Rok 1920 to czas kształtowania się granic drugiej Rzeczypospolitej. Wojna polskobolszewicka, plebiscyt na Warmii i Mazurach oraz II Powstanie Śląskie to wydarzenia, które istotnie wpłynęły na kształt naszych przedwojennych granic. Na inicjatywy w ramach obchodów 100. rocznicy wybuchu II Powstania zwraca uwagę Instytut Pamięci Narodowej.
Polacy na Górnym Śląsku w dniach 19-25 sierpnia 1920 roku zbrojnie odpowiedzieli na niemiecki terror. II Powstanie Śląskie wybuchło w nocy z 19 na 20 sierpnia. Głównym postulatem walczących pod wodzą Alfonsa Zgrzebnioka była likwidacja znienawidzonej niemieckiej policji SIPO (Sicherheitpolizei) i zastąpienie jej formacją parytetową polskoniemiecką. Ten postulat został spełniony. Według różnych szacunków podczas tygodniowych walk zginęło od 77 do 180 powstańców.
W proklamacji Polskiego Komisariatu Plebiscytowego, sygnowanej przez Wojciecha Korfantego czytamy:
Mężnym i solidarnym postępowaniem złamaliście terror niemiecki na Śląsku. Najważniejsze żądania Wasze są spełnione. Zielona policya opuszcza Górny Śląsk. Utworzona zostaje Straż Obywatelska, która pełnić będzie swe funkcje aż do objęcia służby bezpieczeństwa przez policję plebiscytową. Komisja Międzysojusznicza w Opolu zgodziła się nie tylko na usunięcie zielonej policji, ale także na usuniecie tych żywiołów, które przyszły z głębi Niemiec, aby ludność polską niepokoić i urządzać napady i pogromy na Polaków.
II Powstanie Śląskie było jednym z pięciu zwycięskich zrywów niepodległościowych w historii Polski (pozostałe to: dwa powstania wielkopolskie z 1806 r. i z lat 1918–1919, powstanie sejneńskie z 1919 r. oraz III Powstanie Śląskie z 1921 r.
Gdyby nie ta gotowość zaryzykowania i własnym majątkiem i własnym zdrowiem i życiem, to dzisiejsza historia wyglądałaby zupełnie inaczej. Być może dzisiaj w tym miejscu, w Katowicach, mówilibyśmy zupełnie innym językiem
– mówi dyrektor katowickiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej Andrzej Sznajder.
Program obchodów 100. rocznicy wybuchu II Powstania Śląskiego przygotowanych przez Oddział IPN w Katowicach:
- Rozmowa online z dr. Mirosławem Węckim, autorem albumu „Wojciech Korfanty 1873–1939“ – 17 sierpnia 2020 godz. 18.00
- ODWOŁANA uroczystość poświęcenia 8 grobów powstańców śląskich – Ruda Śląska, 21 sierpnia 2020
- Konferencja prasowa na temat obchodów 100. rocznicy wybuchu II Powstania Śląskiego zorganizowanych przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach
- Dodatek prasowy „II Powstanie Śląskie 1920 roku” – 10 sierpnia 2020
- Akcja „Pamiętaj z nami o Powstaniach Śląskich"
- Wystawa elementarna „Powstania śląskie 1919-1921”
- Katowicki IPN przygotował replikę sztandaru powstańczego „Tobie Polsko” z okazji 100. rocznicy wybuchu II Powstania Śląskiego
- Tramwaj powstańczy do Niepodległej
- Podróże w czasie z Wojciechem Korfantym
- Infografika „II Powstanie Śląskie. Geneza. Przebieg. Skutki“
- „Galeria plakatu powstańczego” w 100. rocznicę wybuchu II Powstania Śląskiego
- Polski Komitet Plebiscytowy na powiat katowicki
- Katowicki Chór Wirtualny
- Cykl audycji „Z myślą o Niepodległej” w Polskim Radiu Katowice