28 marca
czwartek
Anieli, Sykstusa, Jana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Trzecia stolica Pierwszej Rzeczypospolitej

Ocena: 0
2890

Grodno, pozostające dziś nieco w cieniu Wilna i Lwowa, odegrało wielką rolę w historii Polski. Tu przecież obradował ostatni przed rozbiorami sejm.

fot. Iness Todryk-Pisalnik

Ale też odbywał się tu co trzeci sejm I Rzeczypospolitej. Tu swój zamek miał król Stefan Batory, a pałac – August III Sas. Dziś Polacy wciąż stanowią tu znaczny odsetek mieszkańców i właśnie w tym mieście, 25 kilometrów od polskiej granicy, znajduje się siedziba Związku Polaków na Białorusi. Do niedawna wyjazd do Grodna oznaczał konieczność posiadania wizy, teraz potrzebne jest jedynie zezwolenie, wydawane przez internet za pośrednictwem biur podróży.

 

Spóźniona niepodległość

Pod koniec I wojny światowej ok. 60 proc. mieszkańców Grodna stanowili Polacy, 37 proc. – Żydzi, a wśród pozostałych byli Białorusini i Litwini. Nic dziwnego, że silne były tu polskie dążenia niepodległościowe. Jednak podczas gdy z większości dawnej Kongresówki Niemcy i Austriacy stworzyli kontrolowane przez nich Królestwo Polskie, wobec Grodna mieli inne plany: weszło ono w skład Ober-Ost, terytorium okupowanego przez armię niemiecką. Niemcy zdecydowanie faworyzowali Litwinów. Już w marcu 1918 r. powstało kontrolowane przez nich Królestwo Litwy, w którym królem miał zostać niemiecki książę.

Gdy więc 11 listopada 1918 r. w Warszawie wieszano biało-czerwone flagi i rozbrajano Niemców, tu okupacja trwała w najlepsze. Ale Polacy się organizowali. Tak opisywał to Jerzy Dąbrowski w wydanym w 1928 r. „Zarysie historii wojennej 81-go Pułku Strzelców Grodzieńskich”: „Już dnia 12 listopada na pierwszą wieść o świtaniu wolności zebrali się w Grodnie wojskowi Polacy z byłej armii rosyjskiej oraz Korpusów wschodnich, uchwalając zorganizowanie »Samoobrony« w postaci grodzieńskiego pułku strzelców. (…) Zebranie wyłoniło »Radę Wojskową Ziemi Grodzieńskiej« pod przewodnictwem generała Mikołaja Sulewskiego. Z wielkim trudem generał ten zdołał uzyskać zgodę Niemców na tworzenie polskich oddziałów (poza obrębem Grodna i okolic) (…) Do utworzonych w 14 punktach »komendantur« wnet popłynęły rzesze ochotników – gorących patriotów, tak iż w ciągu kilku dni »Samoobrona« liczyła już 700 ludzi”.

 

Czytaj dalej w e-wydaniu lub wydaniu papierowym
Idziemy nr 27 (665), 8 lipca 2018 r.
Artykuł w całości ukaże się na stronie po 18 lipca 2018 r.

 

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:

Dziennikarz, politolog, analityk, działacz społeczny. W przeszłości związany z "Tygodnikiem Demokratycznym", "Kurierem Polskim" i "Rzeczpospolitą". Specjalizuje się w tematyce wschodniej.

- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 28 marca

Wielki Czwartek
Daję wam przykazanie nowe,
abyście się wzajemnie miłowali,
tak jak Ja was umiłowałem.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 13, 1-15
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter