Jak chronić nasze dzieci?

Jak nie przekroczyć granicy między tolerancją a afirmacją?

Są różne style życia, co nie znaczy, że wszystkie można polecić dzieciom. Dziecku powiedziałbym: „Nie jest dla mnie bez znaczenia, jaką drogę życia wybierzesz. Z mamą chcemy dla ciebie szczęścia i jesteśmy przekonani, że znajdziesz je w rodzinie złożonej z kobiety, mężczyzny i dzieci”.

Ależ Pan teraz podpada!

Nie da się mówić na ten temat i nie podpaść. Choć prawdą jest, że tylko mężczyzna i kobieta mogą mieć dzieci, to niektórzy uważają to stwierdzenie za obraźliwe. Nic na to nie poradzę. Sformułowanie, że małżeństwo to związek kobiety i mężczyzny, też bywa uważane za mowę nienawiści! Trzeba wiedzieć, gdzie w tej tolerancji się zatrzymać. Bo jeśli oczekuje się od nas bezwarunkowej akceptacji, to daleko wykracza to poza definicję tolerancji. Mogę tolerować, że dwóch panów marzy o adopcji dziecka, ale nie akceptuję sytuacji, w której chcą przekonać moje dziecko, że to jest OK.

Co by Pan zrobił z polonistą, który forsuje „prawdy” typu: Rudy i Zośka byli gejami?

Wobec dyrekcji wyraziłbym swoje niezadowolenie i wyraziłbym wątpliwość, czy uzasadnione jest przerabianie lektur pod tym kątem. Ale bardziej skupiłbym się na tym, by dziecko przygotować na krytyczny odbiór każdej jednostronnie przekazywanej wiedzy. Zaproponowałbym, by samo spytało nauczyciela, czemu ma służyć taka wiedza i czy rzeczywiście orientacja aż tak bardzo determinuje człowieka, że należy go przedstawiać: „Jan Pipsztycki – gej” zamiast „Jan Pipsztycki – pisarz”. Być może taka dyskusja otworzy oczy innym uczniom?

Edukatorzy gdańskiego programu ZdroveLove radzą: jeśli podczas rozmowy o homoseksualizmie twoje dziecko czuje lęk, możesz skorzystać z konsultacji u specjalisty. A może to jednak zdrowa reakcja?

Jak najbardziej. Należy się bronić przed tego typu sugestiami, inaczej na przymusowe leczenie będą kierowani ci, którzy głośno nie wyrażają zachwytu nad homoseksualizmem.

Są kultury, w których je się robaki. Czy negatywny odruch na widok zjadanego robaka to przejaw nietolerancji, wymagający leczenia? Są sprawy, które mieszczą się w naszym świecie wartości, i takie, które się nie mieszczą, i bywa, że wywołują negatywną reakcję.

Ale według edukatorów dzieci nie rodzą się z negatywnym nastawieniem do różnic i odmienności, tylko nabywają ich w procesie wychowania…

Jeśli dziecko wychowują mama i tata, ono w naturalny sposób będzie się dziwić, dlaczego dwóch panów się całuje, i będzie dopytywać. Popędu seksualnego mężczyzn do kobiet i vice versa nie wymyślił ani Kościół, ani konserwatyści. On jest związany z bardzo silnym instynktem przekazywania życia. Trzeba sporej ekwilibrystyki, by temu zaprzeczyć.

U dziecka należy pracować nad tym, by zdziwienie czy negatywna reakcja nie przeszły w pogardę. Szacunek należy się wszystkim: osobom starszym, biednym, bezdomnym, niepełnosprawnym, mało zdolnemu czy sepleniącemu uczniowi. Jeśli zakorzenimy to w dziecku, nie trzeba będzie każdej z tych grup omawiać osobno. Wyjmowanie z różnych grup mniejszościowych tylko homoseksualistów i uczenie tolerancji wobec nich jest sztuczne. Tym bardziej sztuczne na etapie rozwoju dziecka czy nastolatka, który dopiero zaczyna odkrywać seksualność. Kształtowanie się tożsamości płciowej przechodzi przez fazę niestabilności i sianie wtedy w młodych ludziach wątpliwości na pewno im nie pomaga.

Stoję na stanowisku, że trzeba bronić niewinności dziecka. Ono buduje swój świat od rzeczy prostych. Przekazywaniu mu wiedzy na tematy zbyt skomplikowane mija się z celem. Oskarżanie dziesięciolatka, że wyzwiskiem „gej” dyskryminuje homoseksualistów, jest absurdem. Nie łączy się to u niego ze zrozumieniem tego słowa ani z pogardą dla innych orientacji seksualnych. Tu jest pole do uczenia szacunku dla odmienności, a nie do nauczania, czym jest homoseksualizm.

Przychodzi do Pana nastolatek, który już wie „to i owo”, i pyta, jak homoseksualiści „to” robią. I co Pan na to?

Odpowiedź powinna być równie szczegółowa, co pytanie. Powiedziałbym, że kobieta i mężczyzna robią „to” w różny sposób, a jak przyjemność osiągają homoseksualiści, nie wiem, bo nie mam takich doświadczeń. Wchodzenie w technikalia – dotyczące czy to aktów hetero-, czy homoseksualnych – mogą skończyć się takim nakręceniem wyobraźni, która pchnie do poszukiwań na ten temat, np. w filmach pornograficznych. Nawiasem mówiąc, to na zagrożeniach z ich strony skupiam się w rozmowach ze swoimi dziećmi.

Jedna z mam na forum internetowym szuka pomocy, bo jej syn przyszedłszy do domu, oświadczył: „Chyba zostanę gejem”. Co by Pan zrobił na jej miejscu?

Przede wszystkim wysondowałbym, czy ze strony dziecka to tylko chęć sprawdzenia mnie, jakaś gra, czy rzeczywisty problem. Bo jeśli tak, udałbym się do specjalisty. Oczywiście nie tylko kompetentnego, ale także takiego, którego światopogląd mi odpowiada.

Do kin wchodzi film animowany, którego bohaterka ma dziewczynę. Iść z dzieckiem na taki film czy nie iść?

Unikanie to nie metoda. Wszystko, co jawi się dziecku jako tabu, rozbudza jego wyobraźnię. W serialach, także młodzieżowych, coraz częściej pojawia się postać geja – zawsze pomocnego, wrażliwego. Trzeba to z dzieckiem przedyskutować, zaczynając od tego, jak szczęśliwi jesteśmy w rodzinie złożonej z mamy, taty i dzieci. Pamiętajmy, że słowa uczą, a przykłady pociągają.

Janusz Wardak (ur. 1968) – mąż i ojciec dziesięciorga dzieci, jeden z założycieli i moderator Akademii Familijnej, stały gość programu „Wychowywać, ale jak?” w Radiu Warszawa. Z wykształcenia lingwista.