Nowa tablica na Grobie Nieznanego Żołnierza

Aktu odsłonięcia tablicy dokonał prezydent Andrzej Duda. Poświęcił ją ordynariusz polowy Wojska Polskiego biskup Józef Guzdek.

Tablica jest wiernym odzwierciedleniem pozostałych tablic znajdujących się w arkadach Grobu Nieznanego Żołnierza, które upamiętniają najważniejsze miejsca i bitwy stoczone przez żołnierza polskiego oraz miejsca martyrologii narodu. Na najnowszej tablicy zostały wyryte nazwy miejscowości i daty potyczek Żołnierzy Niezłomnych, stoczone przeciw bezpiece oraz wojskom sowieckim w latach 1945-1963: Rudniki, Rowiny, Kuryłówka, Las Stocki, Miodusy Pokrzywne, Zwoleń, Raczkowszczyzna i Majdan Kozic Górnych. 

Dodatkowo na tablicy pojawiła się także nazwa Obława Augustowska, która ma przypominać o niewyjaśnionej do końca zbrodni, popełnionej a terenie Suwalszczyzny przez jednostki Armii Czerwonej oraz Wojsk Wewnętrznych NKWD przy współpracy funkcjonariuszy polskiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, Milicji Obywatelskiej i miejscowych konfidentów w lipcu 1945 roku.

– W tym dniu spełniamy obowiązek, dzięki któremu Polska w dużym stopniu, wobec swoich żołnierzy, odzyskuje honor – powiedział prezydent Andrzej Duda podczas uroczystości odsłonięcia tablicy. Zdaniem prezydenta tablica, upamiętni walkę Żołnierzy Wyklętych, ich bohaterstwo, niezłomną postawę w obronie Ojczyzny, w walce o niepodległość i suwerenność Polski. Prezydent przypomniał, że 1 marca w Narodowy Dzień Pamięci o Żołnierzach Wyklętych wyraził przekonanie, że przy Grobie Nieznanego Żołnierza powinna znaleźć się tablica upamiętniająca niezłomnych bohaterów podziemia niepodległościowego. Podziękował osobom zaangażowanym, m.in. Fundacji Niepodległości, ministrowi obrony narodowej Antoniemu Macierewiczowi i wiceministrowi Wojciechowi Fałkowskiemu za to, że zaangażowali się w współpracy w realizacji tego dzieła. 

Tablicę poświęcił biskup polowy Józef Guzdek. – Wszechmogący, wieczny Boże, spójrz z miłością na polski naród, który nie zapomina o swoich bohaterach, ale utrwala pamięć o tych, którzy przelewali krew i oddawali swoje życie broniąc wolności i niepodległości Ojczyzny. Wielu z nich spoczywa w bezimiennych mogiłach – mówił ordynariusz wojskowy. 

Biskup Polowy powiedział, że tablica będzie znakiem pamięci o Żołnierzach Wyklętych, którzy „po zakończeniu II wojny światowej, wierni złożonej wojskowej przysiędze, nie godząc się na okupację sowiecką, wpisali się w grono niezłomnych”. – Spraw, niech wyklęci i skazani na zapomnienie przez ówczesne władze, cieszą się nagrodą życia wiecznego. Niech przez odsłonięcie tej tablicy zostaną włączeni do grona bohaterów i przywróceni narodowej pamięci. Miłosierny Boże, pomóż nam naśladować ich niezłomność i wytrwałość w walce ze złem oraz poświęcenie dla dobra naszej Ojczyzny – powiedział.

Tablicę pobłogosławili także bp Jerzy Pańkowski, prawosławny ordynariusz Wojska Polskiego i bp Mirosław Wola, ewangelicki naczelny duszpasterz wojskowy. 

Idea budowy w Warszawie Grobu Nieznanego Żołnierza powstała w 1923 roku. Wcześniej, pamięć o bezimiennych ofiarach wojny uczcili Francuzi, składając pod Łukiem Tryumfalnym zwłoki jednego z tysięcy niezidentyfikowanych bojowników pod Verdun. W ślad za nimi poszły inne narody. 24 stycznia 1925 r. ówczesny minister spraw wojskowych gen. dyw. Władysław Sikorski przedstawił Radzie Ministrów wniosek w sprawie ustanowienia i budowy Grobu Nieznanego Żołnierza, proponując jego lokalizację w centralnym punkcie kolumnady Pałacu Saskiego. W arkadach spoczął nieznany z imienia i nazwiska żołnierz, jeden z obrońców Lwowa.

Obok trumny do niszy ustawiono 14 urn z ziemią z pobojowisk wytypowanych do losowania. Od tamtego czasu GNŻ stał się panteonem narodowej pamięci, miejscem składania kwiatów podczas uroczystości państwowych i wojskowych oraz oficjalnych wizyt zagraniczny delegacji wysokiego szczebla. Kolumnada Pałacu Saskiego została zniszczona w 1944 roku. Zachował się jednak fragment z Grobem Nieznanego Żołnierza.

W dniu 2 czerwca 1979 roku, podczas swojej pierwszej pielgrzymki w Polsce, przy grobie modlił się papież Jan Paweł II oraz złożył swój podpis w Księdze Pamiątkowej GNŻ. Na filarach arkad znajduje się obecnie 18 tablic, uwzględniających oprócz szlaków bojowych miejsca martyrologii polskiego narodu od zesłań na Syberię, po tragedie w Katyniu, Charkowie i Miednoje, dwie z nich poświęcone są Marynarce Wojennej i Siłom Powietrznym, jedna Żołnierzom Wyklętym.