Uroczystości rocznicowe w Bredzie / fot. Grzegorz jakubowski / KPRP
– Z powodu dużej liczby Polaków mieszkających w Bredzie i przybywających do Holandii do pracy 1 listopada w 2009 r. została utworzona Polska Parafia Rzymskokatolicka pod wezwaniem św. Maksymiliana Marii Kolbego – mówi ks. Sławomir Klim SChr z Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej, od początku parafii jej pierwszy proboszcz. Jest wielkim pasjonatem historii, zwłaszcza tej związanej z polskimi żołnierzami i ich generałem. Młodym ludziom opowiada o roli, jaką odegrali Polacy w wyzwoleniu Bredy. W 2012 r. z inicjatywy parafii powstała drużyna harcerska kultywująca tradycje 1 Polskiej Dywizji Pancernej dowodzonej przez gen. Stanisława Maczka; otrzymała imię tej dywizji. Harcerskie mundury nawiązują do tradycji 8 Batalionu Strzelców Brabanckich i Strzelców Podhalańskich, które wchodziły w struktury dywizji. W 2016 r. obok drużyny została powołana gromada zuchowa.
Harcerze włączyli się w tegoroczne obchody 75. rocznicy wyzwolenia Bredy, świętowane szczególnie uroczyście i hucznie przez kilka dni, od 26 października. Byli goście z Polski: prezydent Andrzej Duda z żoną, minister Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, ostatni żyjący maczkowcy, wśród nich mjr Marian Słowiński. Obecny był syn generała, prof. Andrzej Maczek. Holandię reprezentował sam król Niderlandów Willem-Alexander. Na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym zostały odsłonięte wizerunki spoczywających tu żołnierzy. Znicze zapaliły dzieci z miejscowej szkoły. W mieście znów pojawiły się napisy: „Dziękujemy Wam, Polacy”.
– Polscy żołnierze pod wodzą gen. Maczka wyzwolili Bredę z wielką dbałością o los miasta, jego mieszkańców, jego substancję – podkreślił Andrzej Duda. Wyraził wdzięczność za tamto niezwykłe, jak na czasy wojenne, myślenie. Przypomniał, że operacja została okupiona krwią polskich żołnierzy – śmiercią ponad 150 maczkowców. Prezydent dziękował też za pracę duszpasterską kapłanom i siostrom zakonnym.
– Po raz kolejny chcemy powtórzyć wołanie kierowane do wszystkich mieszkańców Europy: Europo, swoją wolność zawdzięczasz polskiemu żołnierzowi! Europo, nigdy nie wolno ci o tym zapomnieć! – powiedział podczas uroczystości minister Kasprzyk. Wśród uhonorowanych w tym dniu osób wręczył ks. Sławomirowi Klimowi, jako lokalnemu kustoszowi pamięci o czynie zbrojnym żołnierzy gen. Maczka, medal „Pro Bono Poloniae”.
– Bardzo chętnie jeżdżę na uroczystości do Bredy. Mam tam wielu przyjaciół. Nas, żołnierzy traktują jak rodzinę – mówi mjr Słowiński.
URODZINY STULATKA
Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych obchody setnych urodzin mjr. Słowińskiego zorganizował 8 maja, w katedrze polowej WP w Warszawie, gdzie Mszy Świętej przewodniczył bp Józef Guzdek. Mjr Słowiński przybył z 96-letnią żoną Józefą, żołnierzem AK.
– Jest pan, panie majorze, jednym z ostatnich żyjących uczestników wojny obronnej 1939 r. Przeszedł pan potem wspaniały szlak bojowy, walcząc o wolność Francji, Belgii i Holandii – przypomniał minister Kasprzyk.
– Do początku września 1939 r. służyłem w 8 kompanii szkolnej, w 67 pułku piechoty w Brodnicy – wspomina Marian Słowiński. – W połowie września skierowano mnie do Rzeszowa na stanowisko instruktora w 167 rezerwowym pułku piechoty. Stamtąd ewakuowałem się na Węgry, gdzie do 4 kwietnia 1940 r. przebywałem w węgierskim obozie dla internowanych w Ersekujvar. Z obozu udało mi się zbiec do Francji i włączyć do polskiego wojska.
Po szkoleniu przeciwpancernym, pod francuskim dowództwem Marian Słowiński walczył pod Verdun. Potem na pokładzie polskiego okrętu przedostał się do Wielkiej Brytanii. Służył w 65 Batalionie Czołgowym, który został wcielony do 1 Pułku Pancernego 1 Dywizji Pancernej gen. Maczka. – Walczyłem w Normandii i na linii Chambois-Falaise – wylicza.
Podczas urodzinowych obchodów minister Kasprzyk wręczył majorowi replikę przedwojennej szabli kawaleryjskiej. Na uroczystości Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych zaprosił przedstawicieli ambasad i attaché wojskowych Królestwa Niderlandów, Belgii i Kanady oraz miast wyzwolonych przez maczkowców. Był też burmistrz Bredy Paul Depl. – Panie majorze, życzymy dwustu lat! – gratulował minister Kasprzyk.
Co? Gdzie? Kiedy?
