzie sprawowana w piątek 31 sierpnia o godz. 16.00 w bazylice św. Brygidy. Eucharystii będzie przewodniczyć metropolita gdański abp Sławoj Leszek Głódź, który wygłosi też homilię.

Przed Eucharystią, o godz. 15.00, nastąpi złożenie kwiatów pod historyczną Bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej oraz przemarsz do bazyliki pw. św. Brygidy. Wieczorem na placu obok Sali BHP odbędzie się koncert „Koniec lata z Solidarnością”. Swój udział w uroczystościach zapowiedział prezydent Andrzej Duda.

Obchody 38. rocznicy Sierpnia`80 odbędą się także 3 września w Jastrzębiu-Zdroju i 11 września w Dąbrowie Górniczej.

W piątek 31 sierpnia minie 38 lat od podpisania tzw. Porozumień Sierpniowych, które pozwoliły na powstanie niezależnego związku zawodowego „Solidarność”. Była to pierwsza w krajach komunistycznych, niezależna od władz, legalna organizacja związkowa. Powstanie „Solidarności” uznawane jest za początek przemian ustrojowych roku 1989, którego najdobitniejszym skutkiem było obalenie komunizmu i wolne wybory.