28 marca
czwartek
Anieli, Sykstusa, Jana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Chrześcijański kraj Guaranów

Ocena: 4.7
1426

Kiedy Hiszpanie podbili w roku 1536 leżące nad rzeką Parana terytoria Indian Guarani, rozpoczęła się historia słynnych redukcji – misji jezuickich w Ameryce Południowej.

Misja Santissima Trinidad. Fot. Beata Kozakiewicz

W początkach kolonizacji kluczowym zadaniem okazała się obrona koczowniczych plemion indiańskich przed zakusami osadników, zmuszającymi ich do niewolniczej pracy na plantacjach. Dalszym etapem było wychowanie i nawracanie rdzennej ludności. Potrzebni byli do tego dobrzy organizatorzy, uzdolnieni wychowawcy i kaznodzieje. Zadanie to powierzono jezuitom.

Dla ewangelizacji i ochrony Indian konieczne było ich odizolowanie od Europejczyków i osiedlenie w stałym miejscu. Pierwszą wioskę misyjną, zwaną Redukcją św. Ignacego, założono w 1610 roku. W ciągu kolejnych 20 lat powstało 13 misji, w tym największa San Ignacio Mini (1632). W roku 1700 redukcji było już 30. Pozostają one wyjątkowym zjawiskiem w dziejach Kościoła. Na terenie dawnego państwa Guaranów – dziś podzielonego granicami państwowymi między Argentynę, Brazylię i Paragwaj – znajduje się 30 ruin dawnych wiosek misyjnych: siedem w Brazylii, osiem w Paragwaju i 15 w Argentynie, w prowincji noszącej znamienną nazwę Misiones. Największa misja, San Ignacio Mini, leży na terenie Argentyny, ale za najlepiej zachowaną uważa się paragwajską misję Santissima Trinidad (Trójca Święta) w pobliżu miasta Encarnación.

Każda, licząca około 2-3 tys. mieszkańców osada powstawała według określonego planu. Przy centralnym placu stał zbudowany z piaskowca kościół, a obok niego – dzwonnica. Dalej wznoszono: dom misjonarzy, szkołę, budynki dla chorych, wdów i sierot pozostających pod opieką wspólnoty. Nieco na uboczu lokowano hospicjum, czyli dom dla gości: wizytatorów królewskich lub kościelnych, bo nie wpuszczano innych Europejczyków. Resztę wioski stanowiły parterowe – początkowo drewniane, a potem również kamienne – domy zamieszkiwane przez rodziny indiańskie. Na obrzeżach umiejscawiano warsztaty rzemieślnicze, młyny, spichlerze i budynki gospodarcze dla zwierząt. Misje zagospodarowywały otaczające je ziemie uprawne, lasy i pastwiska. Ziemia i sprzęt rolniczy stanowiły wspólną własność. Rodziny posiadały przydomowe ogrody warzywne, ale także otrzymywały do uprawy fragment wspólnego łanu ziemi, z którego część produktów oddawały na rzecz wspólnoty: na podatek dla króla oraz utrzymanie ludzi chorych i starych. Indianie osiedlający się w misjach nie byli przyzwyczajeni do stałych, systematycznych zajęć, toteż praca na roli była obowiązkiem i podlegała kontroli, a jej owoce dzielono między wszystkich mieszkańców wioski.

Dzieci umieszczano w przyszkolnym internacie, gdzie odbywały się katechezy oraz nauka czytania, pisania, muzyki i rzemiosła. W redukcjach już w XVII wieku wprowadzono powszechność nauczania – zarówno dla chłopców, jak i dziewcząt. Także dorośli mieszkańcy wiosek (zwanych z hiszpańskiego doctrinas, czyli wioski nauczające) uczęszczali na obowiązkowe katechezy niedzielne. Uzupełnieniem nauki były procesje i widowiska religijne o charakterze dydaktycznym, uwielbiane przez wesołych i skorych do wspólnych zabaw Indian Guarani. Misjonarze byli nauczycielami i inspiratorami wszelkich poczynań społecznych, pełnili rolę doradców lub arbitrów.

Jezuickie państwo w Ameryce Południowej rozwijało się przez ponad 150 lat i liczyło w szczytowej fazie rozwoju ok. 150 tys. mieszkańców. Było dobrze zorganizowane i miało własną kulturę. Działały biblioteki, indiańskie chóry i zespoły muzyczne. Wykształcił się nawet swoisty styl w architekturze i zdobnictwie, łączący cechy europejskiego baroku z elementami sztuki Guaranów. Tubylcy uczyli się bowiem nie tylko rzemiosł użytkowych, ale także artystycznych; sami projektowali, wznosili i ozdabiali budowle w misjach. Wykształceni przez jezuitów najzdolniejsi Indianie stworzyli pismo tupi-guarani, a pierwsza książka w tym języku została wydana drukiem już w roku 1704. Dzięki wytrwałej pracy kilku generacji misjonarzy Indianie zostali wychowani na pracowitych i religijnych ludzi.

Upadek misji spowodowały przyczyny zewnętrzne. O ich losach zadecydował zawarty w 1750 roku układ między Hiszpanią a Portugalią, ustalający wieczyste granice między posiadłościami obu państw w Ameryce Południowej. Niechętne jezuitom władze portugalskie nakazały im opuszczenie wiosek. Indianie wszczęli krwawo stłumione powstanie. Ponad 15 tys. Indian siłą przesiedlono, jezuitów zaś usunięto z redukcji. Wydarzenia te zostały przedstawione w słynnym filmie „Misja” Rolanda Joffé z 1986 r. Rozwijające się ekonomicznie, kulturalnie i religijnie indiańskie społeczeństwo w ciągu kilkudziesięciu lat doprowadzono do upadku. Marzenie o chrześcijańskim kraju Indian Guarani dobiegło końca…

 

***
Materiał przygotowany we współpracy z Pallotyńskim Biurem Pielgrzymkowo-Turystycznym PEREGRINUS, ul. Skaryszewska 12, 03-802 Warszawa, tel. 22 619 15 02, 22 618 67 23, 22 618 68 51, www.bp.ecclesia.org.pl

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 28 marca

Wielki Czwartek
Daję wam przykazanie nowe,
abyście się wzajemnie miłowali,
tak jak Ja was umiłowałem.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 13, 1-15
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter