Zapalenie wyrostka robaczkowego

Przed tygodniem pisałam o zatruciu grzybami. Istnieje jeszcze wiele innych chorób, którym towarzyszą bóle brzucha, nudności, wymioty i biegunka.

Jedną z najczęstszych przyczyn ostrego bólu brzucha jest zapalenie wyrostka robaczkowego. Występuje ono o każdej porze roku, częściej u dzieci i młodych dorosłych.

Wyrostek robaczkowy jest częścią jelita grubego, a właściwie ślepego, które znajduje się zaraz za jelitem cienkim. Zwisa luźno w obrębie prawego dołu biodrowego. Czasami położony jest nietypowo, czasem jest zagięty – taka sytuacja utrudnia rozpoznanie, ponieważ bóle mogą występować w innym miejscu. Do zapalenia dochodzi na skutek jego zatkania, najczęściej przez kał, rzadziej z innych przyczyn (np. przez owsiki). Nazwa „robaczkowy” wynika jednak nie z obecności pasożytów, ale z kształtu tego wyrostka – jest długi i wąski, przypomina robaka.

Typowym objawem ostrego zapalenia wyrostka jest ból brzucha. Początkowo boli w nadbrzuszu i w okolicy pępka, potem ból przemieszcza się w stronę prawego dołu biodrowego – to typowy objaw. Najczęściej dopiero później występują nudności i wymioty, brak apetytu, zaparcie (sporadycznie biegunka). Na ogół temperatura ciała jest podwyższona do 38 stopni Celsjusza.

Typowe jest narastanie bólu i jego nasilenie przy podnoszeniu prawego kolana oraz przy chodzeniu. Ostre zapalenie wyrostka rozwija się szybko, a u dzieci nawet bardzo szybko, do kilku godzin. Może dojść do jego pęknięcia, a w konsekwencji do zapalenia otrzewnej, a to już bardzo groźna sytuacja. Czasem kończy się śmiercią. Przy zapaleniu wyrostka robaczkowego nie wolno przykładać ciepłych okładów ani podawać leków przeczyszczających! Dobrze jest także nie przyjmować leków przeciwbólowych, ponieważ mogą one utrudnić postawienie diagnozy.

Jeśli pojawią się takie objawy u osoby, która nie miała wcześniej usuniętego wyrostka, konieczna jest wizyta u lekarza. Badanie lekarskie – wywiad i badanie przedmiotowe – w większości przypadków pozwala na postawienie rozpoznania, czasem wskazane jest wykonanie badania krwi i moczu, badania radiologicznego jamy brzusznej czy badania ultrasonograficznego (ważne szczególnie wtedy, gdy wyrostek jest położony nietypowo).

Ostre zapalenie wyrostka leczy się operacyjnie – wykonuje się appendektomię, czyli usunięcie wyrostka. Zabieg można wykonać metodą klasyczną lub laparoskopową, ta druga znacznie skraca czas pobytu w szpitalu oraz powrót do pełnej aktywności.

Znaczenie wyrostka nie jest do końca poznane, dawniej uważano, że jest zbędny i często usuwano go profilaktycznie. Okazuje się, że wewnątrz wyrostka znajduje się tkanka limfatyczna, która odpowiada za odporność w przewodzie pokarmowym.

Czasem, jeśli pojawi się naciek zapalny, lekarz może zdecydować, aby przed wykonaniem operacji zastosować kurację antybiotykiem.

Idziemy nr 36 (622), 3 września 2017 r.