Pogrzeb "Kamy"

Brała m.in. udział w likwidacji dowódcy SS i policji gen. Franza Kutschery. Trumna z ciałem Marii Stypułkowskiej-Chojeckiej została złożona na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Mszy świętej żałobnej przewodniczył biskup polowy Józef Guzdek. W homilii ordynariusz wojskowy podkreślił, że całe życie „Kamy” „było służbą Bogu i bliźnim”.

Przed rozpoczęciem uroczystości aktor Daniel Olbrychski odczytał życiorys Marii Stypułkowskiej-Chojeckiej. Odczytano też list Prezydenta RP. Andrzej Duda podkreślił, że "Kama" należała do osób, "które stanowiły łącznik pomiędzy pokoleniem akowskim a działaczami opozycji demokratycznej". "Jej osobiste świadectwo było bardzo ważne dla ludzi «Solidarności», umacniało bowiem poczucie uczestnictwa w całej długiej tradycji niepodległościowej, sięgającej wstecz do czasów II wojny światowej i dalej, aż do powstań narodowych doby zaborów" – napisał prezydent.

Andrzej Duda odznaczył pośmiertnie Marię Stypułkowską-Chojecką Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi w obronie suwerenności i niepodległości Państwa Polskiego oraz pielęgnowanie pamięci o najnowszej historii Polski”.

Do katedry polowej przybyły liczne poczty sztandarowe jednostek wojskowych, organizacji kombatanckich oraz szkół noszących imiona oddziałów Armii Krajowej.

Przywołując w homilii wspomnienia "Kamy", bp Guzdek zaznaczył, że była ona osobą religijną, szukającą pomocy w modlitwie. Podkreślił, że także po zakończeniu II wojny światowej „Kama” nie żyła dla siebie, ale zaangażowała się w działalność społeczną i wychowawczą. Wspomniał o aktywnym uczestniczeniu w życiu środowiska Szarych Szeregów i żołnierzy Armii Krajowej oraz licznych spotkaniach z młodzieżą, podczas których „dzieliła się świadectwem swego życia”. Zdaniem bp. Guzdka, źródłem moralnej siły i niezłomności „Kamy” były rodzinny dom i drużyna harcerska.

We Mszy świętej uczestniczyli m.in. były prezydent Bronisław Komorowski z małżonką i były marszałek Senatu Bogdan Borusewicz, wicemarszałek Senatu Jan Józef Kasprzyk, prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, kombatanci, harcerze, młodzież oraz mieszkańcy stolicy.

Przed zakończeniem Eucharystii głos zabrał Bronisław Komorowski. – Druhna „Kama” do końca była aktywna, przeświadczona o tym, że ma obowiązki wobec Ojczyzny, że może i potrafi je realizować do końca – powiedział. Były prezydent podkreślił, że „Kama” była wielkim autorytetem dla środowiska instruktorów harcerskich, do których sam należał. – Staraliśmy się przekazywać o wiele więcej niż patriotyzm walki – patriotyzm służby na rzecz Ojczyzny w każdej sytuacji – podkreślił były prezydent.

W imieniu kombatantów Marię Stypułkowską-Chojecką pożegnał prof. Lech Żukowski, prezes Światowego Związku Żołnierzy AK. Podkreślił, że przedwojenne pokolenie polskich harcerzy otrzymało bardzo mocne wychowanie patriotyczne, dzięki czemu w czasie wojny młodzież była gotowa do największych poświęceń na rzecz Ojczyzny.

W imieniu środowiska Batalionu „Parasol” zmarłą pożegnał ks. Henryk Kietliński. – Nosiłaś w swoim sercu Polskę. Uczyłaś nas jak Polskę kochać, jak za wolną Polskę walczyć, jak wszelkimi środkami zabiegać o jej wielkość i suwerenność – powiedział.

Po Mszy świętej trumna z ciałem Marii Stypułkowskiej-Chojeckiej została odprowadzona na Cmentarz Wojskowy na Powązkach.

***
Maria Stypułkowska urodziła się 24 września 1926 r. w Warszawie. Od 1937 r. była harcerką 58. Warszawskiej Żeńskiej Drużyny Harcerzy.

We wrześniu 1939 r. ze swoją drużyną pełniła służbę pomocniczą na Dworcu Głównym w Al. Jerozolimskich; w ramach Harcerskiego Pogotowia Wojennego, gdzie opiekowała się kobietami z dziećmi i ludźmi starszymi.

W czasie okupacji była harcerką Szarych Szeregów, odbyła kurs sanitarny i łączności, przeszła przeszkolenie bojowe, ukończyła Szkołę Podchorążych Piechoty "Agricola". Mając 17 lat została zaprzysiężona jako żołnierz AK z przydziałem do oddziału noszącego kolejne kryptonimy: "Agat", "Pegaz", a potem "Parasol".

Była łączniczką i wywiadowczynią. Prowadziła rozpoznania i uczestniczyła w wielu akcjach dywersyjnych, sabotażowych i bojowych m.in. Akcji Kutschera, Akcji Koppe, Akcji Stamm i Akcji Weffels. W czasie Powstania Warszawskiego przeprowadzała kanałami rannych towarzyszy broni, pełniła także funkcję sanitariuszki, założyła punkt sanitarny na Starym Mieście. Była dwukrotnie ranna.

Po wojnie ukończyła studia pedagogiczne. Maria Stypułkowska–Chojecka uczestniczyła w życiu Środowiska Żołnierzy Batalionu AK "Parasol", w którym była przewodniczącą Komisji Historycznej i Współpracy z Młodzieżą. Należała do Światowego Związku Żołnierzy AK oraz Związku Powstańców Warszawskich. Ponadto działała w Stowarzyszeniu Szarych Szeregów, w którym była przewodniczącą Rady Naczelnej.

W latach 1989-1990 współorganizowała Fundację im. gen. Leopolda Okulickiego, gdzie założyła Specjalistyczną Przychodnię Lekarską dla weteranów wojennych, w której pracowała społecznie do 1999 r., dbając o poprawę zdrowia kombatantów. Weszła w skład Ogólnopolskiego Komitetu Budowy Muzeum Powstania Warszawskiego. Była także członkiem Komitetu Budowy Pomnika Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej - oraz współautorem jego nazwy. Awansowana do stopnia majora w stanie spoczynku.
Uhonorowana Krzyżem Walecznych (dwukrotnie), Krzyż Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti. 31 lipca 2010 r. otrzymała honorowe obywatelstwo miasta stołecznego Warszawy.

Zmarła 5 lutego w wieku 89 lat.