Co po COVID-19?

– Zwykła choroba, kiedy się kończy, to na dobre, a po COVID-19 wciąż mam zaburzenia smaku i węchu. Nasiliły się również dolegliwości układu krążenia, z którymi wcześniej miałam problem – opowiada Marta Sarnicka, która zakończyła izolację wraz z pierwszym dniem wiosny. Z kolei 21-letni Mateusz, który zachorował we wrześniu ubiegłego roku, wyjaśnia, że w trakcie choroby przez kilka dni dokuczały mu gorączka, zmęczenie i senność, a smak i węch stracił całkowicie po pięciu dniach. Dzisiaj czuje, że całkowicie wrócił do formy. Jednak dla wielu ozdrowieńców powrót do zdrowia trwa znacznie dłużej i może oznaczać kolejną walkę, tym razem z powikłaniami.

POTENCJALNE KONSEKWENCJE

Badania nad powikłaniami po przebyciu COVID-19 medycy ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego podjęli już w czerwcu 2020 r. Grupa badawcza liczyła 200 osób. Połowę stanowili pacjenci objęci w ostrej fazie zakażenia leczeniem szpitalnym, a drugą połowę – leczeniem w warunkach domowych. Każdego poddano szerokiej diagnostyce w kierunku powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego, pulmonologicznego, nerwowego czy zdrowia psychicznego w czwartym miesiącu od zakażenia. – Im bardziej nasilone są objawy infekcji, tym większe jest ryzyko rozwoju zespołu postcovidowego – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Mariusz Gąsior, kierownik III Katedry i Oddziału Klinicznego Kardiologii SUM.

Jak podkreśla prof. Gąsior, co trzeci chory w czwartym miesiącu po infekcji ma co najmniej jeden objaw, najczęściej są to zaburzenia węchu lub smaku, kołatanie serca, duszność, dyskomfort i ból w klatce piersiowej, zmęczenie i kaszel. – Zaskoczyło nas coś zupełnie innego. Okazało się, że co czwarty chory cierpi na bezsenność, u 20-25 proc. badanych występują stany lękowe, a co dziesiąty chory rozwija depresję postcovidową. Co ważne, te osoby przed COVID-19 nie miały tego typu problemów. Zdecydowanie częściej obserwowaliśmy te objawy u pacjentów, którzy byli hospitalizowani. Chociaż nie oznacza to, że pacjenci, którzy chorowali w domu, przy mniej nasilonych objawach, są wolni od potencjalnych powikłań – dodaje specjalista.

Badania obrazowe płuc w całej analizowanej grupie wykazały zmiany pozapalne u co piątego chorego. W grupie pacjentów hospitalizowanych problem ten dotyczył blisko 30 proc. pacjentów, a w grupie chorujących w domu – co dziesiątego chorego. Dzisiaj wiemy, że prawie 3 miliony osób było zarażonych, a kilka razy więcej przeszło COVID-19 bezobjawowo lub nie wykonało testu. Kiedy przełożymy wyniki uzyskane w małej grupie na potencjalne liczby w całym społeczeństwie, zobaczymy, że chodzi o setki tysięcy chorych.

– Wszyscy jako lekarze uczymy się tego wirusa i powodowanych przez niego powikłań, a ważne jest, by je odpowiednio wcześnie rozpoznać. U części chorych, u których pojawiają się duszności, ograniczenie tolerancji wysiłku, kołatanie serca, obrzęki na kończynach dolnych, a przebyły COVID-19, istnieje duże prawdopodobieństwo, że może się rozwijać postcovidowa niewydolność serca. Wirus SARS-CoV-2 może zaatakować mięsień sercowy i doprowadzić do jego zapalenia, a to grozi zaburzeniami rytmu czy niewydolnością serca. Mogą też wystąpić powikłania zakrzepowo-zatorowe – wyjaśnia prof. Mariusz Gąsior.

DAJMY SOBIE CZAS!

Wielu pacjentów po wyjściu z ostrej fazy zakażenia doświadcza ograniczeń związanych z codziennym funkcjonowaniem. Problemem może być nie tylko wejście na piętro czy podniesienie torby z zakupami. Chorzy, którzy kilka tygodni spędzili podłączeni do respiratora, właściwie od nowa uczą się najprostszych czynności. W każdym takim przypadku konieczna jest fizjoterapia.