W Zadwórzu koło Lwowa odbyły się 20 sierpnia obchody 96. rocznicy bitwy, stoczonej koło tej miejscowości przez oddziały polskie z bolszewikami. Wydarzenie to przeszło do historii jako „polskie Termopile”.
20160821 14:44 kcz (KAI Lwów) / Lwów, sgOkolicznościowej Mszy Święte przewodniczył i kazanie wygłosił wikariusz generalny archidiecezji lwowskiej ks. infułat Józef Pawliczek.
Przypomniał przebieg bitwy pod Zadwórzem z 1920 i podkreślił nie tylko jej historyczne znaczenie dla Polski i Europy, ale także jej moralny i patriotyczny wpływ na dzisiejsze pokolenia Polaków. – Tu stoimy na ziemi, która przesiąkła krwią poległych bohaterów i przy memoriale wzniesionym ku ich czci – powiedział kaznodzieja. Jednocześnie zwrócił uwagę, że „nie powinniśmy się zatrzymywać tylko na wspominaniu tego, co tu się wydarzyło” i dodał: „Bohaterowie spod Zadwórza nie zginęli nadaremno, ale przyczynili się do uratowania Ojczyzny”. Zaznaczył, że wolność bez odpowiedzialności jest bardzo niebezpieczna i może stać się siłą niszczycielską.
Pochodzący z pobliskich Kurowic ks. Tadeusz Rudnik, na stałe mieszkający i posługujący w Ameryce Północnej, zaapelował do zgromadzonych Polaków i Ukraińców: „Musimy stanowić jedność. Kiedy my jako Polacy i Ukraińcy będziemy razem, żadna siła, nikt nas nie pokona. Są to dwa potężne narody. A jeżeli Bóg z nami, któż przeciwko nam? Nie ma takiej siły. Tylko powrót do Ewangelii” – powiedział z mocą kapłan.
Obecny na uroczystości ksiądz greckokatolicki zaprosił wszystkich do zniszczonego po II wojnie światowej kościoła w Wyżnianach, w którym został ochrzczony ks. Rudnik, na wspólną modlitwę Polaków i Ukraińców o pokój i pojednanie.
Ludmiła Cichocka, szefowa wydziału kultury rejonu Busk, w przemówieniu po ukraińsku i po polsku wyjaśniła, że w miejscowości tej żyje wiele rodzin mieszanych, dodając, że wprawdzie „mamy złe drogi, ale za to dusze otwarte na Boga i pełne miłości. Dla każdego człowieka najważniejsze są wolność i pokój”.
Zabrała głos też 100-letnia Maria Mirecka-Loryś z Chicago, której brat Bronisław walczył w Zadwórzu i przeżył ten bój, a potem został księdzem i aż do śmierci otaczał opieką duszpasterską katolików w Związku Sowieckim. Co roku przyjeżdża ona na uroczystości do Zadwórza, dzieli się wspomnieniami, dziękując za pamięć o polskich bohaterach.
W dorocznych uroczystościach w Zadwórzu, organizowanych z inicjatywy lwowskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Wojskowymi i konsulatu generalnego RP we Lwowie, uczestniczyli miejscowi Polacy i Ukraińcy, m.in. przedstawiciele władz województwa podkarpackiego i kilkuset pielgrzymów z różnych terenów Polski.
17 sierpnia 1920 r. koło stacji Zadwórze, 33 km na północny wschód od Lwowa, zginęło 318 żołnierzy, w olbrzymiej większości ochotników, młodych chłopców, studentów i gimnazjalistów, którzy pod dowództwem kpt. Bolesława Zajączkowskiego do ostatniego naboju walczyli z wielokrotnie liczniejszymi siłami Pierwszej Konnej Armii Siemiona Budionnego. Swą bohaterską postawą uratowali miasto przed zajęciem go przez bolszewików. Dzięki temu inne oddziały armii polskiej mogły obsadzić stanowisko obronne pod Lwowem i obronić miasto do czasu zakończenia zwycięskiej bitwy pod Warszawą.
Jesienią 1920 r. na miejscu, nazwanym przez historyków „polskimi Termopilami”, nad zbiorową mogiłą obok torów kolejowych usypano dwudziestometrowej wysokości kurhan. Później postawiono na nim słup z piaskowca, zwieńczony krzyżem. Ciała siedmiu poległych, w tym kpt. Zajączkowskiego, przeniesiono na lwowski Cmentarz Orląt. Mogiły polskich bohaterów na terenie ziemi lwowskiej odnowiło Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Wojskowymi ze Lwowa dzięki wsparciu i pomocy finansowej z Polski.
Co? Gdzie? Kiedy?
