Prezentacja ekspozycji głównej Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego

W 41. rocznicę wyboru Jana Pawła II na Stolicę Piotrową w Świątyni Opatrzności Bożej w warszawskim Wilanowie odbyła się uroczysta prezentacja ekspozycji głównej w Mt 5,14 Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego.

"Dla tych, którzy żyli w latach 80., 90., obcowanie z Ojcem Świętym, wcześniej z księdzem kardynałem, było czymś naturalnym. Mam to szczęście, że należę do pokolenia, które pamięta jeszcze żyjącego księdza kardynała. Wielokrotnie miałem możliwość słuchania Ojca Świętego, tego, co mówił, oglądania go. Dzisiaj to już jest historia, przychodzą następne pokolenia, które muszą zobaczyć, co znaczą te dwie postaci" - powiedział prezydent.

Podkreślił, że Jan Paweł II był "najważniejszym dla świata Polakiem w historii" i że "był jednym z tych, którzy bezpośrednim swoim działaniem doprowadzili do upadku komunizmu". Zaznaczył, że papieża przez wiele lat wspierał Prymas Wyszyński.

Wspominając wybór Karola Wojtyły na papieża, którego 41. rocznica przypada w środę, prezydent powiedział, że "to był niesłychany moment, trudny do opisania". "Dzisiaj się nie zdarza, że nagle Polak zajmuje taką pozycję na świecie, najbardziej powszechną, o tak niezwykłej mocy odziaływania. To muzeum jest tak ważne, bo ono ma to pokazać" - podkreślił.

Andrzej Duda zaznaczył, że Jan Paweł II i Prymas Wyszyński prezentowali świat wartości, który pozwolił nam przetrwać najtrudniejsze momenty naszej historii. Dodał, że istotą muzeum jest przekazanie tych wartości młodym pokoleniom.

Obecny na uroczystości wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński powiedział, że Kardynał Stefan Wyszyński, Prymas Tysiąclecia i Karol Wojtyła św. Jan Paweł II to "dwie największe postacie polskiego Kościoła ostatnich setek lat, a może i dwie największe postaci w historii Polski, na pewno II połowy XX wieku". Zauważył, że także w sondażach Jan Paweł II uznawany jest za "największego Polaka". "Jest miejsce, gdzie można się o nich dowiedzieć, które o nich opowiada" - mówił minister kultury podczas środowej prezentacji ekspozycji głównej Mt 5,14 Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie.

Gliński przypomniał, że urodził się i wychował w komunizmie. "Żyliśmy w kraju, który był krajem potwornym. Komunizm, czas PRL-u to był nie tylko kraj beznadziei, szary, kraj bez perspektyw, kraj, który codziennie marnował potencjał ludzki, talentów, marzeń, ale to był także kraj, w którym dominowały antywartości, następowała negatywna selekcja. Władzę sprawowali ludzie, którzy opowiadali się po stronie antywartości, bez wiary, ale też ludzie, którzy wyzbywali się wartości moralnych, etycznych" - wspominał szef resortu kultury.

"Opoką był kościół, a kościołem kierował Prymas Tysiąclecia". Jak mówił Gliński, Polska była wyjątkowym krajem w obozie socjalistycznym, w którym Kościół przetrwał - dzięki Prymasowi Tysiąclecia. "Dzięki Prymasowi przeżyliśmy PRL" - podsumował. Wspominając moment wyboru Karola Wojtyły na papieża, Gliński powiedział: "To był taki ładunek emocji na następne lata, że później się zdarzył cud Solidarności, cud wspólnoty narodowej, bo te wszystkie przemiany demokratyczne, obalenia komunizmu one się zaczęły od tego momentu".

Minister kultury zauważył, że dopiero, gdy zabrakło Jana Pawła II, w Polsce "zaczęło się piekło", "przemysł pogardy", i "mowa nienawiści". "Dopóki Jan Paweł II żył, nikt się na to nie odważył" - powiedział Gliński. Jak dodał, jest bardzo zadowolony, że przed czterech laty Jarosław Sellin namówił go, aby "ostro wejść we wsparcie tego muzeum". "To miejsce będzie wam pokazywało, jak można wartości zachowywać, jak można w życiu wybierać, żeby to, co najważniejsze było faktycznie najważniejsze i wtedy mamy nadzieję, wtedy mamy piękne marzenia, wtedy jest i coś pięknego i coś, co jest wielką nadzieją na przyszłość" - mówił szef MKiDN zwracając się do zgromadzonej na sali młodzieży.

Kard. Kazimierz Nycz ocenił, że Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego i to, co jest w nim upamiętniane, jest dziełem opatrzności bożej.

Podczas uroczystości kard. Nycz podkreślił, że reprezentuje pokolenie świadków wydarzeń upamiętnianych w muzeum. "Przeżyliśmy ten dzień, kiedy kard. Karol Wojtyła został wybrany na papieża. Także znamy, jak wyglądała nominacja kard. Stefana Wyszyńskiego do Warszawy" - powiedział.

Przyznał, że nikt nie spodziewał się wtedy, jak te wydarzenia wpłyną na Kościół i Polskę. Wspominał, że 16 października 1978 roku był w Lublinie na studiach doktoranckich. "To był zwyczajny dzień, wiedzieliśmy, że odbywa się konklawe, ale wcale nie byliśmy przekonani, że wybór papieża Polaka jest bardzo prawdopodobny. Przyjechał do mnie jeden z księży kolegów i powiedział: +twojego wybrali+ - bo byłem wtedy księdzem krakowskim - +powiedz nam coś o nim, bo my o nim niewiele wiemy+" - relacjonował kard. Nycz.

"Opatrzność boża pokierowała tym wszystkim, jak pan Bóg kieruje takimi wyborami posługując się ludźmi, żeby sprawić w Kościele, świecie i także w Polsce rzeczy niezwykłe" - dodał.

Jak podkreślił, papież "całe swoje biskupie, papieskie posługiwanie, całe 26 lat objawiał się światu, objawiał swoje możliwości intelektualne, duchowe, artystyczne (...) Nastał taki czas, kiedy urosły dwa nowe pokolenia, które go podobnie mało znają, jak niektórzy mało go znali w 1978 roku".

Dlatego, jak zaznaczył, "to muzeum jest właśnie po to, żeby papieżowi, który nam się sam objawił, pomóc w objawianiu tego wszystkiego, dzięki czemu my dzisiaj jesteśmy takim narodem, taką ojczyzną, jaką jesteśmy. On na to wpłynął" - oświadczył.

Kard. Nycz zauważył, że podobnie było z kard. Wyszyńskim, który też "nie był objawiony Polsce". Dodał, że muzeum będzie się rozwijało. "Ufam, że za pół roku trzeba będzie dołożyć jeszcze jedną scenę: beatyfikacja kard. Wyszyńskiego".

Dyrektor muzeum Marcin Adamczewski podkreślił: "to muzeum nasze pokolenie nie buduje dla nas samych, nie oddajemy tym muzeum chwały sobie i naszemu pokoleniu, dajemy to muzeum tym, którzy się urodzili po 2000 roku, czyli tym, którzy nie znają Jana Pawła Ii i Prymasa Wyszyńskiego i jego nie doświadczyli".

Podczas uroczystości zostało zaprezentowanych 9 głównych stref muzealnych, zlokalizowanych w pierścieniu kopuły Świątyni Opatrzności Bożej. Każda z nich - "Wspólnota", "Dom", "Kraków", "Będziesz miłował", "Mamo", "Zło dobrem zwyciężaj", "Pokój łez", "Urbi et Orbi" oraz "Dekalog" - związana jest z kluczowymi momentami życia patronów Muzeum, każda zawiera głęboki przekaz historyczny i moralny, osadzony w warstwie artystycznej.

W logo muzeum znajdują się litery i cyfry: Mt 5,14, które są odesłaniem do fragmentu 5 rozdziału Ewangelii według św. Mateusza: "Wy jesteście światłem świata". "Oznacza to, że oni (św. Jan Paweł II i prymas Stefan Wyszyński – PAP) są światłem w tym świecie, w którym żyli i ci, którzy przychodzą na ekspozycję też są światłem świata, bo są zobowiązani do niesienia go. To jest klucz do muzeum" – mówił we wcześniejszej rozmowie z PAP dyrektor muzeum.

Przed prezentacją ekspozycji głównej odbyła się lekcja muzealna dla młodzieży. Podczas premiery Jerzy Kalina wykonywał performance pt. "Strumień pamięci. Suplikacja". Przed wejściem głównym do Świątyni, na długości 80 metrów rozłożone zostały dwie części flagi – biała i czerwona. Części te były zszywane nićmi w kolorze flagi papieskiej, co symbolizuje papieża Polaka, który łączy.

Mt 5,14 Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego to pierwsza instytucja poświęcona dwóm wybitnym ludziom polskiego Kościoła. Jego celem jest upamiętnienie roli, jaką odegrali św. Jan Paweł II i kardynał Stefan Wyszyński w najnowszej historii Polski oraz świata. Muzeum zostało utworzone przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Archidiecezję Warszawską 11 kwietnia 2016 r. Rolą Muzeum jest gromadzenie pamiątek po obu patronach, upowszechnianie wiedzy o ich dokonaniach i spuściźnie intelektualnej, jak również prowadzenie działalności edukacyjnej. Badania naukowe w dziedzinie najnowszej historii Polski umożliwią pogłębioną refleksję nad życiem i nauczaniem Papieża Polaka i Prymasa Tysiąclecia.

Muzeum powstaje w pierścieniu okalającym kopułę Świątyni Opatrzności Bożej, 26 metrów ponad ziemią na wysokości ósmego piętra. Docelowo ekspozycja Muzeum zajmować będzie ponad 3 tys. m kw. powierzchni.

W latach 2016-18 Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przekazało 9 mln 782 tys. zł na budowę siedziby i przygotowanie ekspozycji Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego oraz 5 mln 956 tys. zł na prowadzenie bieżącej działalności.

W 2019 r. minister kultury zapewnił Muzeum dotację celową w wysokości 19 mln 266 tys. zł. Dodatkowo przekaże również 3 mln 197 mln zł na prowadzenie bieżącej działalności.