Nagrodę "Światło Pamięci", którą Muzeum Auschwitz honoruje osoby zasłużone dla edukacji o Auschwitz i Holokauście, przyznano francuskiemu historykowi Serge'owi Klarsfeldowi – poinformował w poniedziałek Paweł Sawicki z biura prasowego Muzeum.
Wyróżnienie Klarsfeldowi wręczył dyrektor Muzeum Piotr Cywiński w Izieu we Francji, gdzie odbyła się konferencja poświęcona 30. rocznicy procesu szefa lyońskiego Gestapo Klausa Barbie. Uczestniczyli w niej m.in. specjaliści od edukacji, pamięci i historii Zagłady z Francji i innych krajów europejskich.
Serge Klarsfeld jest urodzonym w Bukareszcie w 1935 r. historykiem i adwokatem. Jako dziecko przetrwał Zagładę we Francji. Jego ojciec zginął w Auschwitz.
Po wojnie Klarsfeld badał losy żydowskich ofiar Zagłady z Francji i dbał o ich upamiętnienie. Opracował i opublikował monumentalną listę zawierającą ok. 11 tys. nazwisk żydowskich dzieci, deportowanych do niemieckich obozów śmierci. Przez wiele lat tropił morderców, którzy ukrywali się w Europie, Afryce lub Ameryce Południowej. Odnalazł m.in. Klausa Barbiego. Doprowadził do jego ekstradycji z Boliwii i osądzenia we Francji.
Klarsfeld jest także autorem lub współautorem wielu książek, wystaw i wydarzeń edukacyjnych. Stoi na czele Stowarzyszenia Synów i Córek Francuskich Deportowanych. Jest także członkiem Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej i Rady Fundacji Auschwitz-Birkenau.
W Izieu, gdzie odbywała się konferencja, podczas II wojny małżeństwo Sabine i Miron Zlatin ukrywało w prowadzonym przez siebie domu kolonijnym 44 dzieci. 6 kwietnia 1944 r. Klaus Barbie i podległe mu Gestapo odnalazło je. Dzieci uwięzili w Lyonie, a następnie w obozie przejściowym w Drancy, skąd w większości zostały deportowane do obozu Auschwitz i zgładzone w komorach gazowych. Ocalała tylko jedna osoba. Dwójka najstarszych dzieci wraz z Mironem Zlatinem została przewieziona do obozu w Tallinnie i tam rozstrzelana. Wojnę przeżyła Sabine Zlatin, której nie było w domu podczas zatrzymania.
W 1994 r. prezydent Francji Fracois Mitterrand w domu, w którym żyły dzieci, otworzył poświęcone im miejsce pamięci i edukacji "Maison d’Izieu".
Nagroda „Światło Pamięci” wręczana jest od 2012 r. Dotychczas zostali nią uhonorowani: Władysław Bartoszewski, była wicedyrektor Muzeum Auschwitz Krystyna Oleksy i przewodniczący Instytutu Yad Vashem Avner Shalev.
Klaus Barbie był w czasie II wojny szefem Gestapo w Lyonie. Po wojnie został we Francji zaocznie skazany na karę śmierci. Odznaczał się okrucieństwem i bezwzględnością. Własnoręcznie torturował więźniów, w tym kobiety i dzieci. Wśród ofiar "Kata Lyonu" był jeden z przywódców francuskiego ruchu oporu Jean Moulin. Po wojnie Barbiemu zarzucono współodpowiedzialność za deportację do niemieckich obozów zagłady 7,5 tys., zamordowanie ponad 4,3 tys. osób oraz aresztowanie i torturowanie ok. 14,3 tys. członków francuskiego ruchu oporu.
W 1972 r. Barbie został wytropiony w Boliwii. W 1983 r. został wydany Francji, gdzie skazano go za zbrodnie przeciw ludzkości. Zmarł w więzieniu w 1991 r.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości.
W 1947 r. na terenie byłych obozów Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau powstało muzeum. W ubiegłym roku zwiedziło je ponad 2,05 mln osób. Były obóz w 1979 r. został wpisany, jako jedyny tego typu obiekt, na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. (PAP)
Co? Gdzie? Kiedy?
