28 marca
czwartek
Anieli, Sykstusa, Jana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Kwatera 1920 roku

Ocena: 0
2690

Cmentarz Wojskowy na Powązkach jest jedną z najważniejszych polskich nekropolii, a jedną z najważniejszych jego części stanowi kwatera żołnierzy 1920 r. – teraz pięknie odnowiona.

fot. Marcin Kalicki

Cmentarz powstał w 1912 roku, na rozkaz władz carskich, dla żołnierzy i urzędników garnizonu. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości nekropolia została przejęta przez Kurię Polową Wojska Polskiego i po trzech latach, dzięki staraniom generała brygady Mieczysława Poniatowskiego, uzyskała miano cmentarza wojskowego ze wszystkimi uprawnieniami, ale i obostrzeniami. Jedną z pierwszych decyzji, podjętą przez powołaną specjalnie komisję połączonych dwóch resortów: Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Ministerstwa Spraw Wojskowych, było przeprowadzenie ekshumacji, a także przeniesienie na Powązki szczątków żołnierzy poległych na polu walki, jak również zmarłych w stołecznych szpitalach wskutek zadanych im ran pomiędzy 1918 a 1920 rokiem, w tym żołnierzy toczonej w dniach 13-15 sierpnia 1920 roku Bitwy Warszawskiej, zwanej „Cudem nad Wisłą”. Utworzono dla nich wielką wspólną kwaterę.

Już 1 listopada 1929 roku na Powązkach Wojskowych odsłonięto Pomnik Orląt Warszawskich na cześć poległych uczestników wojny 1920 roku. Tuż przed wybuchem II wojny światowej po raz pierwszy kwatery wyremontowano. Wyrównano wówczas położenie grobów, tworząc namiastki alejek. Dodatkowo każdy z nich zyskał identyczny betonowy krzyż.

Kwatera 1920 roku podzielona została na osiem mniejszych, mających numery: 7A, 7B, 9A, 9B, 11A, 11B, 13A, 13B. W dwóch pierwszych pochowanych zostało łącznie około sześciuset żołnierzy Wojska Polskiego, w tym dziewięciu oficerów. Czternastu oficerów spoczywa razem ze swoimi żołnierzami, którzy zginęli w latach 1919-1920, w kwaterze 9A. Pochowany tu został między innymi Antoni Kaczyński, generał dywizji Wojska Polskiego, odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, w trakcie wojny polsko-bolszewickiej szef Departamentu Artylerii i Uzbrojenia Ministerstwa Spraw Wojskowych. Kwatera 9B to kolejnych blisko trzysta miejsc spoczynku polskich żołnierzy zmarłych i poległych pomiędzy 1919 a 1920 rokiem.

Największa liczba żołnierzy, którzy zginęli w 1920 roku, pochowana została w kwaterach 11A i 11B. Obok ponad siedmiuset obrońców narodu znajduje się również kilka innych grobów, w tym żołnierzy Powstania Warszawskiego. W kwaterze 11A pochowani zostali płk Walery Sławek ps. „Gustaw”, polityk, premier i marszałek Sejmu RP, czy generał brygady Józef Trzemeski, odznaczony Orderem Virtuti Militari i francuską Legią Honorową.

Ostatnie dwie kwatery, z numerami 13A i 13B, to miejsce spoczynku blisko pięciuset żołnierzy wojny polsko-bolszewickiej. Po drugiej stronie Alei Zasłużonych naprzeciwko kwatery 1920 roku znajduje się także kilkanaście grobów z tego okresu w kwaterze 14A.

Rada Narodowa m.st. Warszawy zdecydowała w 1962 roku, że z dniem 1 stycznia 1964 roku połączony zostanie Cmentarz Miejski Niewyznaniowy z Cmentarzem Wojskowym, tworząc Cmentarz Komunalny Powązki, zarządzany przez miasto. W drugiej połowie lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku niespełna dwudziestosześciohektarowy wówczas teren nekropolii, w tym kwatera 1920 roku, zyskał nowy wygląd. Plan modernizacji przygotowała Elżbieta Jankowska, architekt krajobrazu. Uporządkowano roślinność, zmodernizowano instalacje komunalne. Cały cmentarz zyskał także ogrodzenie.

Po blisko pięćdziesięciu latach, w 2015 roku, postanowiono, że osiem zaniedbanych kwater wojennych, w których pochowano według różnych źródeł od trzech do nawet pięciu tysięcy polskich żołnierzy, zostanie ponownie odrestaurowanych. Prace podzielono na dwa etapy – w każdym z nich odnowione miały zostać po cztery kwatery. Jeszcze w tym samym roku ukończono pierwszą część planu – dzięki przeznaczeniu 1 mln zł na ten cel przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Wyremontowane kwatery 7A, 7B, 9A i 9B prezentowały się znakomicie. Popękane betonowe krzyże, nierzadko pokryte mchem, zostały zastąpione przez nowe, wykonane z jasnoszarego granitu.

Druga część prac zrealizowana została w ubiegłym roku, w przeddzień 96. rocznicy Bitwy Warszawskiej. Ponad milion złotych przeznaczony przez Urząd Wojewódzki pozwolił na odrestaurowanie kolejnych kwater: 11A, 11B, 13A i 13B. Poza krzyżami uporządkowana została także okolica grobów, przewieszone i poddane renowacji zostały tabliczki epitafijne z nazwiskami poległych, a także połówki hełmów. Alejki oddzielające rzędy grobów wysypane zostały białym żwirem.

Przypadająca 15 sierpnia kolejna rocznica „Cudu nad Wisłą” jest znakomitą okazją, aby wybrać się na Powązki Wojskowe i złożyć hołd poległym w bitwie, która ocaliła Polskę przed bolszewicką nawałą.

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 28 marca

Wielki Czwartek
Daję wam przykazanie nowe,
abyście się wzajemnie miłowali,
tak jak Ja was umiłowałem.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 13, 1-15
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter