Zasiłek opiekuńczy

Na opiekę nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny można wykorzystać w roku kalendarzowym 60 albo 14 dni płatnego zasiłku opiekuńczego. Taki łączny wymiar zasiłku przysługuje matce/ojcu lub osobie sprawującej opiekę niezależnie od liczby dzieci albo członków rodziny pozostających pod opieką. Prawo do zwolnienia z pracy z tego powodu przysługuje wszystkim osobom, które nie mogą w tym czasie wykonywać pracy i podlegają ubezpieczeniu chorobowemu, zatem nie przysługuje on w trakcie urlopu wychowawczego, bezpłatnego oraz w okresie nieopłacenia składek na ubezpieczenie chorobowe.

Do 60-dniowego zasiłku mają prawo rodzice dziecka chorego lub zdrowego do ukończenia 8 lat albo dziecka chorego do ukończenia przez nie 14 lat, jeżeli nie ma innych osób, które mogą zająć się dzieckiem. Wyjątek dotyczy dziecka przed ukończeniem 2 lat, nawet jeżeli są inni członkowie rodziny, matka lub ojciec zasiłek otrzymają. Na zdrowe dziecko zasiłek przysługuje w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, choroby, porodu lub pobytu w szpitalu małżonka stale opiekującego się dzieckiem. Natomiast krótszy, 14-dniowy zasiłek opiekuńczy, przysługuje na dziecko chore, które ukończyło 14 lat, albo z powodu opieki nad innym chorym członkiem rodziny.

Za osoby, które mogą zaopiekować się dzieckiem/ chorym członkiem rodziny, nie uważa się całkowicie niezdolnych do pracy, chorych, niesprawnych fizycznie lub psychicznie ze względu na wiek, prowadzących gospodarstwo rolne, odpoczywających po nocnej zmianie, prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, jeżeli mają ustalone godziny pracy oraz niezobowiązanych do opieki np. babci nad chorym wnukiem. Zasiłek nie przysługuje również w przypadku pobierania za opiekę wynagrodzenia, a także wykorzystywania opieki w sposób niezgodny z przeznaczeniem. Ta ostatnia okoliczność jest ustalana w tracie kontroli, którą może przeprowadzić płatnik składek lub ZUS.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje zarówno na dzieci własne, dzieci małżonka, przysposobione, jak i na dzieci obce przyjęte na wychowanie i utrzymanie. Natomiast za członka rodziny uważa się dzieci powyżej 14. roku życia, małżonka, teściów, dziadków, wnuki oraz rodzeństwo, pod warunkiem, że pozostają z osobą sprawującą opiekę we wspólnym gospodarstwie domowym. Wystarczy, że we wspólnym gospodarstwie osoby te przebywają w okresie choroby.

Chorobę dziecka lub członka rodziny dokumentuje się zwolnieniem lekarskim, pobyt w szpitalu – zaświadczeniem lekarskim, a nieprzewidziane zamknięcie żłobka, przedszkola lub szkoły – oświadczeniem. Każdorazowo należy również wypełnić wniosek o wypłatę zasiłku opiekuńczego ZUS Z-15.

Wysokość zasiłku to 80 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc sprawowania opieki. Wypłacany jest za wszystkie dni opieki wskazane we wniosku, w tym również dni wolne od pracy, np. soboty i niedziele. Jest on finansowany z ubezpieczenia chorobowego, zatem wypłaca go pracodawca, zleceniodawca albo bezpośrednio ZUS.


Edyta Pisarczyk
Autorka jest aplikantką radcowską
Idziemy nr 25 (354), 17 czerwca 2012 r.