Ukraina: odnowiono Polski Cmentarz Wojenny w Dytiatynie

W 95. rocznicę bitwy pod Dytiatynem k. Halicza (16 września) został odsłonięty odbudowany Polski Cmentarz Wojenny, który 19 września poświęcili duchowni Kościoła katolickiego obrządku łacińskiego i Kościołów wschodnich.

2015-09-21 21:03
kcz (KAI Lwów) / Dytiatyn, mz

 
Mszy świętej w intencji poległych, ale także pokoju na wschodniej Ukrainie i na całym świecie przewodniczył biskup senior charkowsko-zaporoski Marian Buczek. Odczytany został list prezydenta RP Andrzeja Dudy do uczestników uroczystości.

Bp Buczek wspomniał, że przez te tereny w 1920 r. bolszewickie armie Budionnego i Tuchaczewskiego szły na Warszawę, ażeby zniszczyć Polskę, a następnie upokorzyć Europę. Powstrzymali ich w tym miejscu polscy żołnierze Piłsudskiego i ukraińscy żołnierze Petlury. – Jesteśmy na tym odnowionym panteonie, który przypomina nam tę wielką walkę dwóch narodów Polski i Ukrainy przeciw bolszewickiej, czyli bezbożnej nawałnicy – wskazał hierarcha. Dodał, że bolszewicy „chcieli zbudować świat bez Pana Boga” i nic z tego nie wyszło, bo „jeżeli się nie buduje na prawdzie Ewangelii, na tym, co dał sam Stwórca”, to stworzenie „samo się zniszczy”.

W tym roku ze środków Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa RP został odnowiony pomnik polskich żołnierzy, a w ciągu dwóch ostatnich miesięcy odbudowano zniszczony za czasów sowieckich cmentarz wojskowy, „tam, gdzie w miejscu pochówku był jedynie krzyż” – powiedział sekretarz Rady Ochrony Pamięci i Męczeństwa prof. Andrzej Krzysztof Kunert. Złożył podziękowanie prof. Wiesławie Holik z Polski i o. Grzegorzowi Cymbale OFM Conv. z pobliskiego klasztoru w Bolszowcach, którzy wspierali dzieło upamiętnienia bohaterów bitwy pod Dytiatynem.

W uroczystości uczestniczyli m.in. senator RP Łukasz Abgarowicz, ambasador RP na Ukrainie Henryk Litwin, delegacje z Polski, dzieci i młodzież polskich szkół i organizacji polskich obwodów lwowskiego i iwano-frankowskiego, ukraińskie władze miejscowe, mieszkańcy okolicznych wiosek.

Dytiatyn był 16 września 1920 r. miejscem bohaterskiej i tragicznej zarazem bitwy w wojnie polsko-bolszewickiej, zwanej Polskimi Termopilami, stoczonej ze słynną dywizją „Czerwonych Kozaków”, wspieraną przez brygadę bolszewickiej piechoty. Miała ona kluczowe znaczenie dla utrzymania ofensywy na froncie w Małopolsce Wschodniej. Poświęcając swoje życie, niewielki oddział Wojska Polskiego zatrzymał na wiele godzin nieprzyjaciela, ratując przed rozbiciem swą macierzystą 8. Dywizję Piechoty oraz ukraińską dywizję kawalerii. Za swój czyn bohaterowie otrzymali Krzyż Virtuti Militari, a miejsce bitwy otoczone zostało wielką czcią wojska i mieszańców ziemi halickiej.

Bitwa pod Dytiatynem była jednym z miejsc losowania szczątków ludzkich, umieszczonych później w Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Uwieczniono ją też na jednej z płyt Grobu. Bitwę czterokrotnie namalował Jerzy Kossak i raz Wojciech Kossak. Wszystkie te obrazy zaginęły podczas II wojny światowej. Na miejscu pochówku żołnierzy wybudowano kapliczkę ku czci poległych, którą w 1947 r. rozebrano na polecenie władz sowieckich.