Kielce: 200-lecie Szkoły Akademiczno-Górniczej

Z tej okazji Mszy Świętej w kieleckiej bazylice, z udziałem senatów, delegacji uczelni politechnicznych i technicznych z całej Polski, przewodniczył bp Jan Piotrowski.

Analizując w homilii związki między wiarą a rozumem, podkreślił, że rozum wzbogaca wiarę i jest środkiem, pozwalającym odkrywać prawdę, także tę o sobie, ale kieruje też człowieka ku Bogu. Droga do poznania samego siebie jest trudna i wymagająca, a rozum i wiara w tym pomagają. – Wiara, w której inteligencję ubogaca rozum, kieruje nas ku Bogu w Jezusie Chrystusie – powiedział biskup kielecki. W tym kontekście kilkakrotnie odwołał się do encykliki „Fides et Ratio” Jana Pawła II.

Miejscem oficjalnej części uroczystości z udziałem m.in. ministra nauki i szkolnictwa wyższego Jarosława Gowina było Muzeum Narodowe w Kielcach. Odbyło się tam uroczyste posiedzenie senatów trzech uczelni technicznych: Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach i Politechniki Warszawskiej.

Zdaniem historyków Szkołę Akademiczno-Górniczą w Kielcach można uznać za pierwszą polską politechnikę, która zapoczątkowała uczelnie techniczne. Bazą dla szkoły miały być zasoby ziemi świętokrzyskiej jako potencjał dla zbudowania centralnego ośrodka przemysłowego w Królestwie Polskim. Głównym inicjatorem uczelni był ks. Stanisław Staszic, który doskonale znał Kielecczyznę. Był w Warszawie jednym z dyrektorów wydziału przemysłu, członkiem komisji rządowej ds. wewnętrznych i przemysłu oraz działaczem społecznym, zafascynowanym wdrażaniem idei oświeceniowych i sprawami edukacji.

20 lutego 1816 roku, decyzją ówczesnego namiestnika Królestwa Polskiego Józefa Zajączka powołana została Główna Dyrekcja Górnicza w Kielcach. I to z nią miała być powiązana Szkoła Akademiczno-Górnicza. Była pierwszą polską uczelnią techniczną – pierwowzorem późniejszych politechnik. Dyrekcja rozpoczęła swoją działalność w czerwcu, a sama Akademia została uruchomiona w grudniu 1816 r.

Akademia działała do grudnia 1826 roku. Wykształciła kadrę inżynierów, którzy później w Królestwie Polskim zajmowali się przemysłem i kulturą techniczną. Wzorce, zastosowane w Kielcach, pochodziły m.in. z Europy Zachodniej, np. z Saksonii.

Uczelnia mieściła się w północnym skrzydle dawnego Pałacu Biskupów Krakowskich. Obecnie w pomieszczeniach, w których 200 lat temu odbywały się zajęcia i działały laboratoria, znajduje się Galeria Malarstwa Polskiego i Europejskiej Sztuki Zdobniczej Muzeum Narodowego w Kielcach.