W podziemiach bazyliki archikatedralnej w Przemyślu w czwartek wieczorem odbył się koncert pt. „Z ziemi do nieba – muzyczna opowieść o bohaterskiej postawie rodziny Ulmów i żołnierzy podziemia niepodległościowego”. Program artystyczny przedstawiła młodzieżowa Diakonia Muzyczna Archidiecezji Przemyskiej.
Autorką tekstów o sługach Bożych Rodzinie Ulmów była Maria Szulikowska, a muzykę napisała dyrygent Diakonii Muzycznej Monika Brewczak. Przed koncertem swoimi refleksjami na temat „Samarytan z Markowej” - jak bywają nazywani Ulmowie – podzieliła się Maria Szulikowska, która pracuje nad powieścią na temat ich życia. – Zanim doszło do tragedii, ich życie wypełnione było pracą, modlitwą i służbą Bogu i ludziom. Wspomina się, że każdego tygodnia w niedzielę wspólnie rodziną szli do kościoła – powiedziała.
Zaznaczyła, że Józef Ulma miał wiele zajęć: był rolnikiem, fotografem, hodował pszczoły i jedwabniki. Starali się, aby wiara była wprowadzana w ich codzienne życie. – Świadkowie mówią, że po całym dniu pracy Józef nie wstydził się przy obcych klękać do wieczornej modlitwy. Kiedy Żydzi zapukali do domu Józefa, nie zawahał się przyjąć pod swój dach osiem osób – podkreśliła Szulikowska.
– Czy Ulmowie byli przygotowani do męczeństwa? Myślę, że tak. Każdego dnia byli świadkami, jak ludzie byli traktowani przez Niemców. Wiedzieli na co się narażają, ponieważ bardzo wyraźny był nakaz, że każdemu ktokolwiek pomaga Żydom, grozi kara śmierci. A jednak nie wyrzucili bliźniego w potrzebie, okazali miłość do końca – dodała.
Józef Ulma urodził się 2 marca 1900 r., a Wiktoria Ulma z domu Niemczak - 10 grudnia 1912 r. w Markowej. Pobrali się w 1935 r. Przez dziewięć lat małżeństwa na świat przyszło sześcioro ich dzieci: Stanisława (ur. 1936), Barbara (ur. 1937), Władysław (ur. 1938), Franciszek (ur. 1940), Antoni (ur. 1941) i Maria (ur. 1942). Podczas okupacji niemieckiej, mimo biedy i zagrożenia życia, Ulmowie dali schronienie ośmiorgu Żydom o nazwiskach: Goldman i Szall. Wszyscy zginęli rankiem 24 marca 1944 r. Niemcy najpierw zamordowali Żydów, potem Józefa i Wiktorię (będącą w siódmym miesiącu ciąży), a na końcu dzieci.
W 1995 r. Wiktoria i Józef Ulmowie zostali uhonorowani pośmiertnie tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. W 2003 r. w diecezji przemyskiej rozpoczął się ich proces beatyfikacyjny. W 2004 r. odsłonięto w Markowej pomnik poświęcony rodzinie Ulmów. W 2010 r. prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył ich Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
17 marca 2016 r. otwarto Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej. W uroczystości wziął udział m.in. prezydent RP Andrzej Duda i ambasador Izraela w Polsce. Wydarzenie to obiło się szerokim echem w mediach w kraju i na świecie.
Co? Gdzie? Kiedy?
