Organizacje społeczne w PRL - konferencja IPN

Sesja odbędzie się w dniach 9-10 czerwca 2016 r. w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki Przystanek Historia ul. Marszałkowska 21/25 w Warszawie. Wstęp bezpłatny.

Organizatorzy konferencji postanowili pochylić się nad tematyką mało rozpoznaną w dotychczasowej polskiej historiografii, czyli funkcjonowaniem i znaczeniem różnego rodzaju organizacji społecznych, mimo wszystko dość licznie działających w okresie PRL w formie zarejestrowanych oficjalnie towarzystw, stowarzyszeń, zrzeszeń, związków (z wyłączeniem związków zawodowych sensu stricto) etc. Horyzont zainteresowań konferencji obejmuje zarówno organizacje działające w skali ogólnopolskiej, jak i lokalnej. Problematyka obrad będzie obejmować m.in. poniższe kwestie:  

• Geneza organizacji społecznych w PRL (kontynuacja czy nowe elementy?)
• Rola tradycji w działalności społecznej
• Formy funkcjonowania (kluby, stowarzyszenia, związki, itp.) oraz prawne podstawy aktywności
• Obszary funkcjonowania (twórczość, nauka, kultura,  rekreacja, mniejszości narodowe, kombatanci, obronność itp.)
• Organizacje społeczne jako szyld, miejsce pozastatutowej czy niszowej aktywności
• Formy życia organizacyjnego
• Życie codzienne społecznika
• Finanse organizacji społecznych w PRL
• Aktywność społeczna a PZPR
• Relacje pomiędzy organizacjami społecznymi
• Aktywność społecznikowska a praca zawodowa w PRL
• Aparat bezpieczeństwa PRL wobec organizacji społecznych (Służba Bezpieczeństwa, wywiad i kontrwywiad)
• Organizacje społeczne wobec kluczowych wydarzeń politycznych w PRL
• Organizacje społeczne jako część życia publicznego PRL (np. udział w świętach organizacyjnych i państwowych)
• Organizacje społeczne jako „okno” na świat, ich kontakty z zagranicą
• Sukcesy i porażki organizacji społecznych
• Schyłek PRL – koniec czy etap działalności?

PROGRAM

9 czerwca (czwartek)

• 10.00-10.10 Otwarcie konferencji
• 10.10-11.50 Sesja 1
  • Prowadzenie: dr Tomasz Łabuszewski
  • prof. dr hab. Dariusz Jarosz (Instytut Historii PAN w Warszawie): „Zwrot stalinizacyjny” 1948–1950 i jego wpływ na funkcjonowanie organizacji społecznych
  • dr Tadeusz Ruzikowski (OBEP IPN w Warszawie): Formalno-prawne aspekty funkcjonowania Polskiego Związku Żeglarskiego 1945–1989
  • Anna Nowakowska-Wierzchoś (Archiwum Akt Nowych w Warszawie)  : Sekcja Kobiet Prawników przy Lidze Kobiet Polskich i jej wkład w „doskonalenie systemu prawnego” w Polsce (1959-1989)
  • dr Karol Nawrocki (OBEP IPN w Gdańsku): Od działaczy w mundurach do „kanciastego stołu”. Zarys historii pomorskich struktur piłki nożnej (1945-1989)
  • Dyskusja
• 11.50-12.05 Przerwa kawowa
• 12.05-13.45 Sesja 2
  • Prowadzenie: dr Robert Spałek
  • dr Renata Knyspel-Kopeć: Formy funkcjonowania wybranych organizacji społecznych wyższej użyteczności w świetle przepisów prawnych okresu Polski Ludowej
  • Michał Przeperski (BEP IPN/Instytut Historii PAN w Warszawie): Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich w epoce Gomułki 
  • dr Jan Olaszek (BEP IPN w Warszawie): Inwigilacja najwierniejszych? Służba Bezpieczeństwa wobec Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego
  • Jacek Herman (Archiwum Państwowe w Łodzi): Organizacja oraz funkcjonowanie Rady Łódzkiej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego w Łodzi w latach 1982-1989
  • Dyskusja
• 13.45-14.45 Przerwa
• 14.45-16.25 Sesja 3
  • Prowadzenie: dr Tadeusz Ruzikowski
  • dr Dorota Gałaszewska-Chilczuk (Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w Warszawie)
  • Geneza, funkcjonowanie i znacznie Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w latach 1949-1989
  • Andrzej Czyżewski (OBEP IPN w Łodzi)
  • Więcej niż tylko organizacja kombatancka - dzieje łódzkiego oddziału ZBOWiD na tle epoki 1949-1989
  • dr Krzysztof Busse (Delegatura IPN w Radomiu)
  • Wróg czy sojusznik? Stowarzyszenie PAX pod kontrolą aparatu bezpieczeństwa
  • dr Dominika Pasich
  • Działalność Stowarzyszenia PAX na terenie powiatu olkuskiego
  • Dyskusja
• 16.25-16.40 Przerwa kawowa
• 16.40-18.20 Sesja 4
  • Prowadzenie: dr Konrad Rokicki
  • Filip Gończyński-Jussis (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie): Przede wszystkim umasowić? Liczebność członków jako determinanta działalności Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej
  • dr Zbigniew Bereszyński: Pomiędzy kolaboracją a opozycją. Stowarzyszenia chrześcijańskie i władze „Polski Ludowej” na przykładzie województwa opolskiego w latach 1950-1989
  • dr Łukasz Jastrząb (PAN Biblioteka Kórnicka)  : Związki kombatanckie powstańców wielkopolskich w optyce bezpieki
  • dr hab. Urszula Kozłowska, prof. US (Uniwersytet Szczeciński): Społeczne ramię  służby zdrowia. Aktywność Polskiego Czerwonego Krzyża na Pomorzu Zachodnim (1945-1948)
  • Dyskusja 

10 czerwca (piątek)

• 10.00-11.40 Sesja 5
  • Prowadzenie: dr Kazimierz Krajewski
  • Miłosz Kościelniak-Marszal: Zrzeszenie Polski Związek Łowiecki - geneza i kierunki rozwoju w pierwszych latach funkcjonowania
  • dr hab. Krzysztof Sychowicz (OBEP IPN w Białymstoku/Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży)  : Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne – powstanie i działalność 
  • dr Paul Vickers (Justus-Liebig-Universität, Giessen, Niemcy): Towarzystwo Przyjaciół Pamiętnikarstwa: Instytucja pamięci popularnej w Polsce Ludowej
  • dr Krzyżanowski Piotr (Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim): Stowarzyszenia cygańskie w PRL – geneza, działalność i znaczenie
  • Dyskusja
• 11.40-11.55 Przerwa kawowa
• 11.55-13.35 Sesja 6
  • Prowadzenie: dr Elżbieta Kowalczyk
  • dr hab. Artur Pasko (Uniwersytet w Białymstoku): PKOl wobec bojkotu Igrzysk Olimpijskich w Moskwie (1980)  i Los Angeles (1984)
  • Aleksandra Wierzchowska (Przystanek Historia Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki w Warszawie): Wyobraźnia koncesjonowana. Polskie Stowarzyszenie Miłośników Fantastyki 1981–1989  
  • Adam Suławka (Uniwersytet Warszawski): Rosyjskie organizacje społeczno-kulturalne w PRL
  • Joanna Wiesler (Universität Regensburg, Niemcy): Działalność organizacji społecznych na rzecz dobra dzieci w Polsce Ludowej na przykładzie Towarzystwa Przyjaciół Dzieci (TPD)
  • Dyskusja
• 13.35-14.35 Przerwa
• 14.35-15.55 Sesja 7
  • Prowadzenie: dr Bartłomiej Noszczak
  • Sebastian Drabik (OBEP IPN w Krakowie): ZMP w województwie krakowskim (1948–1956) – studium przypadku
  • dr hab. Anna Pachowicz (Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie): O sukcesach i porażkach organizacji funkcjonujących w Tarnowie w latach 1945–1959
  • Agnieszka Fic (Uniwersytet Wrocławski): Organizacje społeczne na wrocławskich osiedlach lat sześćdziesiątych
  • Dyskusja
• 15.55-16.10 Przerwa kawowa
• 16.10-17.30 Sesja 8
  • Prowadzenie: dr Tadeusz Ruzikowski
  • dr Adam Dziuba (OBEP IPN w Katowicach): Świętowanie pod pepeerowską kuratelą. Organizacje społeczne jako organizatorzy i uczestnicy rytuałów władzy w województwie śląskim w latach 1945–1948
  • dr Dariusz Gałaszewski (OBEP IPN w Warszawie): Powszechna Organizacja „Służba Polsce” jako narzędzie totalitarnego podporządkowania młodzieży władzy komunistycznej w Polsce w latach 1948–1955  
  • Paweł Jackowski (Uniwersytet Warszawski): Ochotnicze Hufce Pracy w PRL: koncepcja funkcjonowania a realia
  • Dyskusja
• 17.30 Zakończenie konferencji