Zbycie udziału w spadku

Najczęściej zbycie następuje w formie umowy sprzedaży bądź darowizny spadku lub udziału w spadku.

Współspadkobierca, który zbywa swój udział lub jego część, nie musi uzyskiwać zgody pozostałych współspadkobierców. Nawet nie musi informować ich, że udział ten zbywa ani na czyją rzecz. Nabywcą spadku lub udziału w nim może być inny współspadkobierca lub osoba trzecia, osoba fizyczna, jak też osoba prawna.

Przedmiotem umowy jest spadek lub udział w spadku. Nie ma jednak żadnych przeszkód do tego, by jedyny spadkobierca zbył spadek w części (odpowiednio udział w spadku), pozostając spadkobiercą co do pozostałej części, jak też by spadkobierca dziedziczący jedynie udział w spadku zbył swój udział w całości lub też w części, równocześnie pozostając spadkobiercą pozostałej części udziału.

Umowa zbycia spadku (udziału) powinna ściśle określać przedmiot zbycia. Już po jej zawarciu bowiem może nastąpić zmiana wielkości zbywanego udziału. Będzie tak w przypadku wyłączenia spadkobiercy od spadku czy też z powodu pojawienia się nowego spadkobiercy.

Spadkobierca zgodnie z kodeksem cywilnym nie musi przy zbyciu spadku bądź jego udziału wykazać swojego prawa postanowieniem o nabyciu spadku lub zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia. Jednak w praktyce jest ono w zasadzie konieczne, aby prawidłowo sporządzić umowę zbycia, przy jednoczesnym wykazaniu przedmiotu umowy i źródła jego powstania.

Zbycie spadku lub udziału w nim jest możliwe dopóty, dopóki spadek istnieje jako odrębna masa majątkowa – zatem w zasadzie od chwili otwarcia spadku do czasu zniesienia współwłasności poprzez dział spadku. Z datą tą ustaje bowiem współwłasność. Stronami umowy zbycia spadku są spadkobierca ustawowy lub testamentowy oraz nabywca spadku. Jeżeli dana osoba legitymuje się jednocześnie ustawowym i testamentowym tytułem powołania do spadku, nie ma formalnych przeszkód, by przedmiotem zbycia był udział w spadku przypadający spadkobiercy z jednego tylko tytułu lub obu tytułów.

Nabywca spadku, jeżeli nie zostało wydane prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, może wystąpić na drogę sądową o wydanie takiego postanowienia, przy czym nabywca zostanie ujęty w takim postanowieniu w miejsce zbywcy lub obok niego. Jeżeli natomiast istnieje podstawa do zmiany postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, to ze stosownym wnioskiem może wystąpić nabywca. Nabywca spadku w zakresie wynikających z niego uprawnień jest traktowany tak jak spadkobierca.

Idziemy nr 50 (584), 11 grudnia 2016 r.